۸ سالگی پیکسل؛ گوگل چه نقشی در متحول کردن گوشی‌های هوشمند داشته است؟

نخستین گوشی پیکسل سال ۲۰۱۶ معرفی شد؛ اگرچه گوشی‌های پیکسل مانند رقبای سامسونگ و شیائومی خود چندان در کانون توجه نیستند، گوگل هم از ابتدای ورودش به صنعت ساخت گوشی‌های هوشمند، موفق شده تحولات قابل‌توجهی در این صنعت ایجاد کند. در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را شرح می‌دهیم.

حفظ اندروید در کانون توجه

گوگل باوجود سال‌ها حضور در صنعت گوشی‌های هوشمند، ابتدا با تولیدکنندگان بزرگ اندروید همکاری کرد تا سری گوشی‌های نکسوس را تولید کند. سال ۲۰۱۶، پیکسل و پیکسل ایکس ال اولین گوشی‌های هوشمند ساخت خود گوگل بودند که با هدف جذب مشتری و به‌عنوان محصولی برای ارائه چشم‌انداز گوگل برای اندروید معرفی شدند. چشم‌انداز اندروید برای گوگل شامل گوگل اسیستنت یا دستیار گوگل، رابط کاربری مینیمالیسم و تعهد به پشتیبانی سریع‌تر و جامع‌تر از به‌روزرسانی‌ها می‌شد. رویکرد نرم‌افزاری ساده‌ترگوگل با ظاهر شلوغ همیشگی رابط کاربری TouchWiz سامسونگ، ویژگی‌های اضافی غیرضروری رابط کاربری MIUI شیائومی و جریان کند به‌روزرسانی‌ها که باید فرایندهای صدور گواهینامه OEM و اپراتور را پشت سر می‌گذاشت، کاملاً در تضاد بود.

گوگل هرگز اعتراف نکرد که برخی مشکلات نرم‌افزاری طولانی‌مدت اندروید برای این شرکت آزاردهنده است اما به‌وضوح احساس می‌کرد که می‌تواند برخی کارها را بهتر از شرکت‌های بی‌شماری که درحال ساخت گوشی‌های هوشمند اندرویدی بودند، انجام دهد. این شرکت قبلاً ابتکارات نرم‌افزاری مانند عرضه اندروید وان (Android One) را امتحان کرده بود که شکست خورد. باتوجه‌به استانداردهای امروزی، 3 سال پشتیبانی نرم‌افزاری گوگل پیکسل اقدام قابل‌توجهی نیست اما حدود یک یا دو سال بهتر از بسیاری از تولیدکنندگان عمل کرد؛ گوشی‌های سری گلکسی S7 سامسونگ سال ۲۰۱۶ فقط 2 سال پشتیبانی سیستم‌عامل دریافت کردند؛ البته پشتیبانی امنیتی برای بیشتر ادامه داشت.

گوشی‌‌های پیکسل بهتر و بهتر شدند و گوگل پس از عرضه سری پیکسل ۶ به‌دلیل وجود پردازنده نیمه‌سفارشی گوگل تنسور در این گوشی‌ها، وعده 5 سال پشتیبانی از آنها را داد. در آن زمان طلایه‌داران صنعت ساخت گوشی‌های هوشمند هنوز به‌روزرسانی دو تا سه‌ساله را تضمین می‌کردند؛ گوگل با عرضه گوشی‌های پیکسل ۸ این زمان را به 7 سال افزایش داد و مدت‌ تعهد این شرکت برای ارائه خدمات به‌روزرسانی با مدت‌ تعهد سامسونگ برای ارائه چنین خدماتی یکسان شد؛ باوجوداینکه تمام شرکت‌های سازنده گوشی چنین رویکردی را دنبال نکردند، گوگل به‌نوعی استاندارد جدیدی برای ارائه به‌روزرسانی تعیین کرد و آپدیت‌ها برای بسیاری از گوشی‌ها سریع‌تر و طولانی‌تر ارائه شد؛ این موضوع حداقل برای گران‌ترین گوشی‌ها صدق می‌کرد.

