محرک عقب یا چهارچرخ محرک، برای خودروهای سواری کدام بهتر است؟

در خودروها، برای انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها، سه شیوه مختلف وجود دارد که شامل محرک جلو، محرک عقب و چهارچرخ محرک می‌شود. هرکدام از این شیوه‌های انتقال نیرو مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نیازها و انتظاراتی که از خودرو دارید باید گزینه مناسب را انتخاب کنید. ازاین‌رو، قصد داریم در ادامه دو شیوه انتقال نیروی محرک عقب و چهارچرخ محرک را باهم مقایسه کنیم و مروری بر مزایا و معایب هرکدام داشته باشیم.

قوای محرکه چیست؟

پیش از پرداختن به شیوه‌های انتقال نیرو، بهتر است ابتدا با تعریف قوای محرکه آشنا شویم. به‌طورکلی به مجموعه پیشرانه، گیربکس، شافت‌ها، دیفرانسیل و به‌طورکلی قطعاتی که نیرو را از موتور به چرخ‌ها می‌فرستند قوای محرکه گفته می‌شود. حال این قوای محرکه می‌تواند به‌صورت محرک جلو، محرک عقب یا چهارچرخ محرک کار کند. علاقه‌مندان به خودرو و رانندگی، انتقال نیروی محرک عقب را به دلیل هندلینگ جذاب‌تر ترجیح می‌دهند اما این شیوه برای شرایط زمستانی ایده‌آل نخواهد بود. از سوی دیگر، انتقال نیروی چهارچرخ محرک کشش بیشتری روی مسیرهای خیس یا برفی فراهم می‌کند ولی باعث افزایش وزن خودرو می‌شود.

تفاوت بین محرک عقب و چهارچرخ محرک چیست؟

همان‌طور که عبارت بالا نشان می‌دهد، خودروی محرک عقب خودرویی است که نیرو فقط به چرخ‌های عقب آن منتقل می‌شود و این چرخ‌های محرک، خودرو را به جلو هل می‌دهند. این شیوه انتقال نیرو باعث بهبود هندلینگ و توزیع وزن می‌شود ولی می‌تواند در شرایط لغزنده یا مسیرهای شیب‌دار رانندگی را سخت کند. در خودروهای چهارچرخ محرک اما هر چهارچرخ ماشین نیرو دریافت می‌کنند. در برخی از این خودروها، نیرو بین همه چرخ‌ها به‌طور مساوی تقسیم می‌شود ولی بعضی خودروهای می‌توانند توزیع نیرو بین محورهای جلو و عقب را کم‌وزیاد کنند. علاوه بر این، سامانه‌های چهارچرخ محرک پارت تایم هم وجود دارد که برای کاهش مصرف سوخت، خودرو عمدتاً به‌صورت دوچرخ محرک کار می‌کند و فقط در صورت لزوم نیرو به هر چهارچرخ منتقل می‌شود.

مزایا و معایب محرک عقب

خودروهای محرک عقب از لحاظ طراحی و فنی، بسیار ساده‌تر از مدل‌های چهارچرخ محرک هستند که این ویژگی باعث کاهش هزینه‌های تولید و نگهداری می‌شود. برای طرفداران رانندگی هیجان‌انگیز، خودروهای محرک عقب گزینه‌های ایده‌آلی برای دریفت کشیدن هستند و همچنین از تأثیر گشتاور روی چرخ‌های جلو که خودروهای محرک جلو را آزار می‌دهد هم رنج نمی‌برند. علاوه بر این، در خودروهای موتور جلو، انتقال نیرو به چرخ‌های عقب، وزن بیشتری را به محور عقب اضافه می‌کند و باعث توزیع وزن بهتر می‌شود. بااین‌حال، محرک عقب معایبی هم دارد. کنترل خودروهای دیفرانسیل عقب برای رانندگان تازه‌کار و بی‌تجربه خصوصاً در شرایط لغزنده دشوار است و می‌تواند باعث انحراف خودرو شود. علاوه بر این، قدرت زیاد در خودروهای محرک عقب می‌تواند خطرناک باشد.

