ارتباط غیرکلامی چیست؟ حرف‌هایی که ناخواسته دردسرساز می‌شوند!

راهنماتو - وقتی درباره ارتباط صحبت می‌کنیم، معمولاً منظورمان صحبت کردن است. اما کارشناسان می‌گویند که ما بسیار بیشتر از کلماتی که می‌گوییم، اطلاعات منتقل می‌کنیم. انگار یک مکالمه لفظی داریم و در پس‌زمینه، یک مکالمه غیرکلامی هم در جریان است (که همان ارتباط غیرکلامی است).

به گزارش راهنماتو، مشکل اینجاست که گاهی ما بدون اینکه متوجه باشیم، اطلاعاتی به‌طور غیرکلامی منتقل می‌کنیم که منظور واقعی‌مان نیست و این ممکن است منجر به سیگنال‌های اشتباه و سوءتفاهم شود. بنابراین، آگاه بودن به معنای سیگنال‌های غیرکلامی، می‌تواند به شما کمک کند که ارتباط بهتری برقرار کنید و اینطور نباشد که بدن‌تان چیزی بگوید و خودتان چیزی دیگر. علاوه بر آن دیگران را نیز بهتر درک خواهید کرد.

ارتباط غیرکلامی چیست؟

والری مانوستلوف، استاد ارتباطات در دانشگاه واشنگتن که در زمینه ارتباطات غیرکلامی تدریس و تحقیق می‌کند، می‌گوید: « ارتباط غیرکلامی اساساً هر چیزی است که بدون گفتن آن، به فرد دیگر منتقل می‌کنیم که شامل هر نوع رفتار یا نشانه‌ای است که می‌تواند چیزی را به فرد دیگر منتقل کند.» تماس چشمی، حالت‌های چهره، حرکات دست، لمس فیزیکی و زبان بدن در زمره ارتباطات غیرکلامی است.

مانوستلوف می گوید برای مثال، «نحوه حرکت دادن بدن، میزان نزدیکی به فرد مقابل، میزانی که در هنگام ارتباط به جلو یا عقب خم می‌شوید، نحوه قرار دادن پاها یا نحوه نشستن» همه اطلاعاتی به دیگران مخابره می‌کنند.

مانوستلوف می‌گوید، ارتباط غیرکلامی همچنین شامل نحوه لباس‌پوشیدن، نحوه تعامل با محیط اطراف، صاف کردن گلو و وقفه‌های سکوت می‌شود. ممکن است فکر کنید که لحن صدا، بلندی یا پایین بودن شدت صدا یا حتی میزان سرعت کلام، در زمره ارتباطات کلامی باشند، اما در واقع در زمره ارتباطات غیرکلامی هستند—چرا که پیامی فراتر از معنای لغوی کلمات شما را ارسال می‌کنند.

مانوستلوف می‌گوید، ارتباط غیرکلامی در تعاملات ما نقش بزرگی دارند. «ما تمایل داریم، هر چند در سطح ناخودآگاه، به سیگنال‌های غیرکلامی توجه کنیم و به آن‌ها واکنش نشان دهیم.» وقتی به رفتارهای غیرکلامی خودتان نگاه می‌کنید، احتمالاً موارد زیادی وجود دارد که اصلاً از آن‌ها آگاه نیستید.

برای مثال، حتی اگر به لحاظ ذهنی مطمئن نباشید که کسی را دوست دارید یا نه، زبان بدن‌تان می‌تواند احساس واقعی‌تان را درباره آن فرد نشان دهد.

اگرچه این سیگنال‌ها می‌توانند اطلاعات زیادی بدهند، اما ممکن است گمراه‌کننده باشند یا اشتباه تفسیر شوند. ما به طور مداوم درباره درباره معنای سیگنال‌های غیرکلامی دیگران فکر و فرضیه‌سازی می‌کنیم. مانوستلوف می‌گوید:

« مشکل اینجاست که تقریباً هر رفتاری می‌تواند چند معنی داشته باشد (یا هیچ معنایی نداشته باشد).»

مثلاً فرض کنید رئیس‌تان در حالی که به شما سرزده است، دستانش را قلاب می‌کند. ممکن است فکر کنید این به معنای ناخشنودی از شما است، که می‌تواند منطقی باشد. اما ممکن است او دست‌هایش را قلاب کرده چون سردش است. یا خودش را در موقعیت دفاعی می‌بیند یا می‌خواهد لکه‌ای روی پیراهنش را بپوشاند. یا دل‌درد دارد. یا فقط راحت‌تر است که اینطور بنشیند... مفهومش این است که ممکن است رفتارهای غیرکلامی معناهای متفاوتی داشته باشند.

دبرا رابرتس، کارشناس ارتباطات و متخصص در زمینه حل‌وفصل تعارضات، روابط و دینامیک‌های محل کار، می‌گوید: «بنابراین هر چه نسبت به سیگنال‌های غیرکلامی آگاه‌تر باشید، می‌توانید مراقب‌تر، هدفمندتر و بااعتماد به نفس‌تر پیام‌های غیرکلامی را تفسیر کنید.»

مهارت‌های ارتباطی غیرکلامی، به خصوص در موقعیت‌هایی که اولین برداشت‌ها واقعاً مهم هستند (مثل مصاحبه شغلی)، ضروری هستند. این مهارت‌ها می‌توانند شما را به یک دوست، شریک یا عضو بهتری از خانواده تبدیل کنند. دکتر مانوستلوف می‌گوید: «این [مربوط به] دانستن این است که چه رفتارهایی باعث می‌شود دیگران احساس خوبی داشته باشند.»

چند مثال از ارتباطات غیرکلامی

1.بدنتان را کاملاً به سمت فردی که با او صحبت می‌کنید بچرخانید

دکتر مانوستلوف می‌گوید: « چرخاندن کل بدنتان به سمت فرد، نه فقط صورتتان، راهی ساده و قوی برای نشان دادن این است که شما در لحظه حاضر، درگیر و علاقه‌مند هستید. این رفتار، این پیام را می‌دهد که «من کاملاً در اینجا هستم و برای گفت‌وگو آماده‌ام.» (از طرف دیگر، اگر بدنتان را از کسی دور کنید، به این معنا است که برای این گفت‌وگو آماده نیستید یا این مکالمه تمام شده است.)

2.نگاه کردن به تلفن همراه یا در دسترس‌ قرار دادن آن

رابرتس می‌گوید که نگاه کردن به تلفن همراه به طور ناخودآگاه پیام می‌دهد که هر چیزی که در آن است مهم‌تر از فردی است که مقابل شما قرار دارد. پیام این رفتار این است که «توجه من جای دیگری است.»

3.نگاه کردن به همه‌چیز جز فردی که با او صحبت می‌کنید

نگاه کردن به اطراف می‌تواند بی‌علاقگی، حواس‌پرتی و بی‌توجهی را نشان دهد.

4.سر تکان دادن یا تکان دادن سر هنگام گوش دادن (اما نه زیاد)

وقتی سرتان را تکان می‌دهید، بدون اینکه بخواهید حرف طرف مقابل را قطع کنید، به او سیگنال می‌دهید که کاملاً غرق حرف‌هایش هستید.

5.ایستادن خیلی نزدیک یا خیلی دور از کسی

هر چه نزدیک‌تر به کسی بایستید در واقع می‌خواهید صمیمیت و گرمایتان را نشان دهید و هر چه دورتر بایستید می‌خواهید بگویید که نسبت خاصی با آن فرد ندارید. اما یادتان باشد که نزدیکی زیاد به افراد می‌تواند حس تهدید و بی‌احترامی و پرخاشگری را نیز منتقل کند.