راهنماتو- یکی از مزایای استفاده از شیر در آشپزی، سادگی و سرعت تهیه غذاها است. بسیاری از غذاهای شیر محور به مواد اولیه کمی نیاز دارند و در زمان کوتاهی قابل تهیه هستند.
به گزارش راهنماتو، همچنین، شیر به عنوان یک عامل غلیظ‌کننده طبیعی در بسیاری از غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به این ترتیب، تهیه غذاهای خوشمزه و غلیظ را آسان‌تر می‌کند. به طور کلی، شیر یک ماده غذایی همه کاره است که می‌تواند به شما در تهیه وعده‌های غذایی سالم، خوشمزه و سریع کمک کند. در ادامه راهنماتو به طرز تهیه 5 نوع غذای سریع و متفاوت که با شیر تهیه می‌شود، می‌پردازد.
1. سوپ شیر و قارچ
سوپ شیر و قارچ یکی از سوپ‌های محبوب و خوشمزه است که به دلیل طعم ملایم و بافت کرمی، برای هر سنی مناسب است. در ادامه، طرز تهیه این سوپ خوشمزه را به صورت مرحله به مرحله برای شما شرح می‌دهیم.
مواد لازم سوپ شیر و قارچ:
- شیر پرچرب: یک لیتر
- قارچ: 300 گرم
- پیاز: یک عدد متوسط
- هویج: 2 عدد متوسط
- کره: 30 گرم
- آرد گندم: 2 قاشق غذاخوری
- آب مرغ یا آب سبزیجات: 2 پیمانه
- نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
- خامه صبحانه (اختیاری): برای تزئین
طرز تهیه سوپ شیر و قارچ:
-
آماده‌سازی مواد اولیه:
- قارچ‌ها را تمیز کرده و به صورت ورقه‌ای نازک برش بزنید.
- پیاز را نگینی خرد کنید.
- هویج‌ها را به صورت نگینی خرد کنید.
-
تفت دادن پیاز و قارچ:
- کره را در یک قابلمه مناسب ذوب کنید.
- پیاز خرد شده را به کره اضافه کرده و تا زمانی که طلایی رنگ شود، تفت دهید.
- قارچ‌های ورقه شده را به پیاز اضافه کرده و به مدت 5-7 دقیقه تفت دهید تا آب اضافی آن‌ها تبخیر شود.
-
تهیه سس روسو:
- آرد گندم را به مواد تفت داده شده اضافه کرده و به مدت یک دقیقه تفت دهید تا بوی خامی آرد گرفته شود.
- آب مرغ یا آب سبزیجات را به تدریج به مواد اضافه کرده و با استفاده از یک همزن دستی، مرتباً هم بزنید تا گره‌های آرد باز شود و سس یکدست شود.
-
اضافه کردن شیر و سبزیجات:
- شیر را به قابلمه اضافه کرده و حرارت را ملایم کنید.
- هویج‌های خرد شده را به سوپ اضافه کنید.
- نمک و فلفل سیاه را به مقدار دلخواه به سوپ اضافه کرده و به مدت 20-25 دقیقه با حرارت ملایم اجازه دهید سوپ جا بیفتد.
-
سرو:
- سوپ را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید کمی خنک شود.
- سوپ را در ظرف مورد نظر ریخته و با خامه صبحانه تزئین کنید.
نکات مهم:
- برای غلیظ‌تر شدن سوپ، می‌توانید از نشاسته ذرت استفاده کنید.
- برای طعم‌دارتر شدن سوپ، می‌توانید از سبزیجات معطر مانند جعفری و شوید استفاده کنید.
- برای تهیه یک سوپ سبک‌تر، می‌توانید از شیر کم‌چرب یا شیر سویا استفاده کنید.
- این سوپ را می‌توانید به همراه نان تست یا نان تست شده سرو کنید.
توجه: زمان پخت سوپ ممکن است بسته به نوع اجاق گاز و میزان حرارت متفاوت باشد.
2. شیر تیلیت (شیر تیرید)
شیر تیلیت یا شیر تیرید یکی از غذاهای سنتی و مقوی ایرانی به خصوص در مناطق سردسیر است که اغلب در صبحانه یا به عنوان میان وعده مصرف می‌شود. این غذا طرز تهیه ساده‌ای دارد و با مواد اولیه کمی تهیه می‌شود.
