راهنماتو- فضای کتابفروشی‌ها همیشه دنج و سرشار از خیال است، اما میان انبوه نام‌ها و عنوان‌ها گاهی سردرگم می‌شویم. در نمایشگاه کتاب تهران اما همه‌چیز مرتب و دسته‌بندی‌شده است: نشرها جدا، نویسندگان مشخص و موضوعات طبقه‌بندی‌شده. حالا سؤال اینجاست: امسال کدام رمان‌ها را باید در اولویت بگذاریم و حتماً بخوانیم؟
به گزارش راهنماتو، غرفه‌های نمایشگاه کتاب تهران در نخستین روز برپایی، ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در مصلی امام خمینی (ره)، با خلوتی چشمگیری همراه بودند. این خلوتی فرصتی فراهم کرد تا بازدیدکنندگان بتوانند با فراغ بال بیشتری کتاب‌ها را ورق بزنند و از فروشندگان مشاوره بگیرند.
یکی از نکات مثبت نمایشگاه امسال این است که فروشندگان کتاب‌ها صرفاً نقش فروشنده ندارند؛ بلکه به‌عنوان مشاوران کتاب‌خوانی، با تسلط کامل بر محتوا و لایه‌های مختلف کتاب‌ها، راهنمایی‌های دقیقی ارائه می‌کنند. آن‌ها با شور و اشتیاق از تجربه‌های شخصی‌شان در حین خواندن هر اثر سخن می‌گویند و فضای صمیمانه‌ای برای انتخاب کتاب ایجاد کرده‌اند.
هر غرفه نمایشگاه به یک نشر اختصاص دارد؛ برخی با طراحی‌های ساده و برخی دیگر با ظاهری پرزرق‌وبرق. به‌عنوان نمونه، غرفه نشر سوره مهر با تایپوگرافی زیبا جلوه خاصی دارد، هرچند طبقات کتابخانه‌هایش هنوز کامل نشده بود. نشر افق نیز با رنگ زرد شناخته‌شده‌اش، غرفه و فروشندگان را از دیگر غرفه‌ها متمایز کرده تا بازدیدکنندگان به‌راحتی آن را پیدا کنند.
در میان صدها ناشر، برخی به دلیل چاپ رمان‌های معتبر و ترجمه‌های باکیفیت، شناخته‌شده‌تر هستند؛ از نشر چشمه گرفته تا نشر نگاه که از آثار پرفروش تا رمان‌های تخصصی را عرضه می‌کنند. در کنار آن‌ها، انتشاراتی مانند نشر اطراف حضور دارد که همواره با نگاهی خلاقانه به روایت و فرم، تجربه‌های متفاوتی را برای خوانندگان رقم می‌زند؛ از جستار و سفرنامه‌های مدرن گرفته تا کتاب‌هایی که به فهم بهتر ادبیات کمک می‌کنند.
در ادامه این گزارش از راهنمای کتاب، ۵ رمان متفاوت از ناشران مختلف معرفی خواهد شد که خواندن‌شان ارزشمند است و امسال با تخفیف‌های چشمگیر در نمایشگاه عرضه می‌شوند. برای نمونه، رمان «ابله» اثر داستایفسکی که از سوی نشر چشمه با ترجمه سروش حبیبی و قیمت ۹۸۰ هزار تومان ارائه شده، امسال با ۲۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسد.
۱. رمان تعطیلات دانکرک نوشته روبر مرل؛ نشر چشمه
قیمت: ۳۱۵۰۰۰ تومان - ۲۰٪
رمان تعطیلات دانکرک که از سوی فروشندگان نشر چشمه معرفی شده، روایتی است که فراتر از یک قصه جنگی صرف حرکت می‌کند. داستان آن، با نگاهی انسانی و بدون اغراق‌های مرسوم حماسی، زندگی سربازانی را بازتاب می‌دهد که در دل هرج‌ومرج تخلیه دانکرک، برای بقا می‌جنگند.
اگر فیلم دانکرک ساخته کریستوفر نولان را دیده باشید، می‌توانید حال‌و‌هوای این رمان را بهتر تصور کنید؛ با این تفاوت که مرل ما را به لایه‌های درونی‌تر شخصیت‌ها می‌برد و تنش‌ها، اضطراب‌ها و چالش‌های روانی آن‌ها را عریان می‌کند.
روبر مرل، نویسنده‌ای فرانسوی و شاهد عینی جنگ جهانی دوم، به دلیل روایت‌های واقع‌گرایانه و تحلیل‌های دقیق روان‌شناختی‌اش از بحران‌های انسانی، یکی از برجسته‌ترین نویسندگان ادبیات جنگ به شمار می‌آید.