از سوی دیگر، خودروهای محرک عقب مصرف سوخت کمتری نسبت به مدل‌های چهارچرخ چرخ محرک دارند زیرا سیستم انتقال نیروی محرک عقب سبک‌تر است و موتور نیروی خود را بجای چهارچرخ فقط به دوچرخ تحویل می‌دهد. در جدول زیر، مصرف سوخت خودروهای محبوب مرسدس و ب‌ام‌و را در نسخه‌های محرک عقب و چهارچرخ محرک می‌بینیم که در همه موارد، مدل‌های دیفرانسیل عقب تا نیم لیتر در هر صد کیلومتر مصرف سوخت کمتری نسبت به همتایان دو دیفرانسیل خود دارند.

خودرو	مصرف سوخت محرک عقب	مصرف سوخت چهارچرخ محرک
ب‌ام‌و 430i	۸.۴ / ۶.۵ / ۷.۶ شهر/ جاده / ترکیبی	۸.۷ / ۶.۹ / ۷.۸ شهر/ جاده / ترکیبی
مرسدس C300	۹.۴ / ۶.۸ / ۸.۱ شهر/ جاده / ترکیبی	۹.۸ / ۷.۱ / ۸.۷ شهر/ جاده / ترکیبی

مزایا و معایب چهارچرخ محرک

همان‌طور که گفته شد، در خودروهای چهارچرخ محرک، تمام چرخ‌ها نیرو دریافت می‌کنند و کشش خودرو بیشتر می‌شود. به همین دلیل، انتقال نیروی چهارچرخ محرک را در پیکاپ‌ها و شاسی‌بلندهایی که برای آفرود یا یدک کشی در نظر گرفته شده‌اند زیاد می‌بینیم. بااین‌حال، سامانه چهارچرخ محرک فقط مخصوص شاسی‌بلندهای خشن نیست و بسیاری از سدان‌ها و حتی هاچ‌بک‌ها هم از این شیوه انتقال نیرو بهره می‌برند زیرا چهارچرخ محرک در مسیرهای خیس، برفی و یخ‌زده، توانایی‌های حرکتی خودرو را بسیار بهبود می‌بخشد.

علاوه بر این، یکی دیگر از مزیت‌های سامانه چهارچرخ محرک، شتاب گیری سریع‌تر از حالت سکون است زیرا قدرت موتور بین هر چهارچرخ توزیع می‌شود و تمام نیرو فقط به دوچرخ تحویل داده نمی‌شود که باعث هرزگردی شود. از سوی دیگر اما خودروهای چهارچرخ محرک قیمت گران‌تر و هزینه‌های نگهداری بالاتری دارند زیرا در یک خودروی چهارچرخ محرک، از قطعات بیشتری نسبت به محرک عقب استفاده می‌شود که قیمت را افزایش می‌دهد. در جدول زیر می‌توانید مقایسه قیمت برخی خودروها را در نسخه‌های محرک عقب و چهارچرخ محرک ببینید.

خودرو	قیمت محرک عقب	قیمت چهارچرخ محرک
ب‌ام‌و 430i	۵۱,۱۵۰ دلار	۵۳,۱۵۰ دلار
مرسدس C300	۴۸,۴۵۰ دلار	۵۰,۴۵۰ دلار

سامانه eAWD یا چهارچرخ محرک برقی

درحالی‌که محرک عقب و چهارچرخ محرک شیوه‌های انتقال نیروی سنتی هستند، در خودروهای الکتریکی و هیبریدی از تکنولوژی جدیدی برای انتقال نیرو استفاده شده است. سامانه‌های چهارچرخ محرک برقی یا eAWD برای انتقال نیرو متفاوت عمل می‌کنند و هیچ میل گاردانی برای انتقال نیرو به چرخ‌های عقب ندارند. درواقع، در خودروهای eAWD برخلاف خودروهای چهارچرخ محرک معمولی، محورهای جلو و عقب اتصال مکانیکی باهم ندارند. در برخی خودروهای هیبریدی، پیشرانهٔ درون‌سوز فقط به چرخ‌های جلو نیرو می‌دهد و برای نیرو دادن به چرخ‌های عقب و ایجاد سامانهٔ چهارچرخ محرک، از یک یا دو موتور الکتریکی روی محور عقب استفاده می‌شود. سیستم E-Four تویوتا یکی از همین نمونه‌ها است. خودروهای الکتریکی هم از سیستم eAWD استفاده می‌کنند و از طریق نصب یک یا دو موتور الکتریکی در جلو و یک یا دو موتور الکتریکی در عقب، به هر چهارچرخ نیرو می‌دهند.