مواد لازم شیر تیلیت:
- شیر گرم: یک لیتر
- نان سنگک یا نان لواش: به مقدار دلخواه
- کره: به مقدار دلخواه (می‌تواند حذف شود)
- نمک و دارچین: به مقدار دلخواه
طرز تهیه شیر تیلیت:
-
آماده کردن نان:
- نان سنگک یا لواش را به قطعات کوچک و دلخواه خرد کنید.
-
گرم کردن شیر:
- شیر را در یک ظرف مناسب روی حرارت ملایم قرار دهید تا گرم شود. دقت کنید که شیر نباید جوش بیاید.
-
اضافه کردن نان به شیر:
- نان‌های خرد شده را به شیر گرم اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا نان‌ها نرم شوند و شیر را به خود بگیرند.
-
اضافه کردن کره، نمک و دارچین:
- کره را به شیر و نان اضافه کرده و خوب هم بزنید تا کره آب شود و طعم دلپذیری به شیر تیلیت بدهد.
- نمک و دارچین را به مقدار دلخواه به شیر تیلیت اضافه کرده و مجدداً هم بزنید.
-
سرو:
- شیر تیلیت را در کاسه یا پیاله ریخته و گرم سرو کنید.
نکات مهم:
- برای تهیه شیر تیلیت می‌توانید از انواع نان‌های محلی مانند نان تافتون یا نان بربری نیز استفاده کنید.
- برای طعم‌دار کردن شیر تیلیت می‌توانید از کمی زعفران دم کرده نیز استفاده کنید.
- می‌توانید به جای کره از روغن حیوانی نیز استفاده کنید.
- برای شیرین‌تر شدن شیر تیلیت می‌توانید کمی شکر به آن اضافه کنید.
- شیر تیلیت را می‌توانید به همراه عسل، مربا یا کشک نیز سرو کنید.
3. فرنی
فرنی یکی از دسرهای سنتی و محبوب ایرانی است که با مواد اولیه ساده و در زمان کوتاهی قابل تهیه است. این دسر به دلیل بافت نرم و طعم شیرین، برای تمامی سنین مناسب است. در ادامه، طرز تهیه فرنی برای شما ارائه می‌شود.
مواد لازم فرنی:
- شیر: یک لیتر
- نشاسته ذرت: ۲ قاشق غذاخوری
- شکر: به مقدار دلخواه (بسته به ذائقه)
- گلاب: ۲ قاشق غذاخوری
- هل: چند عدد
- زعفران دم کرده (اختیاری): برای رنگ و طعم بهتر
طرز تهیه فرنی:
-
آماده سازی مواد اولیه:
- نشاسته ذرت را در مقداری آب سرد حل کنید تا گلوله نشود.
- شیر را در یک قابلمه مناسب ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید تا گرم شود.
- هل‌ها را شسته و داخل یک پارچه نخی بپیچید.
-
پخت فرنی:
- مخلوط نشاسته و آب را به شیر گرم اضافه کنید و با همزن دستی به طور مداوم هم بزنید تا نشاسته به طور کامل در شیر حل شود و گلوله نشود.
- شکر و زعفران دم کرده را به مخلوط اضافه کرده و هم بزنید.
- پارچه حاوی هل را به قابلمه اضافه کنید.
- حرارت را ملایم نگه داشته و به هم زدن مداوم ادامه دهید تا فرنی غلیظ شود.
- پس از غلیظ شدن فرنی، گلاب را اضافه کرده و مجدداً هم بزنید.
-
سرو:
- فرنی را از روی حرارت برداشته و پارچه حاوی هل را از آن خارج کنید.
- فرنی را در ظرف مورد نظر ریخته و پس از خنک شدن، به همراه مغزهای خرد شده یا کشمش تزئین کرده و سرو کنید.
نکات مهم:
- برای تهیه فرنی با طعم متفاوت می‌توانید از آرد برنج به جای نشاسته ذرت استفاده کنید.
- برای شیرین‌تر شدن فرنی می‌توانید مقدار شکر را افزایش دهید.
- برای تزیین فرنی می‌توانید از خلال بادام، پسته، گردو یا نارگیل استفاده کنید.
- فرنی را می‌توان به صورت گرم یا سرد سرو کرد.
- برای تهیه فرنی مجلسی، می‌توانید از زعفران دم کرده بیشتری استفاده کرده و آن را با خلال بادام و پسته تزئین کنید.
4. حلیم شیر اصفهان
حلیم شیر اصفهانی یکی از خوشمزه ترین و مقوی ترین حلیم های ایرانی است که به دلیل بافت کشدار و طعم بی نظیرش شهرت جهانی دارد. تهیه حلیم شیر کمی زمان بر است اما نتیجه نهایی ارزش صرف وقت و انرژی را دارد. در ادامه، طرز تهیه حلیم شیر اصفهانی برای شما آورده شده است.
