
راهنماتو- زامبیها دوباره به صدر اخبار بازگشتهاند؛ موجوداتی نیمهجان که هر بار به شکلی تازه، وحشتی بیپایان را زنده میکنند. اما چه چیزی بعضی از آنها را از دیگران ترسناکتر میکند؟
به گزارش راهنماتو، چه از طرفداران زامبیهای سریع و خشن باشید، چه از حامیان زامبیهای کند و مرموز، یک نکته قطعی است: برخی از این موجودات فراتر از ظاهر وحشتناکشان، چیزی در دل خود دارند که وحشتی ناب و ماندگار ایجاد میکند. بازگشت دوبارهی ترسهای زامبیمحور، فرصتی دوباره به ما داده تا دربارهی رازهای ترسناکترین زامبیها حرف بزنیم؛ از موجوداتی که با ویروسی مرموز به زندگی بازمیگردند تا آنهایی که با طلسم یا قارچهای جادویی، جمعیت انسانها را به ارتشی بیعقل بدل میکنند.
اما وحشت فقط در داستان تولد دوبارهی آنها خلاصه نمیشود. گاهی سرعت غیرمنتظرهی حمله، گاهی حرکت کند و تهدیدآمیزشان، و گاه تنها بوی مرگ و نابودی که با خود میآورند، کافی است تا ترسی عمیق در دل بیننده بنشیند. تفاوت بین خنده در برابر زامبیهای کمدی و وحشت واقعی در برابر مردگان جدی، همان نکتهای است که مرز یک سرگرمی ساده را از یک تجربهی فراموشنشدنی جدا میکند.
در ادامه این مطلب از راهنمای فیلم، نگاهی بیندازیم به برترین فیلمهای زامبی که واقعاً ترس به جانتان میاندازند.
1. فیلم شب مردگان زنده Night of the Living Dead (1968)
فیلم شب مردگان زنده (Night of the Living Dead) ساخته جورج ای. رومرو، اولین فیلم زامبی تاریخ نیست، اما اثری است که مسیر تمام فیلمهای زامبی بعد از خود را تعیین کرد. با وجود گذشت بیش از ۵۰ سال از ساخت آن، این فیلم همچنان ترسناک و تاثیرگذار است. ترس اصلی فیلم فقط به زامبیها مربوط نمیشود، بلکه به این واقعیت برمیگردد که هر مردهای که زیر خاک دفن شده، دوباره زنده میشود و گرچه آرام حرکت میکند، اما بیوقفه به دنبال انسانهای زنده است. داستان فیلم حول گروهی از افراد گرفتار در خانهای نزدیک قبرستان میچرخد؛ جایی که زامبیها کمین کردهاند. با این حال، چیزی که بیش از همه تلخ است، این است که حتی در آستانه آخرالزمان، شخصیتهای فیلم نمیتوانند اختلافات خود را کنار بگذارند و برای بقا همکاری کنند؛ حتی زمانی که یکی از قهرمانان اصلی یک مرد سیاهپوست است.
2. فیلم هار Rabid (1977)
یکی از ترسناکترین و چندشآورترین فیلمهای دیوید کراننبرگ که البته کمتر دیده شده، فیلم مستقل هار (Rabid) محصول سال ۱۹۷۷ است. این فیلم ترکیبی از داستانهای خونآشامی و زامبی، با چاشنی وحشت جسمانی است. داستان دربارهی دختری به نام رز (با بازی مرلین چمبرز) است که پس از یک تصادف وحشتناک، تحت عمل جراحی آزمایشی پیوند پوست قرار میگیرد. اما این عمل، عوارض عجیبی دارد؛ زیر بغل او اندامی ترسناک رشد میکند و عطشی سیریناپذیر برای خون انسان در وجودش بیدار میشود. هر کسی که طعمهی رز شود، خودش نیز به همین عطش آلوده میشود و در نتیجه، آشوب و هرجومرجی خونین سراسر کانادا را فرا میگیرد. فیلم از ترسهای دهه ۷۰ میلادی درباره بیماریهای واگیردار الهام گرفته و وسواس همیشگی کراننبرگ به پزشکان مرموز و درمانهای عجیب را بازتاب میدهد. در این میان، رز هم به همان اندازه که یک هیولاست، قربانی هم هست.