پشتیبانی از سیستم‌عامل تنها ویژگی مدرنی نبود که گوشی‌های سری پیکسل در آن نقش داشتند. گوگل پشتیبانی از USB-C با فناوری شارژ USB Power Delivery را پیش برد، کارت microSD را به نفع قابلیت ذخیره‌سازی ابری در نسل اول گوشی خود کنار گذاشت، با عرضه پیکسل 3 به جنجالی‌تر شدن طراحی ناچ کمک کرد و درنهایت دوربین‌ سلفی درون حفره نمایشگر را به کار گرفت. گوگل جک هدفون 3.5 میلی‌متری را در پیکسل 6a حذف کرد، با پشتیبانی از استاندارد پیام‌رسانی RCS با iMessage جنگید و در‌حال‌حاضر با سری پیکسل 9 از طریق مدل زبانی هوش مصنوعی Gemini Nano درحال پیشبرد فناوری هوش مصنوعی روی دستگاه است. حتی می‌توان گفت که پیکسل فولد یک تلاش ناموفق برای کمک به اصلاح وضعیت نامناسب گوشی‌های تاشو بود، هرچند شاید پیکسل ۹ پرو فولد در بازار موفق شود.

باوجوداینکه گوشی‌‌های پیکسل مأموریت اصلی گوگل نبوده‌اند، بدون شک مانند بوم نقاشی هستند که گوگل می‌تواند از طریق آن‌ها فعالانه سیستم‌عامل اندروید مدرن را شکل دهد و به این امید نباشد که شرکای شرکت چشم‌انداز نرم‌افزاری آن را شکل دهند. بااین‌حال، سری گوشی‌های پیکسل در همه زمینه‌ها پیشگام نبوده‌اند؛ برای مثال گوگل جایگزین مناسبی برای Dex سامسونگ تولید نکرده است و در زمینه عملکرد پردازنده هم عملکرد چندان خوبی ندارد. بااین‌حال، گوگل در 8 سال گذشته دستاوردهای زیادی داشته است.

گذر از شکست‌ها و رسیدن به موفقیت ‌های بزرگ

گوشی‌های پیکسل امروزه تقریباً موفق هستند اما گوگل در انجام کارهای خاص و منحصربه‌فرد اشتباهات زیادی هم داشته است؛ البته در مسیر هر موفقیتی، شکست‌ها و سختی‌هایی هم وجود دارد اما تمایل گوگل به امتحان‌کردن شانس خود برای کسب موفقیت در موقعیت‌های مختلف باعث شده این شرکت موفقیت‌های خوبی به‌ دست آورد و به همان اندازه با شکست‌های عجیب‌وغریب روبه‌رو شود.

شاید قابلیت Motion Sense در گوشی‌های پیکسل ۴ و به‌کارگیری باتری کم‌ظرفیت در آنها واضح‌ترین اشتباه گوگل باشد. Motion Sense از ilhk ابتدا غیرضروری و غیرمعمول بود و حتی به‌دلیل رعایت‌نکردن مقررات مختلف در بسیاری از کشورها مسدود شد. استفاده از سنسور دمای پیکسل ۸ پرو نیز به همان اندازه اشتباه بود. این سنسور ابتدا برای استفاده انسان مجوز نگرفته بود (احتمالاً گوگل تقاضای زیادی برای اسکن علائم کووید پیش‌بینی کرده بود) و برای سایر موارد سنجش دما هم چندان قابل‌اعتماد نبود.

در گوشی‌‌های پیکسل موارد ناامیدکننده‌ای مثل صفحه‌نمایش بسیار بد گوشی پیکسل ۲ ایکس ال، بریدگی زشت گوشی پیکسل ۳ ایکس ال و مشکلات مودم و دما هنگام عرضه تراشه تنسور در پیکسل ۶ نیز دیده می‌شد. باید بگوییم که در گوشی‌های گوگل به‌ندرت از سخت‌افزار رده‌بالا و مدرن استفاده می‌شود اما معمولاً سخت‌افزارهای این گوشی‌ها درمجموع، عملکردی فراتر از انتظار دارند.

