
راهنماتو- عکسهایی از یک اردک در آلبوم تاریخی کاخ گلستان که اخیرا منتشر شده و با صفت «مرغ عاشق» خطاب شده، توجه مرا به خود جلب کرد. ماجرای این اردک چیست که چندین عکس از او گرفتهاند و چرا همیشه در کنار یک خواجه درباری دیده میشود.
به گزارش راهنماتو، در توضیح این عکسها جزئیات زیادی را نمیتوان یافت و همین مقدار متوجه میشویم که این اردک که «مرغ عاشق» نام گرفته همیشه با خواجهای به نام حاجی رحیم از اندرونی لیلا خانم، یکی از سوگلیهای ناصرالدین شاه قاجار است.
البته همین اطلاعات اندک کمک میکند تا از طریق خاطرات ناصرالدین شاه به پاسخ سوالات بالا برسم.
ناصرالدین شاه در روزنامه خاطرات خود که مربوط به سال 1307 قمری است مینویسد: «پارسال که امینالسلطان قم رفته بود، در مراجعت، از رودخانۀ قم این اردک را گرفته، خودش برای ما آورد. توی حوض دیوانخانه انداختیم. این اردک حنایی رنگ است؛ طبعاً عاشقپیشه است؛ همیشه باید به یک نفر عشق بورزد. چندی به یکی از قوهایی که توی حوض دیوانخانه هستند عشق داشت، به طوری که هرجا آن قو میرفت، او را تعاقب میکرد. بعد از مدتی عشق قو تمام شد.
به حاجیرحیم خواجۀ لیلاخانم عاشق شد، هر جا حاجیرحیم میرود دنبال او میرود. به طوری عشق به حاجیرحیم پیدا کرده است که وقتی به مرغهای آبی و قوها نان میدهند، این اردک ابداً نمیرود، از مرغِآبی بودن استعفاء داده و مرغِ خشکی شده؛ عقب حاجیرحیم را وِل نمیکند، متصل پای حاجی و روی حاجی را میبوسد و اگر کس دیگر نزدیک او برود حمله میکند و با نوکش میزند.
شبها که حاجیرحیم میرود به منزلش در اندرونی لیلاخانم بخوابد و درِ سمتِ دیوانخانه را میبندند، باز این اردک توی آب نمیرود؛ دم همان در، پشت پرده تا صبح میایستد و قُت قُت میکند، تا وقتی که در باز شود و حاجی را ببیند، آنوقت همراه او راه میافتد».
حالا مشخص میشود که داستان این «مرغ عاشق» و حاجی رحیم خواجه چه بوده.
عکسهای زیر مربوط به این مرغ عاشق و حاجی رحیم خواجه است که در سال 1307 هجری قمری گرفته شدهاند.