3. فیلم مرده شریر The Evil Dead (1981)
پس از فیلم مرده شریر The Evil Dead (1981) فیلمهای بعدی سم ریمی با ژانر زامبی بیشتر به سمت کمدیهای ابسورد میروند، اما این فیلم او که اولین فیلم کارنامه هنری او نیز هست یکی از ترسناکترین آثار این ژانر به نظر میرسد. داستان فیلم درباره گروهی از دانشجویان است که شب را در یک کلبه دورافتاده سپری میکنند. وقتی آنها نوار ضبطشدهای از جادویی برای احضار مردگان پخش میکنند، به سرعت با لشکری از شیاطین روبهرو میشوند که یکی یکی آنها را میکشند و اجسادشان را تسخیر میکنند. در ادامه، اش ویلیامز (بروس کمپبل) و دوستانش باید با انواع خونریزیهای افراطی که ریمی و تیم جلوههای ویژهاش توانستهاند خلق کنند مقابله کنند، از درختهای قاتل زامبیشده تا "ددایت"های وحشی با چشمهای سفید و گوشت فاسد.
4. فیلم 28 روز بعد (2002)
با اینکه دنی بویل کارگردان 28 روز بعد این فیلم را جزو زیرژانر زامبیها نمیداند، اما این فیلم موفق شد علاقه بینالمللی به فیلمهای زامبی را دوباره زنده کند و هنوز یکی از بهترین و ترسناکترین آثار این ژانر محسوب میشود. داستان فیلم حدود یک ماه بعد از شیوع یک ویروس کشنده به نام "ویروس خشم" شروع می شود که جمعیت بریتانیا را نابود کرده است. جیم (کیلین مورفی)، یک پیک دوچرخهسوار، پس از بیدار شدن از کما وارد دنیای پساآخرالزمانی میشود و با گروهی از بازماندگان تلاش میکند از این وضعیت وحشتناک فرار کند. در این فیلم، مبتلایان دیگر آن زامبیهای کند و بیروح نیستند، بلکه موجوداتی سریع و خشمگیناند که به سرعت قربانیان خود را به یکی از اعضای هجوم زامبیها تبدیل میکنند.
5. فیلم من افسانه هستم I Am Legend (2007)
فیلم من افسانهام (I Am Legend) با ترکیبی قدرتمند از ترس خونآشامی و زامبیها و با استفاده از ترسناکترین ویژگیهای هر دو، موجودات آلودهی هولناکی خلق کرده است. در داستان، نتیجهی درمانی برای سرطان که به ویروسی مرگبار تبدیل شده، باعث پیدایش "دارکسیکرها" شده است؛ موجوداتی مرده و وحشی که برای خون انسانها در خیابانهای نیویورک پرسه زده و بیمحابا میدوند. اما این موجودات، مانند زامبیهای سنتی ذهن تهی و بیهدف نیستند؛ دارکسیکرها آگاه و باهوشاند، به صورت گروهی شکار میکنند، تله میگذارند و حتی تلاش میکنند همرزمانشان را از دست دشمنان انسانی نجات دهند. اینکه به یک جهشیافته خونآشام تبدیل شوی و خودت هم از این وضعیت آگاه باشی، شاید از هر سرنوشت دیگری وحشتناکتر باشد.
6. فیلم پانتیپول Pontypool (2008)
باور کردنش سخت است که زمانی اورسن ولز با پخش رادیویی نمایش جنگ دنیاها و وانمود کردن اینکه این اتفاقات واقعی است، باعث وحشت سراسری شد. اما بعد از دیدن فیلم پونتیپول (Pontypool)، این موضوع کاملاً قابل درک میشود. داستان فیلم بهطور کامل در داخل یک ایستگاه رادیویی محلی در شهر پونتیپولِ کانادا اتفاق میافتد. یک گوینده خبر هنگام پخش زنده، خبر شورشی را گزارش میکند که در آن افراد در مطب یک پزشک به هم حمله کرده و یکدیگر را میخورند. کمکم مشخص میشود که این یک شیوع ویروسی عجیب است که به طرز عجیبی از طریق زبان انگلیسی منتقل میشود. حالا سوال اینجاست: چطور میشود با هجوم زامبیها مقابله کرد وقتی حتی نمیتوانی با بازماندگان دیگر ارتباط برقرار کنی؟ پونتیپول به خوبی نشان میدهد که برای ساخت یک فیلم ترسناک تاثیرگذار، نیازی به بودجهی کلان یا ایدههای پیچیده نیست.
