راهنماتو- تحقیقات انجام‌گرفته روی یک نوع نگهدارنده غذا که به صورت گسترده استفاده می‌شود و به واسطه توانایی‌اش در حذف عوامل بیماری‌زا شناخته می‌شود، نشان میدهد که این نگهدارنده غذا همچنین می‌تواند روی باکتری‌های مفید نیز تأثیر بگذارد و خطری برای تعادل محیط میکروبی معده است.
به گزارش راهنماتو، کارخانه‌ها برای آنکه عمر غذا را روی قفسه افزایش دهند معمولا مواد افزودنی را در محصولاتشان ادغام می‌کنند. این مواد با هدف حذف میکروارگانیسم‌هایی افزوده می‌شوند که می‌توانند باعث بدتر شدن کیفیت غذا شوند.
درحالیکه نگهدارنده‌های سنتی مانند شکر، نمک، سرکه و الکل تاریخی طولانی دارند، محصولات غذایی معاصر اغلب افزودنی‌های مبهم‌تری مثل سدیم بنزوآت، کلسیم پروپیونات و سوربات پتاسیم روی برچسب‌هایشان دارند.
باکتری‌ها مواد شیمیایی‌ای به نام باکتریوسین‌ها را برای کشتن میکروبهای رقیب تولید می‌کنند. این مواد شیمیایی می‌توانند از طریق کشتن عوامل بیماری‌زای خطرناکی که به صورت بالقوه در غذاها وجود دارند، به مثابه نگهدارنده‌های طبیعی خدمت کنند.
لانتی‌پپتیدها ـ طبقه‌ای از باکتریوسین‌ها که به صورت بالقوه ویژگی‌های ضدمیکروبی دارند ـ در صنایع غذایی به صورت گسترده استفاده می‌شوند و به نام «لانتی‌بیوتیک‌ها» شناخته می‌شوند (یک واژه ترکیبی علمی که از دو بخش لانتی‌پپتید و آنتی‌بیوتیک ساخته شده است.)
با اینکه این لانتی‌بیوتیک‌ها به صورت گسترده استفاده می‌شوند، اما اطلاعات کمی درباره چگونگی اثرگذاری آن‌ها روی محیط میکروبی روده افرادی که مصرفشان می‌کنند، وجود دارد.
میکروبهای روده در تعادلی ظریف زندگی می‌کنند و باکتری‌های همزیست از طریق تجزیه مواد مغذی، تولید متابولیت‌ها و از همه مهمتر محافظت علیه عوامل بیماری‌زا برای بدن منشأ فایده هستند.
اگر تعداد بیشماری باکتری همزیست به صورت نابرابر توسط نگهدارنده‌های ضدمیکروبی غذا کشته شوند، باکتری‌های بیماری‌زای فرصت‌طلب ممکن است جایشان را بگیرند و خرابی به باور بیاورند. نتیجه‌ای که حاصل می‌شود بهتر از مصرف غذای آلوده نیست.
اثر روی باکتری‌های خوب و بد
مطالعه تازه‌ای که توسط دانشمندان دانشگاه شیکاگو در نشریه ACS Chemical Biology منتشر شده است، دریافت که یکی از رایج‌ترین طبقات لانتی‌بیوتیک‌ها این پتانسیل را دارد که هم علیه عوامل بیماری‌زا و هم علیه باکتری‌های همزیست معده که ما را سالم نگه می‌دارند، اثر بگذارد.
نایسین یک لانتی‌بیوتیک رایج در همه انواع نوشیدنی‌های آبجو و سس‌ها و انوار پنیرها و سس‌های دیپ است. این ماده توسط باکتری‌ای تولید می‌شود که در غدد پستان گاو وجود دارد اما میکروب‌هایی که در روده انسان هستند لانتی‌بیوتیک‌های مشابه با آن را تولید می‌کنند. محققان می‌خواستند تأثیر این لانتی‌بیوتیک‌های طبیعی را روی باکتری‌های همزیست روده بررسی کنند.
آن‌ها می‌گویند: «نایسین، به طور خلاصه، یک نوع آنتی‌بیوتیک است که از زمان‌های قدیم به غذای ما افزوده شده است اما هنوز اثرگذاری آن روی میکروب روده ما به خوبی مطالعه نشده است. اگرچه این ماده ممکن است در پیشگیری از آلودگی غذایی بسیار موثر باشد، می‌تواند تأثیرات بسیار بیشتری روی میکروبهای روده ما انسان‌ها داشته باشد.»
محققان یک پایگاه داده عمومی از ژنوم باکتری‌های روده انسان استخراج کردند و ژن‌هایی را برای تولید شش لانتی‌بیوتیک متفاوت مشتق‌شده از روده که بسیار شبیه به نایسین بودند، شناسایی کردند که چهار تا از آن‌ها جدید بودند.
آن‌ها سپس نسخه‌هایی از این لانتی‌بیوتیک‌ها را برای آزمایش اثرگذاری‌شان روی باکتری‌های همزیست روده و باکتری‌های بیماری‌زای روده بررسی کردند. محققان دریافتند که درحالیکه لانتی‌بیوتیک‌های مختلف اثرات متنوعی داشتند، هم عوامل بیماری‌زا و هم باکتری‌های همزیست روده را به شکل یکسان از بین می‌بردند.
محققان می‌گویند: «این نخستین تحقیق در نوع خود است که نشان میدهد باکتری‌های همزیست روده به لانتی‌بیوتیک‌ها حساس هستند و برخی اوقات از عوامل بیماری‌زا نیز حساس‌ترند. با سطح بالای لانتی‌بیوتیک‌هایی که در غذاهای امروزی وجود دارد، خیلی محتمل است که آن‌ها روی سلامتی روده ما نیز اثرات منفی بزرگ بگذارند.»
مهار کردن قدرت لانتی‌بیوتیک‌ها
محققان ساختار پیتیدهای موجود در لانتی‌بیوتیک‌ها را نیز برای بررسی بهتر فعالیت آن‌ها مطالعه کردند تا بدانند چگونه می‌توانند از خواص ضدمیکروبی آن‌ها بهتر استفاده کنند.»
برای مثال در یک مطالعه دیگر آن‌ها نشان دادند که کنسرسیومی از چهار میکروب، شامل یکی که لانتی‌بیوتیک‌ها را تولید می‌کرد، به محافظت از موش‌ها علیه عفونت‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک کمک کرد. آن‌ها همچنین مشغول مطالعه شیوع ژن‌های مقاوم در برابر لانتی‌بیوتیک در جمعیت‌های مختلف هستند تا بهتر بتوانند متوجه شوند که این باکتری‌ها چگونه تحت شرایط و رژیم‌های غذایی مختلف در معده کلونی تشکیل می‌دهند.»
«به نظر می‌رسد که باکتری‌های تولید‌کننده لانتی‌بیوتیک و لانتی‌بیوتیک‌ها همیشه برای سلامتی خوب نیستند، بنابراین ما همیشه به دنبال راه‌هایی برای مقابله با تأثیرات بد احتمالی هستیم و درعین حال از ویژگی‌های مفید ضدمیکروبی آن‌ها نیز بهره می‌بریم»
