راهنماتو- ساعت‌های لیزری، تفنگ‌هایی که با اثر انگشت کار می‌کنند، مواد منفجره و البته خودروهای فوق مجهز؛ این‌ها فهرستی از گجت‌هایی (ابزارک) است که در فیلم‌های جیمز باند به رخ بیننده کشیده می‌شود و به اندازه ذهن مخترع آن‌ها، یعنی کیو، مبهوت‌کننده است.
به گزارش راهنماتو، برخی از این گجت‌ها در واقعیت وجود دارند (لیزر، تشخیص اثر انگشت و..) اما بقیه فقط فانتزی و خیال‌پردازی هستند.
اما همگی آن‌ها یک ویژگی مشترک دارند: مواد خام، به ویژه منابع مواد معدنی‌ای، که برای ساخت آن‌ها ضرورت دارد و زمین‌شناسانی که کمک می‌کنند تا آن‌ها را از پوسته زمین استخراج کنیم. در زیر برخی مواد خامی را که برای تهیه گجت‌های جیمز باند به آن‌ها نیاز است مرور می‌کنیم:
ماشین‌های سریع و نامحسوس معروف‌ترین مأمور مخفی جهان
در فیلم پنجه طلایی (Goldfinger) محصول سال 1964، جیمز باند (با بازی شون کانری) مجبور می‌شود خودروی بنتلی‌اش را با یک آستون مارتین DB5 که کیو (دزموند لولین فراموش‌نشدنی) آن را مناسب‌سازی کرده، عوض کند. این اولین ریخت از 8ریختِ ماشینی است که همیشه همراه مأمور 007 است. این اتومبیل نمونه خوبی است برای آنکه نشان دهد محصولات چطور در گذر زمان پیچیده‌تر شدند و چطور تنوعی از مواد خام بیشتر در تهیه آن‌ها استفاده شده است.
در ساخت DB5 چندین نوع مواد معدنی استفاده شده که با آلومینیوم که برای ساخت بدنه سبک‌تر استفاده شده، شروع می‌شود. دومین ماده از بوکسیت مشتق شده که نوعی سنگ معدن است که از معدنی در جاماییکا استخراج می‌شود. بدنه این خودرو از آلومینیوم و صفحات آلیاژ منیزیم تشکیل شده که بروی یک ساختار لوله‌ای از جنس فولاد سوار شده‌اند. بلوک موتور و پیستون‌ها و سر‌سیلندرها از آلومینیوم هستند. میله‌های اتصال و میل‌لنگ از فولاد آغشته به کرونیوم و مولیبدنوم ساخته شده تا استحکامش بیشتر شود. رینگ‌های آلومینیومی و همچنین پره‌ها روی توپی‌های فولادی کرومی نصب شده‌اند. البته برای آنکه این خودرو با حداکثر سرعت حرکت کند، نباید سیلیس در پنجره‌ها، مس در سیم‌کشی خودرو، سرب در باتری یا کربونات و کائولن در رنگ و بنزین را فراموش کنیم.
صنعت خودروسازی از سال 1964 مسیری طولانی را طی کرده و هر بار یک نوآوری تازه به نوآوریِ دیگری منجر شده و هر کدام از آن‌ها نیز مواد خام تازه‌ای را به خودروها افزوده‌اند. برای آنکه امروز یک خودروی استاندارد تولید شود به ده‌ها نوع ماده خام معدنی نیاز است.
در مورد آخرین مدل خودروهای 007 مثل BMW Z3 یا آستون مارتین والهالا که از سال 2000 استفاده می‌شود چه می‌توان گفت؟ درواقع همان موادی که در خودروهای برقی استفاده می‌شود، در این خودروها مورد نیاز است. باتری این خودروها متکی به لیتیوم، کوبالت، گرافیت، نیکل و عناصر کمیاب زمین است. در فیلم الماس‌ها ابدی‌اند (Diamonds Are Forever)، محصول سال 1971، جیمز باند را می‌بینیم که در خودرویی، که چیزی از یک ماژول قمری برقی کمتر نیست، رانندگی و به اطراف پرواز می‌کند. همین اواخر، در فیلم مرگ می‌تواند منتظر بماند (Dying Can Wait)، محصول سال 2021، خودروی آستون مارتین والهالا یک خودروی هیبرید برقی است اما جیمز باند هنوز تمام-برقی نشده است.
تفنگ‌های طلایی که در زندگی واقعی ذوب می‌شوند
یکی از اقلام آیینی فیلم‌های باند که مأمور 007 به آن وفادار بود، هفت‌تیری آلمانی بود از جنس Walther PPK. این سلاح از جنس آلیاژ فولاد ضدزنگ بود. با اینکه فولاد عمدتا از آهن تشکیل شده است اما بسته به کاربرد و ویژگی‌های مورد نیاز عناصر دیگر شامل کرومیوم، مولیبدنوم، نیکل، منگنز، کربن، سیلیکون، مس، گوگرد، نیتروژن، فسفر، بور، تیتانیوم، نیوبیوم، تنگستن، وانادیوم و سریم به آن اضافه می‌شوند.
از هفت‌تیر جیمز باند باارزش‌تر، طپانچه فرانسیسکو اسکارامانگا (کریستفور لی) است که از طلای جامد ساخته شده و درواقع مجموعه‌ای اشیاء روزمره مثل فندک، جعبه سیگار، خودکار و سرآستین در کنار هم قرار می‌گیرند تا در بازرسی‌ها مشخص نشود که مجموع آن‌ها یک تفنگ را شکل می‌دهد. این طبانچه که فقط یکبار می‌تواند شلیک کند، گلوله‌ای با کالیبر 4.2میلی‌متر و وزن 30گرم شلیک می‌کند و از طلای 23قیراطی با رگه‌هایی از نیکل تشکیل شده است. برای عالم خیال کافی است.
