۷ مشکل شایع گیاه سانسوریا و راهکارهای ساده رفع آنها

راهنماتو- سانسوریا یا گیاه شمشیری، یکی از زیباترین و مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است که در بسیاری از مواقع در برابر نور کم، کم‌آبی و حتی بی‌توجهی دوام می‌آورد و همچنان سرزنده باقی می‌ماند. با این حال، درست مثل هر موجود زنده دیگر، سانسوریا هم ممکن است گاهی دچار بیماری، ضعف یا استرس شود و نیاز به مراقبت بیشتر پیدا کند.

به گزارش راهنماتو، از پوسیدگی ریشه گرفته تا لکه‌های قهوه‌ای بر روی برگ ها، نور کم یا بیش از حد و حتی حمله آفات از جمله مواردی هستند که می‌توانند سلامت این گیاه را تهدید کنند. در این مطلب،  ۷ مشکل رایج سانسوریا و راهکارهای ساده و کاربردی برای رفع آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. اگر می‌خواهید گیاه زیبای شما همیشه سرحال و شاداب باشد، این راهنما را از دست ندهید.

1- پوسیدگی ریشه

یکی از مشکلات شایع در نگهداری سانسوریا، پوسیدگی ریشه است که عمدتاً بر اثر آبیاری بیش از حد به‌وجود می‌آید. اگر این گیاه بیش از حد آبیاری شود، و خاک گلدان به‌حدی مرطوب بماند که فضاهای میان ذرات آن به‌جای هوا، از آب پر شود، ریشه‌ها دچار خفگی شده و به‌تدریج از بین می روند. در این شرایط، قارچ‌ها وارد عمل می‌شوند و ریشه‌های مرده را دچار پوسیدگی می‌کنند. از علائم پوسیدگی ریشه می توان به نرم و له شدن ریشه‌ها، تغییر رنگ ریشه ها به رنگ سیاه یا قهوه ای، زرد شدن برگ ها و بدبو شدن خاک اشاره کرد.

روش های درمان پوسیدگی ریشه:

برای درمان این مشکل، ابتدا گیاه را از گلدان خارج کرده و ریشه‌های پوسیده (سیاه و نرم) را هرس کنید. سپس اجازه دهید ریشه‌های سالم به مدت یک روز در محیط باز خشک شوند. پس از آن، سانسوریا را در خاک تازه با زهکشی مناسب بکارید. استفاده از محلول قارچ‌کش مایع می‌تواند از گسترش پوسیدگی جلوگیری کند. همچنین می‌توانید پیش از کاشت مجدد مقداری پودر دارچین روی ریشه‌ها پاشید؛ چرا که دارچین از خاصیت ضدقارچ طبیعی برخوردار است و از رشد عوامل قارچی جلوگیری می‌کند.

نکاتی برای پیشگیری از پوسیدگی ریشه

برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه، باید از آبیاری بیش از حد گیاه خودداری کنید و تنها زمانی اقدام به آبیاری آن نمایید که ۱ تا ۲ اینچ بالایی خاک کاملاً خشک شده باشد. در زمستان، گیاه را به میزان کمتری آبیاری کنید. همچنین می‌توانید زهکشی را با انتخاب گلدانی که دارای سوراخ زهکش بوده و از جنس مواد متخلخل مانند سفال بدون لعاب یا تراکوتا باشد، بهبود ببخشید. استفاده از خاک سبک و با زهکشی زیاد نیز به جلوگیری از تجمع آب در اطراف ریشه کمک می‌کند.

2- زهکشی ضعیف

اگر خاک گلدان شما زهکشی مناسبی نداشته باشد، یعنی در بین ذرات خاک فضای کافی برای تنفس ریشه‌ها وجود نداشته باشد، ریشه های گیاه در معرض خفگی قرار می گیرند. اگر خاک گلدان به مرور زمان فشرده شود و ذرات خاک به هم بچسبند، ریشه ها دچار مشکلات جدی خواهند شد. از نشانه های زهکشی ضعیف و فشردگی خاک می توان به جمع شدن آب بر روی سطح خاک و نرم شدن برگ ها اشاره کرد.

