نژاد «بز طاووسی» از کانتون‌های «گرابوندن» Graubünden و «آپرتسین» Upper Tessin در سوئیس برای تولید شیر پرورش داده می‌شود. اطلاعات بسیار کمی در مورد منشاء بز طاووسی وجود دارد، اما این بز معمولا در مناطق نزدیک کوه‌های آلپ زندگی می‌کند.
بز طاووسی در سال ۱۸۸۷ کشف شد. نامی که پس از کشف به آن داده شد، بز راه راه بود، اما به دلیل غلط املایی یک خبرنگار، این بز به عنوان بز طاووسی شناخته شد. بز طاووسی با نام‌های بز خاکستری سیاه، بز کوهی خاکستری سیاه و سفید و رزاز ناز نیز خوانده می‌شود.
بز طاووسی عمدتاً سفید با چکمه‌های مشکی است، اما نیمه عقب آن بیشتر سیاه است. بز دارای پوششی از موی ضخیم است. این نژاد دارای شاخ‌های بزرگ و خطوط تیره صورت در پایه شاخ، بالای چشم و تا بینی است و نام اصلی این نژاد نیز از همین خطوط روی صورت و بینی می‌آید.
تاریخچه بز طاووسی
در سال ۱۸۸۷ وقتی این بز برای اولین بار کشف شد نام «پراتیگاو» (Prätttigau) به آن داده شد. این توصیف در بیشتر موارد با ظاهر بیرونی فعلی آن یکسان است. بعد‌ها نام‌های دیگری مانند بز کوهی خاکستری-سیاه یا خاکستری – سیاه - سفید یا رازا ناز (تسین) (razza naz) و کلمبا (برگل) به خود گرفت.
نیمه‌ی بدنه‌ی جلوی این بز عمدتاً سفید با چکمه‌های مشکی و نیمه‌ی عقب آن عمدتاً مشکی است. داخل گوش و اطراف دهان تیره است. در قسمت عقبی عمدتاً تیره بدن، سمت سفید بالای دم و لکه‌های سفید روی ران‌ها و پهلو‌ها قابل توجه است.
حیوانات پوششی ضخیم و بلند از مو دارند و شاخدار هستند. از مشخصه‌های دیگر این نژاد نیز لکه‌های تیره صورت و نوار‌های تیره از پایه شاخ روی چشم تا بینی است. نام نژاد از این خطوط راه راه یا به تعبیری pfaven گرفته شده، اما اشتباه املایی یک روزنامه نگار کلمه (Pfauenziege) به معنی طاووس، به جای بز راه راه Pfavenziege)) نشست، اما به نظر می‌رسد برای این حیوان زیبا مناسب تلقی می‌شود.
در طی پاکسازی نژادی سال ۱۹۳۸، بز طاووسی به اشتباه به عنوان یک نوع رنگی از بز راه راه گریسونز در نظر گرفته شد. با این حال، آزمایش خون نتوانست این فرض را تأیید کند. در آینده‌ای نزدیک، بز طاووسی بدون اینکه رسما به رسمیت شناختن شود به عنوان یک نژاد و بدون هیچ گونه بودجه عمومی زنده ماند.
با این حال، برای مدت طولانی‌تری، این خطر وجود دارد که پرورش دهندگان بز طاووسی به طور فزاینده‌ای به سایر نژاد‌های شناخته‌شده روی آورند. بنابراین، برای بقای نژاد، مهم است که فدراسیون، بز طاووسی را با سایر نژاد‌ها رتبه بندی کند.
ویژگی‌های بز طاووسی
این نژاد کوهستانی باستانی عمدتاً در کانتون گرابوندن Graubünden و در «آپرتِسین» Upper Tessin، جایی که اغلب به عنوان بز پیشرو در گله‌های Verzasca استفاده می‌شد، دیده می‌شد. امروزه بز‌های طاووسی در سراسر سوئیس پراکنده شده اند. در تولید شیر، بز طاووسی با اکثر نژاد‌های کوهستانی برابری می‌کند. مقدار خوبی گوشت با نیاز‌های علوفه متوسط تولید می‌کند. در سوئیس حدود ۳۰۰ بز طاووس نگهداری می‌شود.
در کانتون آرگائو اولین انجمن پرورش بز طاووسی در سال ۱۹۸۹ تاسیس شد. یک انجمن علاقه‌مند به این نژاد در سال ۱۹۹۲ با کمک Pro Specie Rara تاسیس شد. در شرق سوئیس نیز یک اتحادیه پرورش دهندگان در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد. در کانتون برن یک انجمن در سال ۱۹۹۴ تأسیس شد. اخیراً یکی از آن‌ها در «گرابوندن» Graubünden نیز وجود دارد.
بز طاووسی نر به طور متوسط حدود ۷۵ کیلوگرم وزن دارد و این در حالیست که وزن یک بز طاووسی ماده به ۵۶ کیلوگرم می‌رسد. طول دوره بارداری این بز زیبا حدود ۱۵۹ روز است و سالی یک یا دو بزغاله به دنیا می‌آورد. بز‌ها به مراتع کم قناعت نمی‌کنند و مخلوط‌های رنگارنگ گیاهان را ترجیح می‌دهند. کنجکاوی آن‌ها در مورد غذا تقریباً بی حد و حصر است.
بز طاووسی یک بز با جثه متوسط است و در سن بلوغ قد یک بز طاووسی نر تا قسمت کتف به حدود ۸۰ سانتیمتر می‌رسد و قد بز ماده نیز حدود ۷۳ سانتیمتر است.
بز طاووسی نژادی از بز با الگوی پوشش سیاه و سفید است. این یک بز معمولی کوهستانی است و برای زمین‌های شیب دار مناسب است. بز طاووسی یک بز فعال است و در کوهستان بسیار راحت و آسوده است و اساسا یک بز کوهستان است.
