قدیمی‌ترین شهرهای جهان با «سکونت مداوم»؛ از اریحا تا شوش + عکس

  در برهه‌ای از تاریخ بشر، اجداد ما شهرنشینی را انتخاب کردند و کلان‌شهرهای وسیعی را برای زندگی و کار ساختند. برخی از این مراکز فرهنگی و اقتصادی باستانی هنوز پابرجا هستند و از زمان ساخت‌شان تا به امروز مسکونی بوده‌اند، اما کدام یک از این شهرها از همه قدیمی‌تر است؟ پاسخ به این پرسش آسان نیست.

 این شهرها هزاران سال قدمت دارند، بنابراین تعیین دقیق تاریخ آن‌ها دشوار است. در این مطلب، برخی از این شهرها را معرفی کردیم. 

اریحا، فلسطین

اریحا با حدود ۱۱۰۰۰ سال قدمت، کاندیدای اصلی قدیمی‌ترین شهر جهان است. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد این منطقه در هزاره‌های گذشته محل سکونت‌های متوالی بوده، طوری که بخش‌هایی از شهر و دیوارهای معروف آن حدود ۹۰۰۰ سال پیش از میلاد ساخته شده‌اند. 

بدون شک این شهر قدیمی‌ترین شهر محصور جهان است، اما اینکه آیا در تمام این مدت دارای سکنه بوده یا خیر داستان دیگری است. بر مبنای برخی منابع، این شهر قرن‌ها رها شده بود، بنابراین شاید نباید آن را قدیمی‌ترین شهر جهان با سکونت مداوم معرفی کنیم. 

صومعه مار سابا در اریحا

لازم به ذکر است که این سازه‌های باستانی در اریحای امروزی نیستند، بلکه در تل السلطان، حدود ۲ کیلومتری شمال مرکز شهر کنونی قرار دارند.

دمشق، سوریه

شواهد سکونت انسان در پایتخت سوریه نیز به هزاره‌ها قبل بازمی‌گردد. کاوش‌ها در حومه شهر نشان داده که این محوطه میراث جهانی از ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد دارای سکنه بوده است. 

با این حال، احتمالاً برای مدتی طولانی یعنی تا هزاره سوم پیش از میلاد این شهر دارای یک مرکزیت منسجم که بتوان آن را یک شهر به معنای واقعی کلمه خواند نبود.

حلب، سوریه

در حلب سوریه نیز شواهد تمدن بشری به قرن دهم پیش از میلاد بازمی‌گردد. در مورد اینکه چه زمانی بزرگترین شهر کشور برای همیشه پرجمعیت شد، ابهام وجود دارد، هرچند برخی معتقدند ممکن است از هزاره ششم پیش از میلاد دارای سکنه شده باشد. 

ما می‌دانیم حداقل در هزاره دوم پیش از میلاد، این شهر مرکز فعالیت کلان‌شهری بود که در تقاطع چندین مسیر تجاری مهم قرار داشت. 

فیوم، مصر

فیوم که در اصل توسط مصریان باستان به نام شِدِت تأسیس شد و یونانیان آن را «کراکودیلاپولیس» می‌نامیدند، در ساحل رودخانه نیل حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب پایتخت مدرن قاهره قرار دارد. 

شواهدی از سکونت انسان از ۷۲۰۰ پیش از میلاد در این شهر وجود دارد و نخستین جامعه کشاورزی در برهه‌ای در هزاره ششم پیش از میلاد به وجود آمد و آن را به قدیمی‌ترین شهر مصر و یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های آفریقا تبدیل کرد.

از دیگر رقبای قابل‌توجه می‌توان به جبیل در لبنان اشاره کرد که می‌تواند مدعی سکونت مداوم از ۵۰۰۰ پیش از میلاد باشد، همین‌طور بیروت در لبنان که حدود ۳۰۰۰ پیش از میلاد شهری شد و شوش در ایران که بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ پیش از میلاد به یک شهر بزرگ تبدیل شد.