مواد لازم حلیم شیر اصفهان:
- بلغور گندم: 2 لیوان
- شیر: 4 لیتر
- گوشت گوسفند یا گوساله: 500 گرم (قسمت هایی مانند گردن یا ران)
- شکر: 1 لیوان
- کره: 100 گرم
- زعفران دم کرده: به مقدار لازم
- گلاب: 2 قاشق غذاخوری
- هل آسیاب شده: 1 قاشق چایخوری
- دارچین: برای تزئین
طرز تهیه حلیم شیر اصفهان:
- آماده سازی بلغور گندم: بلغور گندم را از شب قبل در آب خیس کنید.
- پخت گوشت: گوشت را با مقداری آب و پیاز در قابلمه ای جداگانه بپزید تا کاملا پخته و نرم شود. سپس گوشت را ریش ریش کنید.
- پخت بلغور: بلغور خیس خورده را با آب فراوان در قابلمه ای جداگانه بپزید تا کاملا نرم شود.
- میکس کردن بلغور: بلغور پخته شده را با گوشت کوب یا مخلوط کن میکس کنید تا یکدست شود.
- ترکیب مواد: بلغور میکس شده، گوشت ریش ریش شده، شیر، شکر و هل آسیاب شده را در یک قابلمه بزرگ با هم مخلوط کنید.
- پخت حلیم: قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و به مدت طولانی هم بزنید تا حلیم غلیظ شود و بافت کشداری پیدا کند.
- اضافه کردن کره و زعفران: در انتهای پخت، کره و زعفران دم کرده را به حلیم اضافه کنید و هم بزنید.
- سرو: حلیم آماده را در کاسه ریخته و با دارچین تزئین کنید. حلیم شیر را گرم سرو کنید.
نکات مهم:
- برای تهیه حلیم شیر، حوصله و زمان زیادی نیاز است.
- حین پخت حلیم باید مرتب هم بزنید تا ته نگیرد و بافت یکدستی پیدا کند.
- برای بدست آوردن بافت کشدار، حلیم باید به مدت طولانی پخته شود.
5. شیر برنج
شیر برنج یکی از دسرهای سنتی و محبوب ایرانی است که برای افطار و یا به‌عنوان یک میان‌وعده دلچسب سرو می‌شود. تهیه شیر برنج بسیار ساده است و با مواد اولیه‌ای که در هر خانه‌ای یافت می‌شود، می‌توانید آن را درست کنید.
مواد لازم شیر برنج :
- برنج نیم‌دانه: ۱ پیمانه
- شیر: ۳-۴ پیمانه
- شکر: به مقدار دلخواه (بسته به ذائقه)
- آب: ۳-۴ پیمانه
- نمک: به مقدار کم
- هل: چند عدد (یا پودر هل)
- زعفران دم کرده (اختیاری): برای رنگ و طعم بهتر
- کره یا روغن: به مقدار کم (اختیاری)
- خامه صبحانه (اختیاری): برای غلیظ‌تر کردن و خوشمزه‌تر شدن شیر برنج
طرز تهیه شیر برنج:
- خیساندن برنج: برنج را از شب قبل یا حداقل ۲ ساعت قبل از پخت در آب خیس کنید. این کار باعث می‌شود برنج زودتر پخته شود و نرم‌تر شود.
- پخت برنج: برنج خیس خورده را همراه با آب و نمک در یک قابلمه مناسب بریزید و روی حرارت قرار دهید تا برنج کاملا پخته و آب آن کشیده شود.
- اضافه کردن شیر: پس از پخت کامل برنج، شیر را به قابلمه اضافه کنید و حرارت را ملایم کنید.
- اضافه کردن شکر و هل: شکر و هل را به شیر و برنج اضافه کرده و به آرامی هم بزنید تا شکر حل شود.
- پخت نهایی: اجازه دهید شیر برنج با حرارت ملایم به مدت ۳۰-۴۰ دقیقه بپزد تا جا بیفتد و غلیظ شود. در طول پخت، به طور مرتب هم بزنید تا ته نگیرد.
- اضافه کردن زعفران و کره (اختیاری): در صورت تمایل، زعفران دم کرده و کره را به شیر برنج اضافه کنید و هم بزنید.
- سرو: شیر برنج را در ظرف مورد نظر ریخته و با خلال بادام، پسته یا دارچین تزئین کنید. می‌توانید آن را گرم یا سرد سرو کنید.
