راهنماتو- مردی که برای رسیدن به یک موقعیت شغلی رقبایش را یکی‌یکی حذف می‌کند، ماجرای سرقت یک الماس روایت‌شده از نگاه یازده راوی مختلف، و آخرین پرونده‌ای که ذهن شرلوک هلمز را درگیر می‌کند؛ این‌ها تنها بخشی از رمان‌های جنایی پرکشش و روان هستند که امسال در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده‌اند. آثاری که می‌توان آن‌ها را از عمیق‌ترین نمونه‌های این ژانر دانست.
به گزارش راهنماتو، در میان غرفه‌های نمایشگاه کتاب تهران در سی و ششمین دوره‌اش، برخی از آن‌ها به طور کل شما را از فضایی که درون آن قرار گرفته‌اید جدا می‌کنند. مشاوران و فروشندگان غرفه‌ها تبدیل به راوی‌هایی می‌شوند که به زیبایی از دل قصه‌ها سخن می‌گویند. آنان با مهارت تمام، نه اینکه داستان را لو بدهند، بلکه طوری از موضوع آن صحبت می‌کنند که شما در جهان داستانی قرار گرفته و دلتان بخواهد بیشتر در مورد اتفاقاتی که در آن افتاده اطلاعات داشته باشید.
در این میان، ژانرهایی هستند که بیشتر می‌توانند ما را با داستان خود درگیر کنند. به عنوان مثال ژانر جنایی که هر لحظه‌اش می‌توانند به شکل غیرقابل باوری شوکه کننده باشد. مشاوران از جهان داستانی می‌گویند و شما همراه با قهرمان یا ضدقهرمان می‌خواهید بدانید که اقدام بعدی او چیست؛ اما در همین لحظه متوقف می‌شوید و حالا باید تصمیم بگیرید که آیا این رمان را باید بخوانید یا نه!
عکاس: محمدحسن حاجیوندی
با همین کنجکاوی سراغ غرفه‌ی نشر نیلوفر رفتیم تا ببینیم در میان انبوه کتاب‌های جنایی موجود، کدام آثار از نظر آن‌ها متفاوت‌تر و عمیق‌ترند. کتاب‌هایی که حتی برای کسانی که تا پیش از این علاقه‌ای به رمان‌های جنایی نداشتند، تجربه‌ای تازه و شوکه‌کننده به حساب آمدند؛ چراکه نویسنده نه‌تنها داستانی پرکشش و پرتعلیق روایت کرده، بلکه لایه‌هایی از مسائل روانی و اجتماعی انسان را نیز وارد فضای اثر کرده است.
در این گزارش از راهنمای کتاب، 5 رمان جنایی پیشنهادی نشر نیلوفر را مرور می‌کنیم؛ آثاری که هرکدام قصه‌ای متفاوت و روایتی تأثیرگذار از تاریکی‌های ذهن و جامعه دارند.
1. رمان ماه الماس نوشته ویلکی کالینز؛ نشر نیلوفر
قیمت: 485000 تومان - 10%
ویلیام ویلکی کالینز، نویسنده و نمایشنامه‌نویس انگلیسی، از چهره‌های برجسته ادبیات قرن نوزدهم و یکی از پیشگامان ژانر داستان‌های جنایی و کارآگاهی مدرن به‌شمار می‌رود. او که در لندن و در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد، با بهره‌گیری از دانش حقوقی و همکاری نزدیک با چارلز دیکنز، سبک منحصربه‌فردی در روایت‌گری خلق کرد.
از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به ماه الماس اشاره کرد؛ رمانی پیچیده و پرفراز و نشیب که داستان سرقت یک الماس گرانبها را از زبان یازده راوی روایت می‌کند. کالینز در این اثر با استفاده از فضاسازی‌های دقیق، شخصیت‌پردازی قوی، طنز سیاه و تعلیق مستمر، مخاطب را تا پایان درگیر ماجرای گم‌شدن الماس، قتل، سوءظن و بی‌گناهی نگه می‌دارد. ماه الماس نه‌تنها یکی از نخستین نمونه‌های داستان جنایی مدرن است، بلکه الگویی تأثیرگذار برای بسیاری از نویسندگان پس از خود در این ژانر به‌جا گذاشته است.
مشاور غرفه نیلوفر می‌گفت:«این رمان جنایی را می‌توانیم جزو اولین‌ها در ادبیات بدانیم.» باید به گفته او اضافه شود که کالینز در کنار ادگار آلن پو، بی‌اغراق جزو اولین نویسندگان ژانر جنایی بودند که هنوز هم آثارشان مورد توجه فراوانی قرار می‌گیرد.