این کتاب با دقت تاریخی بالا و نگاهی بی‌پرده، نشان می‌دهد که جنگ چیزی فراتر از نبردهای نظامی است؛ جنگ، آزمونی بی‌رحمانه برای اراده، اخلاق و معنای انسان بودن است.
مرل در این اثر، قهرمانانش را نه اسطوره‌های دست‌نیافتنی بلکه انسان‌هایی شکننده و واقعی تصویر می‌کند که هرکدام در برابر بحرانی‌ترین لحظات زندگی‌شان قرار گرفته‌اند.
این کتاب، در قطع رقعی، ۲۵۲ صفحه، با جلد شومیز، چاپ دوم، منتشرشده در سال ۱۴۰۳ (نویسنده این کتاب را در سال ۱۹۴۹ میلادی نوشته است) توسط نشر چشمه عرضه شده است.
پ.ن: در نشر چشمه رمان‌های ارزشمند بسیاری به فروش می‌رسد که احتمالا برای شما نام‌آشنا است. اما، یکی از تازه‌ترین‌های این نشر کتاب نیه توچکا نیزوانوا نوشته داستایفسکی است که با ترجمه‌ای روان‌تر از آنچه پیش‌تر در بازار ایران بود در نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۴ وجود دارد.
۲. کتاب لنگرگاهی در شن روان؛ نشر اطراف
قیمت: ۱۹۲۰۰۰ تومان - ۱۰٪
کتاب لنگرگاهی در شن روان یکی از متفاوت‌ترین فرم‌های روایت، یعنی جستار، است. این کتاب مجموعه نوشته‌ای از ۶ نویسنده است که به گفته یکی از مشاوران حاذق نشر اطراف، از انسان‌های باکمالات به حساب می‌آیند. نمونه این نویسندگان رالف والدو امرسون، فیلسوف و نویسنده آمریکایی است که نگاهی نوین به جهان سوگواری‌ها دارد. به جز او نوشته‌هایی دیگر از نویسندگانی چون جویس کرول اوتس، چیماماندا انگزی آدیچی، الکساندر همن، جون دیدیون و راینر ماریا ریلکه هستند و نوشته‌ها توسط الهام شوشتری زاده ترجمه شده است؛ این ترجمه بسیار روان و دلنشین است.
موضوع این جستار «از دست دادن» است. در یک کلام؛ مرگ! بنابراین نگاهی عمیق به تجربه‌های زیسته از سوگ و فقدان دارد؛ مجموعه‌ای که از زاویه دید شش نویسنده بزرگ روایت می‌شود و هرکدام بخشی از این تجربه جهانی را بازگو می‌کنند.
این جستارها، که ترکیبی از خاطره‌نگاری، نامه‌نگاری و تأملات فلسفی‌اند، خواننده را با لایه‌های پیچیده سوگواری روبه‌رو می‌کنند: از اندوه شخصی جون دیدیون برای همسرش و روایت دلخراش الکساندر همن از مرگ فرزند، تا تأملات راینر ماریا ریلکه و رالف والدو امرسون درباره مرگ و معنا. کتاب تلاش می‌کند نشان دهد که سوگ، هرچند فردی و منحصر به فرد به نظر می‌رسد، تجربه‌ای جهانی و مشترک است که می‌تواند دریچه‌ای به فهمی عمیق‌تر از زندگی و انسانیت بگشاید.
نکته این است که فروشندگان نشر اطراف به قدری عمیق در مورد کتاب‌های این نشر صحبت می‌کنند که برای زیستن آن کتاب به تکاپو می‌افتیم. آن‌ها به شکلی سطحی از کتاب‌ها عبور نمی‌کنند و این مساله باعث می‌شود انتخابی دقیق برای کتاب‌خوانی و غرق شدن در جهان آن داشته باشیم.
از جمله دیگر کتاب‌هایی که می‌توان از نشر اطراف تهیه کرد، خاک کارخانه و جریده فریده هستند.
۳. کتاب از نگاه جنون؛ نشر نیلوفر
قیمت: ۲۲۵۰۰۰ تومان - ۱۰٪
کتاب از نگاه جنون که از جانب یکی از فروشندگاه نشر نیلوفر معرفی شد مجموعه‌ای از ۲۳ داستان کوتاه است که توسط محمود حدادی، مترجم برجسته و مدیر سابق گروه زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه شهید بهشتی، انتخاب و ترجمه شده.
مشاور این نشر حین صحبت اشاره داشت که اگر در رمان‌های برتر از ادبیات جهان عمیق شده‌اید، نباید این مجموعه داستان کوتاه را از دست دهید چراکه گردآوری ژرفی از داستان کوتاه آلمان است.