نکات مهم:
- برای خوشمزه‌تر شدن شیر برنج می‌توانید از خامه صبحانه استفاده کنید.
- اگر دوست دارید شیر برنج شما غلیظ‌تر باشد، می‌توانید در انتهای پخت، حرارت را بیشتر کرده و اجازه دهید آب آن بیشتر تبخیر شود.
- برای تهیه شیر برنج مجلسی، می‌توانید از زعفران دم کرده بیشتری استفاده کرده و آن را با خلال بادام و پسته تزئین کنید.
- می‌توانید به جای هل از دارچین نیز استفاده کنید.
- برای اینکه شیر برنج ته نگیرد، بهتر است از قابلمه‌های روحی یا تفلون استفاده کنید.
- مقدار شکر و ادویه جات را بر اساس ذائقه خود تنظیم کنید.
- برای تزیین حلیم می توانید از کشمش، بادام و پسته نیز استفاده کنید.
خواص و ارزش غذایی شیر
شیر، یکی از کامل‌ترین و مغذی‌ترین مواد غذایی است که از دیرباز در سبد غذایی انسان جای داشته است. این نوشیدنی سفید رنگ و خوشمزه، سرشار از مواد مغذی ضروری برای بدن است و به همین دلیل به عنوان یک منبع غذایی ارزشمند شناخته می‌شود.
مواد مغذی موجود در شیر:
- پروتئین: شیر حاوی پروتئین با کیفیت بالا است که برای رشد و ترمیم سلول‌ها، تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن ضروری است.
- کلسیم: یکی از مهم‌ترین مواد معدنی موجود در شیر، کلسیم است که برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها بسیار مهم است.
- فسفر: فسفر در کنار کلسیم برای ساخت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است و همچنین در تولید انرژی نقش دارد.
- ویتامین‌های گروه B: شیر منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B مانند ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (B3) و ویتامین B12 است که برای متابولیسم انرژی، سلامت پوست و سیستم عصبی ضروری هستند.
- ویتامین D: این ویتامین برای جذب کلسیم و فسفر در روده‌ها ضروری است و نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها ایفا می‌کند.
- پتاسیم: پتاسیم به حفظ تعادل مایعات بدن، تنظیم فشار خون و عملکرد صحیح عضلات کمک می‌کند.
- منیزیم: منیزیم برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب، تولید انرژی و سلامت استخوان‌ها ضروری است.
خواص شیر برای سلامتی:
- تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها: کلسیم و فسفر موجود در شیر برای ساخت و تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری هستند.
- رشد و ترمیم سلول‌ها: پروتئین موجود در شیر برای رشد و ترمیم سلول‌های بدن، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، بسیار مهم است.
- تقویت سیستم ایمنی: ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیر به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها کمک می‌کنند.
- سلامت قلب: برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شیر ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
- سلامت پوست و مو: ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیر برای سلامت پوست و مو مفید هستند.
انواع شیر و ارزش غذایی آن‌ها:
- شیر کامل: حاوی چربی طبیعی است و کالری بیشتری نسبت به سایر انواع شیر دارد.
- شیر کم چرب: مقدار چربی کمتری نسبت به شیر کامل دارد و کالری کمتری نیز دارد.
- شیر بدون چربی: فاقد چربی است و کمترین کالری را در بین انواع شیر دارد.
- شیر سویا: از دانه سویا تهیه می‌شود و برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند مناسب است.
چه کسانی باید بیشتر شیر مصرف کنند؟
- کودکان و نوجوانان: برای رشد و نمو مناسب
- زنان باردار و شیرده: برای تامین نیازهای بدن به کلسیم و سایر مواد مغذی
- سالمندان: برای پیشگیری از پوکی استخوان
- افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند: برای ترمیم عضلات و تامین انرژی
نکات مهم درباره مصرف شیر:
- حساسیت به لاکتوز: برخی افراد به لاکتوز (قند موجود در شیر) حساسیت دارند و نمی‌توانند شیر را به خوبی هضم کنند.
- بیماری‌های گوارشی: افرادی که بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر دارند، ممکن است با مصرف شیر مشکل داشته باشند.
- مشورت با پزشک: در صورت داشتن هرگونه بیماری یا حساسیت غذایی، قبل از مصرف شیر با پزشک خود مشورت کنید.
در کل، شیر یک نوشیدنی بسیار مفید و مغذی است که می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل باشد.
نوش جان و دل خوش!