این کتاب در نشر نیلوفر توسط منوچهر بدیعی به چاپ رسیده و در نشر عطائی با ترجمه مهین قهرمان نیز عرضه می‌شود.
عکاس: محمدحسن حاجیوندی
2. رمان مسافری که با ستاره شمال آمد نوشته ژرژ سیمنون؛ نشر نیلوفر
قیمت: 164000 - 10 %
ژرژ سیمنون، نویسنده‌ی پرکار بلژیکی که با بیش از ۵۰۰ رمان و داستان کوتاه شناخته می‌شود، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های ادبیات جنایی قرن بیستم به‌شمار می‌آید. او که شخصیت به‌یادماندنی کمیسر مگره را خلق کرد، تجربه‌ی سال‌های جوانی‌اش در روزنامه‌نگاری و ارتباط نزدیک با مردم طبقات مختلف را در ساخت دقیق شخصیت‌ها و فضاهای داستانی‌اش به‌کار گرفت.
در رمان مسافری که با ستاره شمال آمد، مگره در حالی وارد یکی از مجلل‌ترین هتل‌های شهر می‌شود که با هیکل درشت و چهره‌ای آرام اما نافذ، بدون نیاز به خشونت، حضورش را به رخ می‌کشد. ماجرا با پرونده‌ای پیچیده و رمزآلود آغاز می‌شود که مگره باید هویت واقعی مردی با نام جعلی را کشف کند. این داستان، که نخستین حضور رسمی مگره در مجموعه رمان‌های سیمنون محسوب می‌شود، با ترکیب تعلیق روانشناختی، فضاسازی دقیق و نگاهی عمیق به روابط انسانی، جایگاهی ویژه در تاریخ ادبیات پلیسی پیدا کرده و نقش مهمی در تعریف کارآگاه غیرکلیشه‌ای و انسانی در این ژانر ایفا کرده است.
نکته‌ای که جذابیت این قصه جنایی را چند برابر می‌کند حضور شخصیتی است که ابتدا به نظر نمی‌آید خارج از یک آدم معمولی باشد، اما به مرور زمان پشت پرده‌های زندگی و چهره واقعی او برملا می‌شود.
مشاور نشر نیلوفر می‌گفت:« کتاب‌های ژرژ سیمنون این روزها تبدیل به خاص‌ترین رمان‌های جنایی برای علاقمندان شده و این نویسنده جزو 5 جنایی‌نویس برتر به حساب می‌آید.» او اضافه کرد کتاب 160 صفحه و بسیار کم حجم است و مترجم؛ یعنی آقای میرعباسی توانسته به خوبی از پس ترجمه آن برآید.
عکاس: محمدحسن حاجیوندی
3. رمان واپسین کرنش او نوشته آرتور کانن دویل؛ نشر نیلوفر
قیمت: 225000 تومان - 10%
سر آرتور کانن دویل، نویسنده و پزشک اسکاتلندی، با خلق شخصیت ماندگار شرلوک هلمز انقلابی در ادبیات جنایی ایجاد کرد؛ هرچند در آغاز آثارش با استقبال سردی مواجه شد، اما بعدها به یکی از چهره‌های تأثیرگذار ژانر کارآگاهی بدل گشت.
در مجموعه داستان واپسین کرنش او، هشت پرونده پیچیده و هیجان‌انگیز روایت می‌شود که هریک با هوش و منطق استثنایی هلمز حل شده‌اند؛ از ماجراهای قتل و خیانت گرفته تا دزدی و توطئه‌های سیاسی. این کتاب با فضاسازی دقیق، پیچیدگی معماها و روایت کلاسیک واتسون، نمونه‌ای درخشان از داستان‌های جنایی کلاسیک محسوب می‌شود و اهمیت ویژه‌ای در تاریخ ادبیات پلیسی دارد؛ چراکه نشان می‌دهد چگونه یک ذهن تحلیلی، حتی در برابر غیرممکن‌ترین سناریوها، می‌تواند حقیقت را آشکار سازد.
چیزی که باید شد بحث میان مخاطب و مشاور بالا بگیرد لحظه‌ای بود که مشاور گفت:«این آخرین پرونده‌ای است که شرلوک هلمز روی آن کار می‌کند، بعد از این دیگر او را نمی‌بینیم.» مخاطب از خاطره‌اش گفت. از زمانی که می‌خواسته یکی از قصه‌های شرلوک هلمز را برای نمایش رادیویی اقتباس کند. او گفت:«بهترین ژانر برای اقتباس رادیویی جنایی است و احتمالا اگر فضاسازی درستی باشد می‌تواند تا آخرین لحظه مخاطب را نگه دارد.»
