راهنماتو- کال جنی شاهکاری از طبیعت است که در طی هزاران سال، بر اثر فرسایش آب و باد شکل گرفته و آن را به یکی از اسرارآمیزترین مکانهای ایران تبدیل کرده است.
به گزارش راهنماتو، واژهی "کال جنی" از دو بخش تشکیل شده است: "کال" در گویش محلی به معنی دره یا مسیر ایجادشده توسط جریان آب است و "جن" به موجودات خیالی و نادیدنی در فرهنگهای شرقی اشاره دارد. اهالی منطقه، بهدلیل فضای وهمآلود و باورهای قدیمی، این دره را محل سکونت جنها میدانند و بر این باورند که زیبایی خارقالعادهی آن، ساختهی دست جنهاست!
شکل U یا V دره باعث میشود که صدای عجیب باد در آن پیچیده و حالتی مرموز و ترسناک به فضا ببخشد. همچنین گفته میشود این دره در گذشته معبدی برای پیروان آیین مهرپرستی (میترا) بوده که آنها برای حفظ حریم رازآلود خود، این افسانهها را گسترش دادهاند.
یکی از عجیبترین بخشهای کال جنی، تونلی عمودی در ارتفاع ۲ متری دیواره است که حدود ۷ تا ۸ متر عمق دارد. با بالا رفتن از این تونل، به فضایی بزرگ میرسید که دو راهرو دارد و در هر راهرو اتاقکهایی کوچک دیده میشود که با دست انسان حفر شدهاند؛ آثار ابزار بر دیوارهها همچنان قابل مشاهده است. برخی حفرههای کوچک و عمیق دیگر نیز در دیوارهها دیده میشوند که کاربری دقیق آنها همچنان ناشناخته باقی مانده است.
علاوه بر تونلهای دستساز، شکلگیری طبیعی سنگها و غارها از جمله ویژگیهای خاص کال جنی است. «دودکشهای جن» از جمله فرمهای برجستهی فرسایشیاند که توسط باد و آب ساخته شدهاند. همچنین، «تنورها» شکلهایی استوانهای هستند که بهدلیل فرسایش شدید دیوارهها ایجاد شدهاند. از آنجا که در گذشته دلیل علمی این اشکال شناختهشده نبود، آنها را به جنها و موجودات ماورایی نسبت میدادند.