بسیاری از گیاهان آپارتمانی که به محیط ما زندگی و انرژی می‌بخشند، دارای مواد شیمیایی یا ترکیباتی هستند که اگر حیوانات خانگی آنها را بخورند، می‌تواند به مسمومیت، مشکلات گوارشی یا حتی مرگ منجر شود. آگاهی از این گیاهان و شناسایی آنها می‌تواند به معنای تفاوتی میان یک محیط امن و یک خطر پنهان در خانه باشد. در این مقاله به معرفی گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی می‌پردازیم و عوارض و ویژگی‌های آنها را برای‌تان شرح می‌دهیم.
آیا گیاهان می‌توانند به حیوانات خانگی آسیب برسانند؟
بله، گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی در انواع فراوانی وجود دارند. بسیاری از گیاهان آپارتمانی و باغی حاوی مواد سمی یا ترکیبات شیمیایی هستند که در صورت بلعیده شدن توسط حیوانات خانگی مانند سگ‌ها و گربه‌ها می‌توانند باعث مشکلات گوارشی، مسمومیت، نارسایی اندام‌ها یا حتی مرگ شوند. علائمی مانند استفراغ، اسهال، بی‌حالی، لرزش و مشکلات تنفسی از جمله نشانه‌های اولیه مسمومیت گیاهان در حیوانات خانگی است. به همین دلیل، شناخت گیاهان خطرناک و اجتناب از نگهداری آنها در خانه‌هایی که حیوانات خانگی دارند، اهمیت زیادی دارد.
گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی
همانطور که در بخش‌های بالا درباره اهمیت نوع گیاه و نگهداری آن در منزل برای‌تان توضیحاتی ارائه دادیم، در این قسمت می‌خواهیم به طور خاص گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی را به شما معرفی کنیم و عوارض شدید آنها را برای‌تان شرح دهیم تا در هنگام خرید یا تهیه گیاه برای خانه‌تان (اگر حیوان خانگی دارید) این عناوین مدنظرتان باشد:
- گیاه خرزهره یا گیش Oleander
ای گیاه یکی از گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی است که به دلیل گل‌های زیبا و برگ‌های سبزش در باغ‌ها و محیط‌های خانگی محبوب است و حاوی گلیکوزیدهای قلبی است که اگر توسط حیوانات خانگی بلعیده شود، می‌تواند مشکلات جدی برای قلب و سیستم عصبی ایجاد کند. حتی مقدار کمی از این گیاه می‌تواند برای سگ‌ها، گربه‌ها و سایر حیوانات خانگی به شدت خطرناک باشد. علائم مسمومیت با خرزهره شامل این نشانه‌ها است:
- استفراغ و اسهال
- ضربان نامنظم قلب
- لرزش عضلات
- تشنج
- مشکلات تنفسی
- نارسایی قلبی که در موارد شدید می‌تواند به مرگ منجر شود.
تمام بخش‌های این گیاه، از جمله برگ‌ها، گل‌ها و ساقه‌ها، سمی هستند. حتی قرار گرفتن در تماس با شیره‌ی این گیاه یا خوردن آب گلدان آن نیز می‌تواند برای حیوانات خانگی مضر باشد.
- گیاه آلوورا Aloe vera
شاید حتی فکرش را هم نمی‌کردید این گیاه که برای انسان فواید درمانی و زیبایی بسیاری دارد، می‌تواند برای حیوانات خانگی خطرناک باشد؛ اما در صورتی که حیوانات خانگی مانند سگ‌ها و گربه‌ها بخشی از آن را بخورند، ممکن است دچار مسمومیت شوند. ماده سمی موجود در آلوئه ورا به نام ساپونین است که می‌تواند مشکلات جدی برای سیستم گوارشی و سلامت حیوانات ایجاد کند. علائم مسمومیت با آلوئه ورا در حیوانات خانگی عبارتند از:
- استفراغ
- اسهال
- بی‌حالی
- از دست دادن اشتها
- لرزش یا تشنج
- تغییر رنگ ادرار (ممکن است به رنگ قرمز یا نارنجی درآید)
این علائم معمولاً پس از چند ساعت از مصرف گیاه ظاهر می‌شوند و در صورت عدم درمان ممکن است وضعیت حیوان بدتر شود. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، توصیه می‌شود آلوئه ورا را در مکانی قرار دهید که حیوانات خانگی به آن دسترسی نداشته باشند.
