راهنماتو- به سختی می‌توانیم بفهمیم که دایناسورها چگونه می‌خوابیدند زیرا اغلب دایناسورها در این وضعیت نمرده‌اند.
به گزارش راهنماتو، پیدا کردن دایناسوری که در خواب مرده است رایج نیست زیرا اغلب فسیل‌هایی که تاکنون پیدا شده‌اند، دایناسورها را در وضعیت کلاسیک با بدن‌هایی که از ترس مرگ قریب‌الوقوع کج‌ومعوج شده است، نشان می‌دهد.
تنها راه برای آنکه بفهمیم دایناسورها چگونه می‌خوابیدند، آن است که بفهمیم آیا دایناسوری در خواب فسیل شده است یا نه و با اینکه چنین وضعیتی بعید نیست اما نادر است.
به گفته اسکات پرسونس، دیرینه‌شناس در دانشگاه چارلستون در کالیفرنیا، برخی از نمونه‌هایی که در سال‌های اخیر پیدا شده‌اند، سرنخ‌هایی از چگونگی خوابیدن این موجودات باستانی به دست می‌دهند.
دایناسورها چگونه می‌خوابیدند؟
درست مثل بسیاری از حیوانات مدرن، دایناسورها احتمالا به دنبال وضعیتی راحت و امن برای خوابیدن بودند. دقیقا نمی‌توانیم بگوییم که دایناسورها کلا چگونه می‌خوابیدند زیرا انواعی از دایناسورها وجود داشتند اما جزئیاتی درباره برخی گونه‌های خاص داریم.
پرسونس می‌گوید: «در برخی موارد می‌توانیم بگوییم که دایناسورها چگونه می‌خوابیدند زیرا اسکلت دایناسورهایی را در وضعیت خواب پیدا کرده‌ایم.»
این نمونه‌ها یادآور پومپی است زیرا همانطور که مردمان پومپی به دلیل خاکستر آتشفشان خیلی سریع دفن شدند، اجساد دایناسورها نیز میلیون‌ها سال در وضعیت خواب آرام سالم مانده است.
یک دایناسور خواب در مغولستان
مقاله‌ای که در 15نوامبر سال 2023 در نشریه Plos One منتشر شده است، دایناسور Alvarezsaurid را درحالت خواب در مغولستان مستندنگاری کرده است. Alvarezsauridae خانواده کوچکی از دایناسورها با جثه‌ای به اندازه یک پرنده فاقد توانایی پرواز بودند. نمونه‌ای از این نوع دایناسور در وضعیت خواب در حالی پیدا شد که بدنش را گرد کرده و گردن و دمش دور بدنش پیچیده شده بود.
پرسونس می‌گوید: «فسیل در حالت چمباتمه پیدا شده و پاها و دست‌هایش تا شده بودند. این یکی از جذاب‌ترین فسیل‌هایی است که تاکنون پیدا شده است.»
یک دایناسور خوابیده در چین
یک فسیل دایناسور دیگر در حالت خوابیده با وضعیتی مشابه در یک سوراخ زیرزمین در چین پیدا شده است. در واقع این فسیل متعلق به دو دایناسور 125میلیون‌ساله از نمونه Ornithopod بود که به خوبی حفظ شده بودند و در سوراخی در زیرزمین در شمال شرقی چین پیدا شدند.
حیواناتی که بدنشان را هنگام خواب به دور خودشان می‌پیچیند و درواقع خودشان را گرد می‌کنند، برایشان مهم است که گرمای بدنشان در هنگام خواب حفظ شود. معنایش این است که مثل حیواناتی نظیر مارمولک‌ها یا کروکودیل‌ها، که از منابع بیرونی گرمای بدنشان را تأمین می‌کنند، گسترده و پهن نمی‌خوابند.
این حیوانات انرژی زیادی برای تولید گرما صرف می‌کنند برای همین می‌خواهند این گرما را به هر نحوی در هنگام خواب در بدنشان حفظ کنند. هر دو نوع دایناسور Alvarezsauridae و Ornithopod همینطور خوابیده بودند.
آنچه هنوز درباره شکل خواب دایناسورها نمی‌دانیم
هنوز چیزهای زیادی درباره نحوه خواب دایناسورها نمی‌دانیم. مثلا ساروپادهایی با گردن بسیار دراز و بدنی بسیار عظیم چگونه می‌خوابیدند؟
آیا روی زمین دراز می‌کشیدند و بدنشان را دور خودشان گرد می‌کردند؟ یا برای آنکه از خودشان محافظت کنند و همینطور به خاطر جریان خون در بدنشان ایستاده می‌خوابیدند؟
پرسونس می‌گوید: «مثلا زرافه‌های مدرن درحالت ایستاده با گردنی افراشته می‌خوابند زیرا اگر بدنشان را روی زمین به دور خودشان گرد کنند، قلب قدرتمندشان خون زیادی به سر می‌فرستد که باعث بیهوشی می‌شود.»
هنوز باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود اما پرسونس می‌گوید: «استخوان بزرگ نواحی جنسی در تیرانوسورس درحقیقت در نقش جک دوچرخه یا موتورسیکلت ایفای نقش می‌کرده است تا این هیولای درنده را در هنگام چرت‌زدن سرپا نگه دارد.»
دایناسورها شب‌زی بودند یا روز-زی؟
پاسخ به این پرسش که آیا دایناسورها شب‌ها یا روزها فعال بودند، پیچیده است زیرا دایناسورها گروهی متنوع از حیوانات بودند.
دایناسورهای اندکی مثل Velociraptor را می‌شناسیم که چشم‌هایشان در مقایسه با جثه بدنشان بسیار بزرگ‌تر بود، این شکارچیان که جثه‌ای اندازه یک مرغ داشتند در طی اواخر دوران کرتاسه در آسیا زندگی می‌کردند و همینطور Troodontidid، گروه کوچکی از ددپایان را می‌شناسیم، که از میانه ژوراسیک تا اواخر کرتاسه زندگی می‌کردند. این می‌تواند نشان دهد که آن‌ها احتمالا حیواناتی شب‌زی بودند که بیشتر مدت روز را در خواب به سر می‌بردند.
اما با مقادیر اندک فسیل‌های در دسترس به دشواری می‌توانیم بگوییم که کدام دایناسورها شب‌زی و کدام‌ها فعال در روز بودند.
همچنین نمی‌دانیم خزندگان غول‌پیکر دریایی و پرنده که در عصر دایناسورها زندگی می‌کردند چگونه می‌خوابیدند زیرا هیچ نمونه فسیلی‌ای که آن‌ها را در وضعیت خواب نشان دهد پیدا نکردیم.
حیوانات امروزی بسته به گونه‌شان متفاوت می‌خوابند و این احتمالا در مورد همه دایناسورها درست است. برخی حیوانات روی زمین دراز می‌کشند و بدنشان را گرد می‌کنند، برخی نقب می‌زنند و زیر زمین می‌روند و برخی نیز ایستاده می‌خوابند و سایرین نیز روی زمین پهن می‌شوند.
عادت خواب این حیوانات ماقبل‌تاریخ هنوز یک راز بزرگ باقی مانده است و فقط راز خواب تعداد اندکی از آن‌ها تاکنون برای ما افشا شده است.