حدادی که پیش‌تر با ترجمه‌هایی چون دیوان غربی شرقی و رنج‌های ورتر جوان از گوته شناخته می‌شود، این بار به سراغ داستان‌هایی رفته که همگی حول محور جنون و ذهن‌های آشفته می‌چرخند. او نویسندگانی را انتخاب کرده که برخی‌شان از چهره‌های بزرگ و مطرح ادبیات آلمانی‌اند و برخی دیگر کمتر شناخته شده‌اند، اما همگی سهمی در بازتاب چهره پیچیده و چندوجهی جنون در جهان مدرن دارند.
موضوع این داستان‌ها نگاهی آسیب‌شناسانه به جنون است؛ روایت‌هایی که برخلاف تصویرهای شاعرانه یا رمانتیک از دیوانگی، به واقعیت‌های تلخ و ملموس ذهنی فروپاشیده در دنیای مدرن می‌پردازند. همان‌طور که حدادی می‌گوید، جنون از آنجا که از هنجارهای رایج جامعه فاصله می‌گیرد، همیشه موضوعی وسوسه‌انگیز برای ادبیات بوده است، به‌ویژه در بستری مثل جامعه آلمان که با تجربه‌های تاریخی ویژه‌ای چون جنگ و فاشیسم روبه‌رو شده است.
یکی از داستان‌های کلیدی این مجموعه، داستان لنس بوشنر است؛ نویسنده‌ای که خود قربانی همان مرز باریک میان نبوغ و جنون شد. داستان او که براساس یادداشت‌های واقعی تیمارکنندگانش نوشته شده، نمونه‌ای تاثیرگذار از نبرد درونی انسان با خود و جامعه است.
نکته قابل توجه این است که موجودی این کتاب در نشر چشمه محدود بوده و ممکن است نتوانید آن را بیابید چراکه مدتی است تجدید چاپ نمی‌شود.
به همین خاطر گذری به کتاب شاخه زرین خواهیم داشت که توسط یکی دیگر از مشاوران نشر نیلوفر معرفی شد. این کتاب که در ۱۲ جلد توسط جیمز جورج فریزر چاپ شده بود، جلد اول آن برای اولین بار توسط آقای مانی صالحی علامه ترجمه شد. جلد اول این کتاب که مورد استقبال فراوانی قرار گرفت، آقای صالحی علامه را بر آن داشت تا چاپ دوم آن را نیز ترجمه و چاپ کند. این کتاب هم اکنون در نمایشگاه کتاب تهران به فروش می‌رسد و جزو تازه‌های پرفروش نشر نیلوفر است.
شاخه زرین، اثری کلاسیک در حوزه مردم‌شناسی و اسطوره‌شناسی است که با رویکردی جامع به بررسی ریشه‌های آیین‌ها و اعتقادات بشری می‌پردازد. فریزر در این کتاب با رد دیدگاه ساده‌انگارانه نسبت به جوامع بدوی، نشان می‌دهد که زندگی انسان‌های اولیه سرشار از جادو، تابو و آیین‌های پیچیده بوده و مسیر گذار آنان از جادو به دین و سپس به علم را ترسیم می‌کند. این اثر نه تنها گامی مهم در شناخت تطور اندیشه‌های مذهبی و فرهنگی بشر به شمار می‌آید، بلکه الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان و هنرمندان بزرگ قرن بیستم نیز بوده است.
از دیگر کتاب‌هایی که می‌توانید از غرفه نشر نیلوفر در نمایشگاه کتاب تهران تهیه کنید، مهم‌ترین آثار ژان پل سارتر همچون تهوع و ویژه‌ترین آثار آلبر کامو همچون طاعون هستند.
در ادامه باید توضیح داد که برخی از کتاب‌های پرفروش نشر چشمه که در نمایشگاه کتاب موجود نیستند، از طریق سایت آن با ۲۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسند. کتاب‌های مهمی همچون خداحافظ گاری کوپر نوشته رومن گاری و قلعه مالویل نوشته روبر مرل.
۴. رمان کافکا در ساحل نوشته هاروکی موراکامی؛ نشر نگاه
قیمت: ۷۵۰۰۰۰ تومان - ۲۰٪
پیش از معرفی کتاب کافکا در ساحل باید از محیط غرفه نشر نگاه صحبت کرد؛ این غرفه در انتهای راهرو قرار گرفته و فضای نسبتا بزرگی دارد که می‌توان در آن قدم زد. اما، فروشندگان او انگار باید از ساختاری برای برداشتن کتاب تبعیت می‌کردند که هنوز برای خودشان روشن نبود. در نقطه مقابل باید به مشاورین مسنی اشاره کرد که تجربه‌های چندین ساله‌شان از کتاب‌خوانی را در اختیار قرار می‌دادند و این حضور چنان دلگرم‌کننده بود که برخورد سایر فروشنده‌ها به چشم نمی‌آمد.