- نخل ساگو Sago palm
نخل ساگو یکی دیگر از گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی است که البته برگ‌های خیلی زیبایی هم دارد. این گیاه (به‌ویژه دانه‌ها و مغز آن) حاوی ترکیبات سمی به نام سیکاسین (Cycasin) است که می‌تواند به سرعت موجب مسمومیت پت شما به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها شود. تمام بخش‌های نخل ساگو سمی هستند؛ اما دانه‌های آن بالاترین میزان سم را دارند. مصرف هر مقدار از این گیاه می‌تواند مشکلات جدی و حتی مرگبار ایجاد کند. علائم مسمومیت با نخل ساگو عبارتند از:
- استفراغ و اسهال شدید (اغلب با خون همراه است)
- بی‌حالی و ضعف
- زردی (نشانه آسیب به کبد)
- تشنج
- نارسایی کبدی
- افزایش تشنگی و ادرار
مسمومیت با نخل ساگو می‌تواند به سرعت به نارسایی کبد منجر شود و در صورت عدم درمان فوری، مرگبار باشد. حتی با درمان سریع نیز، درصد بالایی از حیوانات پس از مسمومیت با این گیاه جان خود را از دست می‌دهند.
- گیاه نخشید Aglaonema
نخشید که به دلیل برگ‌های زیبایش در بسیاری از خانه‌ها و محیط‌های داخلی محبوب است، برای حیوانات خانگی سمی محسوب می‌شود. این گیاه حاوی کریستال‌های اگزالات کلسیم است که در صورت خورده شدن توسط حیوانات خانگی به ویژه سگ‌ها و گربه‌ها، می‌تواند موجب تحریک و آسیب به دهان و دستگاه گوارشی شود.
علائم مسمومیت با نخشید شامل موارد زیر است:
- تحریک شدید دهان، لب‌ها و زبان (سوزش و تورم)
- آبریزش زیاد از دهان
- استفراغ
- مشکل در بلعیدن
- کاهش اشتها
- در موارد شدید، تورم گلو و مشکلات تنفسی
اگر حیوان خانگی شما این گیاه را بخورد ممکن است دچار درد زیادی شده و علائم سریعاً ظاهر شوند. اگرچه مسمومیت با نخشید معمولاً کشنده نیست؛ اما نیاز به مراجعه فوری به دامپزشکی دارد. برای محافظت از حیوانات خانگی، بهتر است این گیاه را دور از دسترس آنها نگه دارید یا گیاهان ایمن‌تری در خانه داشته باشید.
- گیاه زنبق زرد Lillies (سوسن سفید)
اگر پت شما گربه است، بی‌توجه از این بخش نگذرید!
زنبق زرد یکی دیگر از گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی به‌خصوص برای گربه‌ها است. تمام گونه‌های سوسن، به ویژه زنبق‌های سفید و زرد می‌توانند برای حیوانات خانگی تهدیدی جدی ایجاد کنند. حتی تماس مختصر با بخش‌های مختلف این گیاه مانند گلبرگ‌ها، برگ‌ها، ساقه و حتی گرده‌های آن می‌تواند مسمومیت‌های شدیدی را به همراه داشته باشد. گربه‌ها به‌طور خاص در برابر سموم این گیاه حساس هستند و حتی خوردن مقدار کمی از آن (مانند یک تکه کوچک از برگ) ممکن است منجر به نارسایی کلیه شدید و مرگبار شود. علائم مسمومیت شامل موارد زیر است:
- استفراغ و بی‌حالی
- بی‌اشتهایی
- تکرر ادرار یا کاهش شدید ادرار
- نارسایی حاد کلیه (ظرف 24 تا 72 ساعت پس از مصرف)
در صورت عدم درمان سریع، مسمومیت با زنبق می‌تواند به مرگ منجر شود. این وضعیت نیازمند مراجعه فوری به دامپزشکی است. اگرچه سگ‌ها نیز ممکن است دچار علائم مسمومیت شوند؛ اما این گیاه برای گربه‌ها به مراتب خطرناک‌تر است.