7. فیلم جنگ جهانی زد World War Z (2013)
رمان جنگ جهانی زد نوشته مکس بروکس، به شکل مجموعهای از روایتهای مختلف از سراسر جهان، روند شیوع یک ویروس زامبی و پیامدهای جهانی آن را به تصویر میکشد. اما نسخه سینمایی این داستان مسیر متفاوتی را در پیش گرفته و به جای روایت پراکنده، یک داستان خطی را دنبال میکند؛ تغییری که در زمان اکران، نقدهای زیادی را به همراه داشت. با این حال، فیلم همچنان یکی از آثار ترسناک قابل توجه در ژانر زامبی به حساب میآید. داستان درباره جری لین (با بازی برد پیت)، بازرس سابق سازمان ملل است که پس از شیوع ویروسی مرگبار در میان جمعیت جهان، مأمور میشود برای یافتن درمان به نقاط مختلف دنیا سفر کند و در مسیرش مراحل گوناگون این فاجعه را از نزدیک میبیند. فیلم بیشتر به یک اکشن هیجانانگیز با حضور زامبیها شباهت دارد و به اندازه کتاب حس واقعی بودن را منتقل نمیکند، اما صحنهای که در آن موج عظیمی از زامبیها روی هم تلنبار میشوند تا از یک دیوار غولآسا عبور کنند، از آن تصاویری است که به این زودیها از ذهن پاک نمیشود.
8. فیلم دختری با تمام موهبتها The Girl with All the Gifts (2016)
فیلمهایی که در آن زامبیهای قارچی نقشی محوری ایفا میکنند این روزها محبوب شدهاند. این مساله به لطف سری بازیهای آخرین بازمانده و اقتباس تلویزیونی آن، اما دختری با تمام موهبتها یکی از معدود فیلمهای زامبی قارچی و قطعاً تاریکترین آنهاست. پس از اینکه انسانها مبتلا به این انگل قارچی میشوند گرسنگی دمار از روزگارشان درمیاورد. گروهی از بازماندگان روی کودکانی که با این انگل به دنیا آمدهاند اما هنوز میتوانند فکر کنند، یاد بگیرند و صحبت کنند، آزمایش میکنند و قصه به نقاط جذابتری میرسد. دختری به نام ملانی در نهایت به این نتیجه میرسد که این آزمایشها بیفایده است و نوع او آلودههای باهوش که میتوانند تا حدی میل به گوشت را کنترل کنند قرار است زمین را پس از نابودی باقیمانده انسانها به ارث ببرند.
9. فیلم قطار بوسان Train to Busan (2016)
قطار بوسان را میتوان یکی از بهترین فیلمهای زامبیِ دانست که در آن سرعت معنایی عجیب پیدا میکند؛ نه فقط به این خاطر که مردگان آلوده با سرعت دیوانهواری به دنبال شکار میدوند، بلکه به این دلیل که نشان میدهد چطور یک شیوع زامبی میتواند در عرض چند ساعت یک کشور کامل را در بر بگیرد. داستان بیشتر در فضای بسته و پرتنش یک قطار تندرو که از سئول به بوسان میرود روایت میشود. گروهی از مسافران درگیر وحشتی بیپایان میشوند؛ هم باید با موج عظیم زامبیهایی که در کشور گسترش یافتهاند مقابله کنند و هم با تهدید زامبیهایی که داخل خود قطار، لحظه به لحظه بیشتر میشوند و در پی کشتن آنها هستند.
10. فیلم شیون The Wailing (2016)
فیلم شیون با ترکیب افسانههای ماورایی شرقی و غربی و با اشارهای آشکار به خشونت تاریخ استعمار، به جای نمایش اکشن پرهیجان کشتن زامبیها، بیشتر بر ایجاد فضایی پر از دلهره و وحشت تمرکز دارد. داستان از جایی شروع میشود که مرد ژاپنی مرموزی وارد روستایی کوهستانی در کره جنوبی میشود و با حضور او، نوعی بیماری عجیب شیوع پیدا میکند که قربانیان را وادار میکند خانوادههایشان را به طرز وحشیانهای به قتل برسانند. وقتی دختر یک افسر پلیس به این بیماری مبتلا میشود، او مصمم میشود علت این فجایع را پیدا کند و بفهمد آیا این اتفاقات به حضور مرد ژاپنی مربوط است یا نه. اما حوادث ماورایی و وحشتناکتری در ادامه رخ میدهد که او را به این باور میرساند که شاید پای نیروهای شیطانی در میان باشد. شیون شاید صحنههایی از هجوم زامبیهای دونده نداشته باشد، اما با فضایی پر از وحشت و تنش جبران میکند.