یکی از این مشاورین، کتاب کافکا در ساحل را معرفی کرد که ترجمه خانم گیتا گرکانی بود. می‌گفتند که ترجمه ایشان روان است و با سال‌ها تجربه توانسته‌اند به زیبایی و وفادارانه این ترجمه را به انتها برسانند. پیش‌تر این کتاب با ترجمه محمد غبرایی از نشر نیلوفر نیز وجود داشته که تحسین برانگیز است.
نکته مهم این است که مشاوران نشر نگاه (و سایر نشریات) اگر کتابی را موجود نداشتند سایر نشرها را معرفی کرده و اطلاعات کاملی درمورد آن‌ها داشتند.
در مورد کتاب کافکا در ساحل باید گفت که یکی از برجسته‌ترین آثار هاروکی موراکامی، نویسنده پرآوازه ژاپنی، است باید گفت به دلیل فضای وهم‌آلود و تلفیق واقعیت با خیال، توجه بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرده. این رمان روایت دو شخصیت متفاوت است: کافکا تامورا، نوجوانی که به دنبال پیشگویی عجیب زندگی‌اش از خانه می‌گریزد، و آقای ناکاتا، پیرمردی خاص که پس از حادثه‌ای دوران کودکی، دچار عقب‌ماندگی ذهنی شده اما توانایی شگفت‌انگیزی در گفتگو با گربه‌ها پیدا می‌کند.
موراکامی در این اثر با هنرمندی خاص خود عناصری از فرهنگ بومی ژاپن مثل پیشگویی، دنیاهای موازی و خاطراتی که در بطن زندگی جاری‌اند را با داستانی مدرن درهم می‌آمیزد و تجربه‌ای چندلایه و رازآلود برای خواننده می‌آفریند. همین ویژگی‌ها باعث شده کافکا در ساحل به عنوان یکی از شاهکارهای موراکامی شناخته شود و بارها به زبان‌های مختلف ترجمه گردد.
موراکامی (متولد ۱۹۴۹ در کیوتو) نویسندگی را از سی‌وسه‌سالگی آغاز کرد و خیلی زود به یکی از چهره‌های مهم ادبیات معاصر جهان بدل شد. آثار او بارها به فارسی ترجمه شده و همیشه با استقبال مخاطبان ایرانی روبه‌رو بوده است.
۵. رمان من او نوشته رضا امیرخانی؛ نشر افق
قیمت: ۴۴۵۰۰۰ - ۲۰٪
کتاب من او یکی از آثار برجسته و جنجالی در ادبیات معاصر ایران است که توسط نویسنده نام‌آشنای ایرانی، رضا امیرخانی نوشته شده و تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نشر افق شده است.
این رمان به‌طور عمیق به بررسی روابط انسانی و تغییرات تاریخی ایران از سال 1312 تا دوران جنگ ایران و عراق می‌پردازد. داستان اصلی حول محور عشق علی فتاح، نوه‌ی حاج فتاح، تاجر قند، به مهتاب، دختر کلفت خانه می‌چرخد.
عشق این دو شخصیت در قالبی کلاسیک و در عین حال پیچیده روایت می‌شود، جایی که مرزهای عشق زمینی و آسمانی در هم تنیده و به شکلی فلسفی به تصویر کشیده می‌شود. این رمان در ابتدا در محله‌ای از پایین‌شهر تهران، خانی‌آباد، آغاز می‌شود و به‌طور ضمنی تاریخ اجتماعی ایران در طی تحولات مختلف همچون دوران پیش از سال ۵۷، انقلاب اسلامی ایران، و جنگ تحمیلی ایران و عراق را ترسیم می‌کند.
امیرخانی با استفاده از زبان مردم کوچه و بازار، لایه‌های اجتماعی مختلف از فقر و غنی، ارباب و رعیت، و حتی تغییرات فرهنگی ناشی از مدرن شدن جامعه ایرانی را به‌دقت ترسیم کرده است. رمان منِ او با تکیه بر عشق و روح انسانی، پیچیدگی‌های زمانه‌های مختلف ایران را از دوران پیش از انقلاب اسلامی، دوران مبارزات مردمی و تغییرات سیاسی، تا دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق بررسی می‌کند. در این رمان، تضادهایی میان سنت و مدرنیته، عرفان و واقعیت، و عشق زمینی و آسمانی به‌طور زیبا و هم‌زمان شکل می‌گیرد.
این رمان از دیدگاه دو راوی بیان می‌شود: علی فتاح که یکی از شخصیت‌های اصلی داستان است و خود راوی این روایت عاشقانه است، و نویسنده که از زاویه دید خود به شکل داستان‌گویی مدرن و هنری، وقایع را بیان می‌کند. نویسنده با زبانی ساده و در عین حال عمیق، روایتگر تاریخ اجتماعی و خانوادگی است که در درون آن مفاهیم بزرگ‌تری چون عشق، تاریخ، و هویت انسانی نهفته است.