نکاتی برای پیشگیری از پوسیدگی ریشه

به جای خاک باغچه از خاک‌ مخصوص گیاه استفاده کنید. خاک های ارگانیک مخصوص کاکتوس و ساکولنت دارای زهکشی مناسب هستند. همچنین به سراغ گلدان هایی بروید که دارای سوراخ زهکشی مناسب هستند. گلدان هایی که از جنس سفال یا سرامیک بدون لعاب هستند، به تبخیر بهتر رطوبت کمک می‌کند. همچنین افزودن موادی مانند پرلیت ارگانیک یا ماسه به خاک، زهکشی و تهویه خاک را بهبود می‌بخشد سلامت ریشه‌های گیاه سانسوریا را تضمین می کند.

3- پوسیدگی باکتریایی برگ ها

هرچند گیاه سانسوریا در برابر بسیاری از بیماری‌ها مقاوم است، اما در شرایط نامناسب مانند نور بسیار کم، آبیاری نامنظم یا رطوبت بالا می تواند در معرض حمله انواع قارچ‌ها و باکتری‌ها قرار بگیرد. اگر گیاه سانسوریا در یک محیط پرتنش رشد کند، احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند پوسیدگی باکتریایی برگ به شکل محسوسی افزایش می‌یابد. از علائم این بیماری می توان به ایجاد لکه‌های نرم و آبکی بر روی برگ‌ها و وی بد و پوسیدگی لزج در بخش‌های آلوده اشاره کرد.

نکاتی برای درمان پوسیدگی باکتریایی برگ ها

کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت مشاهده لکه‌های نرم و بدبو بر روی برگ های سانسوریا بخش‌های آلوده را سریعاً با قیچی استریل‌شده جدا کنید. سپس با کاهش رطوبت محیط، خودداری از اسپری آب و بهبود گردش هوا، شرایط سالم‌تری برای گیاه فراهم کنید. برای جلوگیری از گسترش بیماری، استفاده از قارچ‌کش‌های حاوی مس‌ یا محلول رقیق‌شده آب اکسیژنه (یک به چهار) توصیه می‌شود. به گفته کارشناسان، رعایت نور مناسب، آبیاری اصولی و بهداشت گیاهی، مؤثرترین راه پیشگیری از پوسیدگی برگ‌ها در گیاهان آپارتمانی است.

4- آفت‌های خانگی

کارشناسان گل و گیاه هشدار می دهند که برخی آفت‌های رایج آپارتمانی از جمله مگس‌های قارچی، شپشک آرد آلود و کنه‌های تارعنکبوتی می توانند موجب بروز مشکلات جدی در گیاه سانسوریا شوند. مگس‌های قارچی یکی از شایع‌ترین حشرات در خانه‌ها هستند که خوشبختانه با وجود آزاردهنده بودن، به ندرت به‌عنوان آفت شناخته می‌شوند. این حشرات کوچک در خاک تخم‌گذاری می‌کنند و لاروهای آن‌ها از مواد آلی موجود در خاک گلدان تغذیه کرده و سپس به شکل بالغ از خاک خارج می‌شوند. از نشانه های آلودگی خاک گلدان به آفت می توان به وجود حشرات ریز روی خاک یا برگ‌ها و وجود شیره چسبناک یا تار در سطح برگ‌ها اشاره کرد.

