«تلسکوپ فضایی اقلیدس»(Euclid Space Telescope) اولین اطلس کیهانی در حال ساخت را به نمایش گذاشت. بخشی از این نقشه کیهانی که توسط اقلیدس ساخته شده است، دیروز ۱۵ اکتبر منتشر شد و دهها میلیون ستاره را در کهکشان راه شیری و حدود ۱۴ میلیون کهکشان دورتر از کهکشان ما نشان داد.
این نقشه بزرگ کیهانی حاصل از ۲۶۰ رصد اقلیدس که بین ۲۵ مارس تا هشت آوریل ۲۰۲۴ جمعآوری شده، حاوی ۲۰۸ گیگاپیکسل داده است. پهنای منطقه ترسیمشده حدود ۵۰۰ برابر پهنای ماه کامل در آسمان زمین است.
شاید شگفتانگیزتر از همه این باشد که تصاویر منتشر شده تنها یک درصد از کل بررسیهایی را تشکیل میدهند که اقلیدس قرار است طی شش سال آینده انجام دهد زیرا شکلها، فواصل و حرکات کهکشانها را تا فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری از ما ردیابی میکند. این کار نه تنها بزرگترین نقشه سهبعدی کیهان را شکل میدهد، بلکه مقیاس وسیع نقشه به دانشمندان کمک میکند تا به بررسی اسرار ماده تاریک و انرژی تاریک بپردازند که گاهی در مجموع به عنوان «جهان تاریک» شناخته میشود.
«والریا پتورینو»(Valeria Pettorino) دانشمند پروژه اقلیدس در آژانس فضایی اروپا گفت: این تصویر خیرهکننده اولین قطعه از نقشهای است که در شش سال آینده بیش از یک سوم آسمان را نشان خواهد داد. این تنها یک درصد از نقشه است و در عین حال، منابع گوناگونی را در بر دارد که به دانشمندان کمک خواهند کرد تا راههای جدیدی را برای توصیف جهان کشف کنند.
اقلیدس که در ژوئیه ۲۰۲۳ پرتاب شد، مشاهدات علمی خود را در ماه فوریه آغاز کرد.
تلسکوپ رمزگشای جهان تاریک پرتاب شد
این تلسکوپ فضایی زاویه باز با دوربین ۶۰۰ مگاپیکسلی قادر است نور مرئی و نور فروسرخ نزدیک را با استفاده از طیفسنج ثبت کند. این ویژگی، دانشمندان را قادر میسازد تا «انتقال به سرخ» را اندازهگیری کنند. انتقال به سرخ شامل تغییراتی است که در آن، طول موجهای نور که با دور شدن کهکشانها از راه شیری ایجاد میشوند، به ما میرسند. اقلیدس با انجام دادن این کار برای طیف وسیعی از کهکشانها میتواند اثر انرژی تاریک -نیروی اسرارآمیزی که باعث شتاب جهان میشود- با گسترش فضای بین کهکشانها اندازهگیری کند.
«لوز آنجلا گارسیا پنالوزا»(Luz Ángela García Peñaloza) کیهانشناس «دانشگاه ECCI» در کلمبیا گفت: اقلیدس جهان را به روش کاملا جدیدی رصد خواهد کرد و سرشماری بزرگی را درباره کهکشانها را انجام خواهد داد. هر تصویری که اطلاعاتی را درباره توزیع کهکشانها در ساختار بزرگمقیاس جهان نشان دهد، اطلاعات انگشتشماری را درباره ماهیت بخش تاریک کیهان ارائه خواهد داد. ما هنوز باید کمی بیشتر منتظر بمانیم تا نمونه بزرگتری را از کهکشانها به دست آوریم، درباره پارامترهای کیهانی به نتیجه برسیم و برخی از مدلهای موجود را رد کنیم.