- گیاه پوتوس pothos
این گیاه که به دلیل برگ‌های جذاب و مقاوم بودنش در برابر شرایط مختلف محبوبیت زیادی دارد، برای حیوانات خانگی به ویژه سگ‌ها و گربه‌ها سمی است. این گیاه حاوی کریستال‌های اگزالات کلسیم است که در صورت جویده شدن یا بلعیده شدن، می‌تواند باعث تحریک شدید در دهان، گلو و دستگاه گوارش حیوانات شود. علائم مسمومیت با پوتوس شامل:
- سوزش و تحریک دهان، لب‌ها و زبان
- آبریزش زیاد از دهان
- استفراغ
- درد در هنگام بلعیدن
- کاهش اشتها
این علائم معمولاً به سرعت پس از تماس یا مصرف گیاه ظاهر می‌شوند. اگرچه مسمومیت با پوتوس به ندرت کشنده است؛ اما ممکن است برای حیوانات خانگی ناراحتی شدیدی ایجاد کند و نیاز به مراقبت دامپزشکی داشته باشد. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، بهتر است پوتوس را در جایی نگه دارید که حیوانات خانگی به آن دسترسی نداشته باشند.
- گیاه دیفن باخیا Dieffenbachia
دیفن‌باخیا که به خاطر برگ‌های بزرگ و زیبایش در بسیاری از خانه‌ها و محیط‌های کاری محبوب است، برای حیوانات خانگی به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها سمی است. این گیاه هم مانند پوتوس، حاوی کریستال‌های اگزالات کلسیم است که در صورت جویده شدن یا بلعیده شدن می‌تواند باعث تحریک شدید در دهان، زبان و گلو شود. علائم مسمومیت با دیفن‌باخیا شامل موارد زیر است:
- تورم و التهاب دهان، زبان و گلو
- درد شدید در هنگام بلعیدن
- آبریزش زیاد از دهان
- استفراغ
- مشکل در تنفس (در موارد شدید)
- کاهش اشتها و بی‌حالی
- گیاه آزالیا Azalea
این گیاه به خاطر گل‌های زیبا و رنگارنگش محبوب است؛ ولی برای حیوانات خانگی بسیار سمی است. تمام بخش‌های این گیاه، از جمله برگ‌ها و گل‌ها، حاوی ترکیبات سمی به نام آندروگنیدین‌ها و گلیکوزیدهای قلبی هستند که می‌توانند باعث مسمومیت شدید شوند. علائم مسمومیت با آزالیا در حیوانات خانگی شامل:
- استفراغ و اسهال
- بی‌حالی و ضعف
- لرزش عضلات و تشنج
- کاهش یا افزایش غیرطبیعی ضربان قلب
- مشکل در تنفس
- در موارد شدید، نارسایی قلبی
مسمومیت با آزالیا ممکن است به سرعت به حیوانات آسیب برساند و در صورت عدم درمان فوری، می‌تواند کشنده باشد. اگر حیوان خانگی شما با این گیاه تماس پیدا کرده یا آن را خورده است، بهتر است فوراً به دامپزشکی مراجعه کنید.
- گیاه پنجه مریم Cyclamen
پنجه مریم به خاطر گل‌های زیبا و جذابش در بسیاری از خانه‌ها و باغ‌ها نگهداری می‌شود؛ ولی در دسته‌ی گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی قرار دارد. تمام بخش‌های این گیاه، به‌ویژه ریشه‌ها، حاوی ساپونین‌ها و ترکیبات سمی دیگری هستند که می‌توانند موجب مسمومیت شدید شوند. علائم مسمومیت با پنجه مریم در حیوانات خانگی شامل:
- استفراغ و اسهال شدید
- بی‌حالی و ضعف
- درد شکم و دل‌درد
- کاهش اشتها
- لرزش و تشنج
- در موارد شدید، مشکلات تنفسی و نارسایی کلیه
عوارض گیاهان خطرناک بر حیوانات خانگی
در قسمت بالا با جزئیات، علائمی که حیوان خانگی شما پس از مسمومیت از خودش نشان می‌دهد را برای‌تان شرح دادیم؛ اما نکته مهم در همه این علائم، سختی تنفس و بی‌حالی و تشنج است. توصیه می‌کنیم حتی با دیدن کوچک‌ترین علائم که حال متفاوتی از حیوان خانگی‌تان را نشان می‌دهد، بدون وقفه به دامپزشکی حاذق و توانا مراجعه کنید تا از صدمات حادی که ادامه ممکن است دچار شوید، جلوگیری کرده باشید.
سخن پایانی
حیوانات خانگی به مرور زمان به معنای واقعی عضوی از یک خانواده می‌شوند و نگهداری از آنها یکی از دغدغه‌های مهم سرپرستان‌شان است. به همین دلیل ما در این مقاله به شرح و توصیف گیاهان خطرناک برای حیوانات خانگی پرداختیم و به تفصیل و جزئیات؛ ویژگی، نام و علائم مسمومیت در اثر برخورد با این گیاهان را برای‌تان گفتیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد.