در واقعیت تفنگِ تماما طلایی را به سختی می‌توان تصور کرد. چنین تفنگی زیادی متراکم است و از همه این‌ها بالاتر از فلزی ساخته شده که زیادی نرم است که یعنی نمی‌تواند در درازمدت قدرت شلیک‌های پی در پی را تحمل کند.
در جواهرسازی طلا را با نقره، مس یا روی ترکیب می‌کنند تا قابل استفاده باشد. در 4دسامبر 2023 بهای یک کیلوگرم طلا در حدود 66000یورو بود که رکوردی بی‌سابقه محسوب می‌شود. تعجب‌آور نیست زیرا طلا از دوران باستان فلزی گرانبها، غیرقابل جایگزین و با رنگ زرد تیره بوده که طمع را برمی‌انگیخته و پشت‌گرمی امنی محسوب می‌شده است.
جیمز باند و دشمنانی با تکنولوژی برتر
داستان جیمز باند همواره تلاش کرده مخاطبان را با رو کردن تکنولوژی‌ای که برای زمان خودش پیشرو محسوب می‌شده شگفت‌زده کند. چه تکنولوژی‌ای بهتر از لیزر که باید یادآوری کنیم مخفف تقویت نور با تحریک انتشار تشعشعات است. این داستان حماسی دوست دارد هر وقت دلش می‌خواهد از لیزر استفاده کند و آن را به همه چیز از طپانچه گرفته تا ساعت، ماشین و ماهواره اضافه می‌کند.
در فیلم پنجه طلایی (1964)، کارگردان فیلم گای همیلتون، تصمیم می‌گیرد که رمان ایان فیلمینگ با همین نام را تغییر بدهد و به جای تهدید جیمز باند با اره او را با لیزر تهدید کند. لیزر در فیلم‌های بعدی جیمز باند نیز استفاده می‌شود. ماهواره‌های لیزری در الماس‌ها ابدی‌اند (1971) و قتل روزی دیگر (2002)؛ طپانچه‌های لیزری در مونریکر (1979)؛ساعت‌های لیزری در دیگر هرگز (1983) و Goldenye و خودروهای لیزری در کشتن بازی نیست (1987) و ... استفاده شده‌اند.
لیزر را می‌توان برای اهداف متنوعی استفاده کرد. مثلا برای تلمتری که منظور از آن اندازه‌گیری از راه دور داده‌های فیزیکی و الکتریکی است. سایر استفاده‌های آن برای برش اشیاء و تاباندن نور است.
یک فیزیکدان به اسم تئودور میمن نخستین لیزر کاربردی در جهان واقعی را در ماه مه سال 1960 به جهان معرفی کرد که درست قبل از شروع جیمز باند بود. اولین لیزر کاربردی جهان از یک یاقوت، ماده‌ای معدنی از خانواده کوراندوم (اکسید آلومینیوم)، مثل یاقوت کبود استفاده کرد. اما فرقش این بود که این یاقوت، یک یاقوت صنعتی است که از اکسید آلومینیوم (مشتق شده از بوکسیت) در ترکیب با مقادیر اندکی از کرومیوم (که عمدتا از کرومیت به دست می‌آید) ساخته شده است. انواعی از لیزر با توجه به نوع استفاده‌شان وجود دارد:
لیزرهای کریستالی: ساخته‌شده از شیشه سیلیس (از کوآرتز خالص) یا یاقوت صنعتی یا کریستال‌های یاقوت کبود (اکسید آلومینیوم آغشته به تیتانیوم، کرومیوم یا عناصر کمیاب خاکی مثل نئیودیمیموم، ایتربیوم، پرازئودیمیوم، اربیوم یا تالیوم)
لیزرهای فیبری: تشکیل شده از فبیرهای نوری بر مبنای سیلیس (مشتق شده از کورآتز فوق خالص) و آغشته‌شده با عناصر کمیاب زمین (فلزاتی که عمدتا از مواد معدنی‌ای مثل باستنازیت، مونازیت یا زنوتایم استخراج می‌شود)
لیزرهای گازی: با استفاده از هلیوم (به دست آمده از ذخایر گاز طبیعی) و نئون (به دست آمده از گازهای هوای اتمسفری) یا کربن دی‌اکسید تهیه می‌شود.
لیزرهایی با رنگ‌های آلی
نور سرخ تابیده شده در فیلم پنجه طلایی از یک لیزر (احتمالا یاقوتی) منتشر می‌شد که درخشش آن به کمک جلوه‌های ویژه تقویت شده بود. اما ماهیت مخرب لیزر در این فیلم‌ها فقط افسانه است. در طی فیلمبرداری این فیلم، با اینکه شون کانری روی میزی از پیش بریده‌شده خوابیده، یک کاربر از مشعل استیلن در زیر میز استفاده می‌کند.
درنهایت، از آنجایی که می‌دانیم در فیلم‌ها آدم‌های بد دوست دارند دندان‌هایشان را به نمایش بگذارند، بگذارید به فک فولادی شارک (ریچارد کیل) اشاره کنیم که در فیلم‌های جاسوسی که عاشقم بود (1977) و مونریکر (1979) به اصطلاح با جراحی در دهانش کار گذاشته شده بود. این فک از فولاد ضدزنگ و مقاوم به خوردگی است که در تماس با پوست حساسیت ایجاد نمی‌کند. ترکیبات آن شامل آهن، نیکل، کرومیوم، منگنز و مولیبدنیوم است.
جیمز باند هم مثل خیلی از ما در زندگی روزمره از کلی مواد خام معدنی استفاده می‌کرد که شاید به آن فکر هم نمی‌کنیم.