چنین مشکلاتی می‌توانست برندهای دیگر را از مسیر خارج کند اما گوگل باوجود این‌همه سختی، گوشی‌هایی مانند پیکسل ۵ را عرضه کرد که گوشی مقرون‌به‌صرفه‌ای در مقابل پرچم‌داران گران‌قیمت و موبایلی اقتصادی در برابر گوشی‌های پیکسل A به حساب می‌آید. شاید سخت‌افزار نقطه قوت همیشگی گوشی‌های گوگل نباشد اما ویژگی‌های منحصربه‌فرد آنها همیشه برجسته‌تر از سایر گوشی‌ها بوده است.

متحول‌کردن دوربین گوشی‌ها

اگر یک ویژگی (به غیر از نرم‌افزار) وجود داشته باشد که به گوشی‌‌های پیکسل کمک کرده است برخی از اشتباهات در انتخاب سخت‌افزار برای این گوشی‌ها را جبران کرده باشد، بدون شک آن ویژگی دوربین است که با گذشت زمان به ویژگی شاخص این گوشی‌ها تبدیل شده. نسل اول پیکسل فقط با یک دوربین اصلی، با استانداردهای مدرن بسیار ساده به نظر می‌رسید اما از همان ابتدا، عکاسی محاسباتی پیشرفته گوشی‌های پیکسل به آن‌ها کمک کرد با دوربینشان خودی نشان دهند. قابلیت +HDR که از خط متوقف‌شده نکسوس گرفته شده بود، ثبت عکس‌های باکیفیت در محیط‌های روشن و کم‌نور را تضمین می‌کرد. آن زمان به‌ندرت از عکاسی با دوربین گوشی در شرایط کم‌نور نتیجه خوبی می‌گرفتیم. امکان آپلود نامحدود عکس با وضوح کامل در اپلیکیشن Google Photos گوشی‌هایی را که با تمرکز بر تقویت حوزه عکاسی با گوشی ساخته شده بودند، همه‌چیزتمام کرد.

قرار نبود پیشتازی گوشی‌‌های پیکسل در دوربین همیشگی باشد اما گوگل با استفاده از ویژگی‌های متنوع همچنان گوشی‌هایش را در دوربین قدرتمند نگه داشت. این شرکت در گوشی پیکسل ۲ حالت پرتره را معرفی کرد؛ قابلیت Night Sight (دید در شب) نیز در پیکسل ۳ معرفی شد؛ قابلیت Astrophotography (عکاسی نجومی) نیز اولین بار در گوشی پیکسل ۴ معرفی شد؛ اگرچه برندهای چینی، مخصوصاً هواوی، در بسیاری از ویژگی‌های دوربین این عصر گوگل را شکست دادند اما گوشی‌های پیکسل قابلیت‌های زیادی برای دوربین مشتریان آمریکایی عرضه و استفاده از این قابلیت‌ها را مقرون‌به‌صرفه کردند.

گوگل در مقایسه با بازیکنان بزرگ مانند اپل و سامسونگ، برای جبران استفاده از سخت‌افزار قدیمی دوربین در گوشی‌های پیکسل، از هوش نرم‌افزاری بهره می‌برد و چنین رویکردی در طولانی‌مدت برای شرکت سودآور بوده است. امروزه، سخت‌افزار به‌ندرت در مقایسه با فیلترها و ویژگی‌های موجود در دوربین گوشی مهم است و نتیجه کلی دوربین گوشی‌ها بیشترین اهمیت را دارد.