نکاتی برای مقابله با آفت های خانگی

کارشناسان توصیه می کنند که برای مقابله با مگس‌های قارچی، خاک را خشک نگه داشته و لایه‌ای به ضخامت ۲ تا ۵ سانتی‌متر از شن بر روی خاک گلدان بپاشید. برای به دام انداختن مگس‌های بالغ، می‌توان از کارت‌های زرد جذب کننده حشرات استفاده کنید. برای دورکردن آفات می توانید مقداری محلول آب و مایع ظرفشویی را بر روی برگ‌ها و خاک گیاه اسپری کنید یا مقداری دارچین بر روی خاک گیاه بپاشید. برای مبارزه با شپشک آردآلود می توانید از صابون حشره کش استفاده کنید. کنه تارعنکبوتی در سانسوریا به ندرت مشاهده می شود. اما در صورت مشاهده، می‌توان همان روش‌های مقابله با شپشک آردآلود را برای آن‌ها به کار گرفت.

5- زرد شدن و سوختگی نوک برگ‌ها

زرد شدن یا قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های سانسوریا نشانه‌ای از وارد شدن استرس به گیاه است که می‌تواند همانند پوسیدگی ریشه به دلیل آبیاری نامنظم اتفاق بیفتد. سانسوریا به‌طور طبیعی در مناطق خشک رشد می‌کند و نسبت به کم‌آبی بسیار مقاوم است. بنابراین آبیاری بیش از حد می تواند موجب اشباع ریشه شود. در چنین شرایطی نوک برگ ها دچار زردی و سوختگی شده و در نهایت خشک خواهند شد.

نکاتی برای پیشگیری از زردی و سوختگی نوک برگ های سانسوریا

زرد یا قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های سانسوریا می‌تواند ناشی از آبیاری زیاد یا کم، کوددهی بیش‌ازحد، تغییر دما یا افزایش سن گیاه باشد. دمای محیط را بین ۱۶ تا ۲۴ درجه نگه دارید، در فصل رشد ماهی یک‌بار به گیاه کود بدهید و از آبیاری بیش از حد گیاه خودداری کنید. استفاده از آب تصفیه‌شده یا آب شیر بدون کلر و قرار دادن گیاه بر روی سینی حاوی سنگ ریزه یا کنار سایر گیاهان، در حفظ رطوبت گیاه مؤثر است. از خاک سبک و ترکیب پرلیت استفاده کنید و از فشرده نمودن خاک خودداری کنید. 

6- نور خیلی زیاد یا خیلی کم

برخی از افراد به اشتباه تصور می کنند که سانسوریا مخصوص فضاهای کم‌نور است. در واقع این گیاه می تواند نور کم را تحمل کند، اما آن را دوست ندارد. سانسوریا بومی مناطق گرم و نیمه‌استوایی آفریقاست و برای شاداب ماندن، به نور زیاد و غیرمستقیم نیاز دارد؛ مانند نوری که از پشت پرده نازک یا کنار پنجره با کرکره عبور می‌کند. از نشانه های کمبود یا شدت نور می توان به رشد ضعیف، پیچ خوردگی و جمع شدن برگ های گیاه اشاره کرد.

راهکار

گلدان را در محلی با نور زیاد و غیرمستقیم قرار دهید و هر هفته آن را بچرخانید تا به همه بخش‌های گیاه به طور یکنواخت نور بتابد. در فضاهای کم‌نور می‌توان برای جبران نور طبیعی از لامپ‌های رشد LEDنیز استفاده کرد.

7- تنش دمایی

تنش دمایی از جمله عوامل مؤثر در تهدید سلامت گیاه سانسوریا است که شدت آسیب آن به میزان دما، سرعت تغییر ناگهانی و مدت زمان قرارگیری گیاه در شرایط نامطلوب بستگی دارد. از نشانه های تنش دمایی می توان به افتادگی برگ‌ها پس از سرمای ناگهانی و سوختگی و تغییر رنگ برگ‌ها در گرمای زیاد اشاره کرد.

راهکار:

سانسوریا نمی تواند سرما و گرمای شدید را تحمل کند. بهترین دما برای نگهداری این گیاه، دمای بین ۱۵ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است و بهتر است از قرار دادن گلدان در کنار بخاری، کولر یا پنجره‌های بادگیر خودداری کنید.