مردمان شهر کوچکی در قلب اروپا خودشان را ایرانی‌تبار می‌دانند و در موزه کوچک شهر، اسناد خطی فارسی نگهداری کنند؛ اهالی شهر یاس‌برینی (Jászberény) در کشور مجارستان که اصالتا یزدی هستند.
یاس‌برینی شهری با جمعیت ۲۷ هزار نفر در مجارستان است که مردمانش از اقوام عشایر ایرانی بودند که به مجارستان مهاجرت کردند. چهره، زبان و آیین های امروز مردم شهر یاس‌برینی شباهت چندانی با نیاکان‌شان در فلات باستانی ایران ندارد اما شهر یاس برین، ۸ قرن میزبان این قوم بوده و مردم منطقه همچنان معتقدند که ایرانی‌تبار هستند. یاس‌برینی به زبان آسی که یکی از زبان‌های ایرانی است، صحبت می‌کنند.
تاریخ چه می‌گوید؟
حدود ۸۰۰ سال پیش آلانان، قومی ایرانی‌تبار که در بخش‌هایی از قفقاز زندگی می‌کردند به دلیل حمله مغول‌ها از آن سرزمین به شرق مجارستان کنونی مهاجرت کردند. گروهی از آلانان به زبان آسی یکی از زبان‌های ایرانی از شاخه زبان‌های هند و ایرانی سخن می‌گفتند. فردوسی در شاهنامه اشاره به این موضوع می‌کند که قوم آلانان پس از یکجانشینی قومی جنگ‌وجو بودند: «ز دریا به راه الانان کشید/ یکی مرز ویران و بیکار دید»
از زمان انوشیروان این قوم یکجانشین شدند و اقدام به ساخت شارستان کردند و از آن پس زیر نظر پادشاهی ایران‌زمین زندگی کردند تا زمان حمله مغول که سرزمین‌شان با خاک یکسان شد و بازماندگان ایشان گروهی به قفقاز و اروپا (مجارستان) رفتند و گروهی به شرق آسیا مهاجرت کردند. در تاریخ‌نامه‌های روسی و مجار از این قوم با عنوان آس یا یاس نام برده شده. قوم یاس بعد از مهاجرت به مجارستان، جایی کنار رودخانه زاجوا مستقر شدند. گفته می‌شود که یاس‌ها تا قرن ۱۵ میلادی زبان و فرهنگ اجدادشان را حفظ کردند و به مرور زمان تحت تأثیر زبان مجاری قرار گرفتند. یاس‌برینی در صد کیلومتری شرق بوداپست، پایتخت مجارستان واقع است.
خواهر خواندگی یزد و یاس برین
برخی از اهالی یاس‌برینی می‌گویند که اجدادشان از یزد راهی این شهر در مجارستان شدند. به همین دلیل هم زمانی که شهردار یاس‌برینی (گدئی) به یزد سفر کرده‌بود، این شهر را به عنوان خواهرخوانده یزد معرفی کرد. خواهرخواندگی دو شهر یزد و یاس‌برینی که رابطه تاریخی مستقیمی با هم ندارند، اما ریشه‌های باستانی، مردمانش را به یکدیگر ارتباط می‌دهد و از طرفی تلفظ آنها نیز شبیه است در 8 آذر ۱۳۸۶ انجام شد. از بنای یادبودی شامل تصاویری از یاسی‌ها و نماد شهر یاس‌برینی، شیپور لهل که نماد آزادی و استقلال مردم مجار است، در ۱۳۹۱ در میدان آزادی یزد رونمایی شد. نماد یزد یعنی بادگیر باغ دولت‌آباد نیز طی سفر هیئت شهرداری یزد در یاس‌برینی قرار گرفت. جالب اینکه این شهر در مجارستان، نماد تیزهوشی و انجام امور اقتصادی در این کشور است و یاس برین‌ها معتقد هستند که هوش خود را از اجدادشان به ارث برده‌اند.