تمرکز گوگل بر عکاسی محاسباتی منجر به ارائه مجموعه ویژگی‌هایی شده است که کمتر سازنده‌ای می‌تواند ویژگی‌های مشابه آنها را ایجاد کند؛ ویژگی‌های مثل Magic Editor ،Face Unblur ،Best Take و موارد دیگر. این ویژگی‌ها نه‌تنها هر بار ثبت عکس‌های زیبا را تضمین می‌کنند، بلکه ابزارهای ویرایش ساده و هوشمند را نیز در اختیار همه کاربران قرار داده‌اند. از ابتدای عرضه گوشی‌های پیکسل تاکنون سایر سازندگان گوشی تلاش کرده‌اند با تقلید از ویژگی‌های دوربین این گوشی‌ها، فاصله گوشی‌های خود با گوشی‌های گوگل را کمتر کنند اما هیچ‌کدام از این گوشی‌ها نتوانسته‌اند در زمینه دوربین به‌اندازه پیکسل‌ها کامل باشند.

عرضه گوشی‌های اقتصادی ارزشمند

درحالی‌که بسیاری از برندها روی محصولات فوق ممتاز و رده‌بالا تمرکز می‌کنند، بسیاری از موفقیت‌های گوگل در زمین تولید گوشی‌های اقتصادی رقم خورده‌اند. گوشی‌های پیکسل 3a و 3a ایکس ال که سال ۲۰۱۹ معرفی شدند، محصولات ابتدایی گوشی‌های پیکسل A بودند که تقریباً تمامشان هرساله در فهرست بهترین گوشی‌های ارزان‌قیمت سایت Android Authority قرار داشته‌اند.

در آن زمان، قیمت 399 دلاری پیکسل 3a قیمتی تقریباً به‌عنوان غیرقابل‌شکست ستایش می‌شد. این گوشی عملکرد متوسط رو به بالایی داشت؛ البته رم 4 گیگابایتی عیب غیرقابل‌اغماض آن بود، در مقابل استفاده از قابلیت‌های عکاسی مانند Night Sight آن را مقرون‌به‌صرفه کرد. گوشی‌های سری پیکسل a در مقایسه با گوشی‌هایی مثل سامسونگ گلکسی A20 و آیفون SE نسل اول، نفسی تازه در بازار گوشی‌های میان‌رده بودند.

البته با خرید پیکسل 3a نمی‌توانستید همه‌چیز را فقط با ۳۹۹ دلار داشته باشید و این گوشی ویژگی‌های اصلی امروزی مانند رتبه‌بندی IP، شارژ بی‌سیم و حافظه داخلی کافی را نداشت. به همین دلیل گوگل در حوزه مرتبط با گوشی‌های این رده قیمتی برای جداکردن راه خود از مسیر برندهای متخصص گوشی‌های میان‌رده، مانند نوکیا و موتورولا که در آن زمان برندهای مقرون‌به‌صرفه‌ای بودند و باید شکست می‌خوردند، کار سختی پیش رو داشت. گوگل به‌طور فزاینده‌ای به هویت پرچم‌دار سری پیکسل A تکیه کرد که باعث شد نتیجه کار بهتر شود.

طراحی و تولید تراشه اصلی گوگل تنسور برای گوشی‌های سری پیکسل ۶ در سال ۲۰۲۱، باعث شد گوشی پیکسل ۶a با قیمت ۴۴۹ دلار از بسیاری از ویژگی‌های هوش مصنوعی، عکاسی و سایر ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مشابه مدل‌های پرچم‌دار بهره‌مند شود؛ در ضمن این گوشی با وعده ارائه 3 آپدیت اندروید، 5 سال پچ امنیتی و به‌روزرسانی‌های سریع گوگل عرضه شد؛ مجموع این ویژگی‌ها پیکسل ۶a را به یکی از بهترین گوشی‌های اقتصادی قابل‌خرید در رده قیمتی خود تبدیل کرد. با عرضه این گوشی، سامسونگ مجبور شد پشتیبانی طولانی‌مدت بسیار بهتری برای مدل‌های Galaxy A ارائه دهد اما متأسفانه پشتیبانی نرم‌افزاری تعداد کمی از این گوشی‌های سامسونگ در سطح 7 سال پشتیبانی نرم‌افزاری پیکسل 8a هستند. 