این کتاب توسط رامین آذربهرام ترجمه شده است که اکثرا او را به ترجمه رمان‌های جنایی می‌شناسیم. نشر گویا با ترجمه نوید فرخی و نشر شمشاد با ترجمه قاسم صنعوی نیز این کتاب را منتشر کرده‌اند.
عکاس: محمدحسن حاجیوندی
4. رمان تبر نوشته دانلد ای وست لیک؛ نشر نیلوفر
قیمت: 325000 تومان - 10%
دانلد ای. وست لیک، نویسنده‌ی پرکار آمریکایی و برنده‌ی سه جایزه‌ی ادگارز، با بیش از صد عنوان کتاب، یکی از چهره‌های شاخص ادبیات جنایی قرن بیستم محسوب می‌شود. او در رمان تبر که در سال 1997 منتشر شد، داستانی تکان‌دهنده و متفاوت از خشونت در دل بحران‌های اقتصادی روایت می‌کند؛ جایی که بورک دوور، مردی میانسال و اخراج‌شده، تصمیم می‌گیرد برای به‌دست آوردن شغل مورد نظرش، رقبای کاری‌اش را یکی‌یکی و با دقت به قتل برساند.
وست لیک در این اثر، جنایت را نه از سر شرارت، بلکه از دل ناامیدی، فشار روانی و ساختارهای معیوب اجتماعی و اقتصادی بیرون می‌کشد؛ موضوعی که تبر را به اثری برجسته و منحصربه‌فرد در ژانر جنایی تبدیل کرده است، چراکه مرزهای اخلاقی را به چالش می‌کشد و خواننده را با قاتلی هم‌ذات‌پندار روبه‌رو می‌سازد.
این یکی از تکان‌دهنده‌ترین کتاب‌هایی بود که نشر نیلوفر معرفی کرد و با داستان آن حتی افرادی حاضری که علاقه چندانی به رمان جنایی نداشتند به وجد آمدند. به قول مشاور:«رمان تبر از آن داستان‌های جنایی است که در سطح نمی‌ماند و شما را دقیقا به اعماق روان انسان‌ها فرو می‌برد.»
این کتاب توسط محمد حیاتی ترجمه شده است.
عکاس: محمدحسن حاجیوندی
5. قتل در کمیته‌ی مرکزی نوشته مانوئل واسکس مونتالبان؛ نشر نیلوفر
قیمت: 155000 تومان - 10%
مانوئل واسکس مونتالبان، نویسنده، روزنامه‌نگار و روشنفکر برجسته‌ی اسپانیایی، با آثار متنوع خود در حوزه‌های سیاست، ادبیات و جامعه‌شناسی شناخته می‌شود و یکی از مهم‌ترین صداهای منتقد دوران گذار اسپانیا از دیکتاتوری به دموکراسی است. رمان قتل در کمیته‌ی مرکزی که بخشی از مجموعه‌ی پپه کاروالیو است، نمونه‌ای برجسته از تلفیق داستان جنایی با نقد سیاسی محسوب می‌شود؛ داستانی درباره‌ی قتل دبیرکل حزب کمونیست در اتاقی بسته که کاروالیو، کارآگاه بدبین و کمونیست سابق، مأمور بررسی آن می‌شود.
این اثر با استفاده از عناصر کلاسیک ژانر نوآر، به کاوش در فساد، فروپاشی ایدئولوژی‌ها و سرخوردگی‌های سیاسی می‌پردازد و تصویری تلخ از آرمان‌های انقلابی در مواجهه با قدرت و خیانت ارائه می‌دهد. مونتالبان با روایتی تند و نیش‌دار، ژانر جنایی را به ابزاری برای تحلیل عمیق سیاسی-اجتماعی تبدیل می‌کند و اثری خلق می‌کند که هم از نظر ادبی و هم از نظر تاریخی، جایگاهی متمایز در ادبیات جنایی معاصر دارد.
این هم یکی دیگر از متفاوت‌ترین رمان‌های جنایی است که ابعادی عمیق‌تر از رمان‌های این چنینی دارد. در این رمان به این سوال پاسخ داده می‌شود که مردم چه فکری می‌کنند. برای این امر جهان داستانی منطبق بر ابعاد روانشناختی و اجتماعی است.
این کتاب توسط کاوه میرعباسی ترجمه شده است.
از دیگر کتاب‌های جنایی که در این میان، مشاوران نمایشگاه کتاب تهران معرفی کردند، ریشه‌های شر نوشته ژوئل دیکر و سنگ نبشته‌ای برای یک جاسوس نوشته اریک امبلر بودند. لازم به ذکر است که کلیه این رمان‌ها با تخفیف 20 % در سایت نشر نیلوفر نیز به فروش می‌رسد.