تنها اشکال گوشی‌های پیکسل افزایش قیمت آن‌ها بود که گاهی تصمیم‌گیری برای خرید بین پرچم‌دار سطح پایه پیکسل و آخرین مدل گوشی‌های سری پیکسل A را دشوار می‌کند. تقریباً می‌توان گفت احتمال خرید پیکسل ۸ یا پیکسل ۸a یکسان است اما پیکسل ۸ زمانی که با تخفیف عرضه شود، خرید بهتری است. شاید این موضوع نشان می‌دهد که گوگل چقدر خوب توانسته مرزهای بین گوشی‌های هوشمند مقرون‌به‌صرفه و رده‌بالا را محو کند.

استفاده از هوش مصنوعی قبل از محبوب شدن آن

گوگل مدت‌ها قبل‌ از آنکه هوش مصنوعی محبوبیت امروزی را پیدا کند، از این فناوری به‌جای نیروی محرکه استفاده می‌کرد. واضح است که امروزه هوش مصنوعی نقشی اساسی (و شاید مهم‌ترین نقش) را در اکوسیستم اندروید ایفا می‌کند. گوگل بسیار پیشنر از اینکه برای ما مهم باشد چه چیزی در Gemini Advanced و Nano جدید است، با ویژگی‌های کوچک اما نه بی‌اهمیت، فرایند ایجاد ویژگی‌های مبتنی بر الگوریتم‌های AI را شروع کرد.

برای مثال، سال ۲۰۱۸ که هوش مصنوعی به اندازه امروز محبوب نبود، دو قابلیت تماس Call Screen و Hold For Me در گوشی‌های پیکسل 3a برای مدیریت تماس‌های تلفنی آزاردهنده برای کاربران با کمک گوگل اسیستنت ایجاد شد؛ قابلیت Gboard نیز از آن زمان تاکنون، پیش‌بینی متن و موارد دیگر را بهتر کرده است. در گوشی پیکسل 4 قابلیت Car Crash Detection (تشخیص تصادف خودرو) با هدف تماس خودکار با 911 در مواقع اضطراری معرفی شد و گوگل الگوریتم‌ها را تقریباً در تمام نرم‌افزارهای خود جاسازی کرده است اما پس از استفاده از تراشه گوگل تنسور در پیکسل ۶ استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی نیز آغاز شد.

برچسب‌گذاری افراد گوینده در Google Recorder، قابلیت Live Translate (ترجمه زنده) روی دستگاه و البته طیف گسترده‌ای از ویژگی‌های عکاسی محاسباتی، همگی پس از گوشی‌های پیکسل ۶ به گوشی‌های پیکسل راه یافتند. حتی اگر گوگل تا حدودی با ایجاد مدل‌های زبانی بزرگ و محبوبیت ChatGPT، در وضعیت بدی گرفتار شده باشد، بدون شک گرفتار شدن گوگل در چنین موقعیتی باعث شده راه برای مجموعه روبه‌رشد ویژگی‌های هوش مصنوعی روی دستگاه امروز هموار شود؛ این ویژگی‌ها شامل Circle to Search، ایجاد متن رونوشت فایل‌های ضبط‌شده و همچنین ابزارهای بیشتر برای عکاسی و ویرایش عکس می‌شود.

هوش مصنوعی از مدت‌ها پیش بخش اصلی هویت گوشی‌های پیکسل بوده است، حتی قبل از اینکه نام این فناوری به بزرگ‌ترین واژه پرطرفدار صنعت فناوری تبدیل شود؛ AI در سال‌های آینده نیز یک ویژگی متمایزکننده کلیدی برای این گوشی‌ها خواهد بود.