راهنماتو- به خاطر فیزیک یا پول یا حتی ذات خوبش نبود. آنچه باعث شد دیوید بکام بعد از قسمت اول سریال مستند زندگی‌اش در شبکه نتفلیکس شور و اشتیاق مخاطبان را برانگیزد، آشپزخانه خانه‌اش بود که از تمیزی برق می‌زد.
به گزارش راهنماتو، این افراد همان مردان و زنانی هستند که آرزوی‌شان داشتن شریکی است که دستمال به دست، بعد از تهیه هر وعده غذا، کوچک‌ترین لکی را از روی پیشخوان پاک کند. هرچند که بنا به اعترافات این بازیکن سابق فوتبال، رفتارش ناشی از اختلال وسواس جبری است، حقیقت این است که او صرفا چیزی را تأیید کرد که همان‌موقع هم جزو گمانه‌های‌مان بود: اینکه محتوای آنلاین درباره تمیزی خانه بسیار جذاب و گیرا است.
تیک‌تاک و اینستاگرام مملو از ویدیوهایی است که مشغول نشان دادن ترفندهای خانگی برای خلاص شدن از لکه‌های سمج، محصولات معجزه‌کننده پاکیزگی یا توصیه‌هایی درباره بهترین جاروبرقی‌هایی است که باید بخریم تا بتوانیم روی فرش‌های تروتمیز زندگی کنیم.
این به اصطلاح کیلین‌فلوئنسرها یا کیلین‌تاکرها [اینفلوئنسرهای حوزه پاکیزگی] محتواهای‌شان به چند دلیل جذاب است: یکی به این دلیل که احساس آرامش ایجاد می‌کنند ـ این ویدیوها حتی حاوی صداهای تحریک‌کننده حسی آرام‌ساز (ای.اس.ام.آر) است که درواقع یک نوع ماساژ شنیداری محسوب می‌شوند ـ و دوم به این دلیل که، برخلاف سایر محتواهای انگیزشی، با سرمایه‌گذاری اندک می‌توانیم این کیفت خوب زندگی را فراتر از گوشی‌های موبایل تجربه کنیم.
شوسو جونز یکی از شاهدان این تب فراگیر پاکیزگی بوده است. این خواننده، اینفلوئنسر، مجری و نویسنده کتاب «ترفندها و نکاتی برای آنکه خانه‌تان مثل طلا بدرخشد»، می‌گوید او به واسطه نکات پاکیزگی بیش‌تر از خوانندگی دنبال‌کننده جذب کرده است.
در میان محصولاتی که این کیلین‌فلوئنسر توصیه می‌کند، چند نوع اسکاچ با رتبه بالا در آمازون وجود دارد که اثبات می‌کنند هر چیز بدی اعم از بوی بد، باقی ماندن غذا روی آن‌ها یا ضعف در خشک شدن که قبلا درباره اسکاچ‌ها شنیده بودید را باید دور بریزید. اما شگفتی این اسفنج‌ها به خاطر ویژگی‌های انقلابی‌شان نیست بلکه به خاطر آن است که به اوا مندز تعلق دارند.
این بازیگر به جرگه طرفداران سبک Skura پیوسته ـ سرمایه‌گذاری تجاری دو دوست که این محصول شوینده هوشمند را تولید کرده‌اند که حتی وقتی نیاز به تجدید شدن دارد خودش هشدار می‌دهد. مندز در پروفایل اینستاگرام این شرکت خودش را صابون می‌زند، اسکراب می‌کند و با اسکراب‌هایش برای عکس ژست می‌گیرد: «عاشق تمیز کردن خانه‌ام هستم. همیشه همین‌طوری بودم. بهم سلامت و شفافیت روانی و ذهنی می‌بخشه، وقتی خونه‌ام تمیزه احساس خوبی دارم. می‌تونید از وضعیت آشپزخونه‌ام به خلق‌وخوی اون روزم پی ببرید. شستن ظرف‌ها یه جوری برام تمدد اعصاب و مدیتیشنه!».
آرامش در تمیزی
همین مانترا بود که باعث شد پائولا سایتون تبدیل به کارشناس تمیزی و نظافت شود ـ «خانه تمیز و مرتب به ما آرامش ذهنی می‌دهد. خانه نامرتب و شلخته برای هیچ‌کسی آرامش‌بخش نیست.» این‌ها نکاتی است که او در حساب اینستاگرامی‌اش با بیش از 300000 دنبال‌کننده به اشتراک می‌گذارد. سایتون مدرک رشته مهندسی سازمانی صنعتی را دارد، تخصصی که او را قادر ساخته خانه‌های ما را به مکانی دوستانه‌تر تبدیل کند:
«سازمان، نظم و پاکیزگی در شرکت‌هایی که از روش 5اس پیروی می‌کنند، شناخته شده است. من به عنوان مهندس، این روش را سال‌هاست که به سطح کسب‌وکار تجاری‌ای گسترش داده‌ام. در خانه‌ام هم، پیش از ورود به دنیای رسانه‌های اجتماعی، آن‌ها را اجرا می‌کردم. در دوران همه‌گیری، اتفاقی، متوجه شدم که شغلی با عنوان نظم‌دهنده حرفه‌ای وجود دارد، البته خیلی کم درباره آن اطلاعات وجود داشت، برای همین شروع به آموزش کردم و چیزهایی که علاقه داشتم در خانه اجرا کردم.»
روشی که او از آن صحبت می‌کند در ژاپن، به طور ویژه در دهه 1960 در کارخانه تویوتا، ابداع شد و مبتنی بر 5 واژه ژاپنی شاملِ seiri, seiton, seiso, seiketsu, shitsuke که همگی با حرف «س» شروع می‌شوند و ترجمه آن‌ها به فارسی می‌شود: سازمان، ترتیب، استانداردسازی و نظم.
اونای آسو، روان‌شناس، توضیح می‌دهد که چرا بسیاری در پاکیزگی آرامش پیدا می‌کنند:
«تمیز کردن خانه، اگر با سرعتی خوب انجام شود، فعالیت بدنی متعادلی فراهم می‌کند که باعث کاهش استرس و ارتقاء خلق می‌شود. علاوه بر آن، برای برخی عمل تمیز کردن می‌تواند حس کنترل و موفقیت ایجاد کند که می‌تواند عزت‌نفس و درک فرد از خودش را ارتقا دهد. این کار همچنین می‌تواند در زمان استرس به کاهش اضطراب کمک کند و کمک‌مان کند تا تمرکز بیش‌تری داشته باشیم و افکار مزاحم را کم‌کنیم.»
«و به محض اینکه کارمان تمام می‌شود، یک خانه تمیزتر و محیطی منظم‌تر می‌تواند تمرکز و بهره‌روی را، مثلا اگر دورکاری می‌کنید، افزایش دهد و می‌تواند درک ما از رضایت فردی و سلامتی عمومی‌مان را بهبود ببخشد. آدم‌هایی هستند که تمیز کردن و مرتب کردن کمابیش به آن‌ها حس آرامش و خشنودی می‌دهد.»
اما اونای آسو تأکید می‌کند که این فواید فقط تا زمانی می‌توانند به دست بیایند که بخشی از یک روتین سالم باشند:
«باید یادمان باشد که این در مورد هر کسی صدق نمی‌کند و افرادی هستند که، مثلا به واسطه ویژگی‌های وسواسی، تداوم این نوع فعالیت برایشان توصیه نمی‌شود.»
از کجا می‌توانیم متوجه شویم که، مثلا مثل بکام، تمیزی ما ناشی از وسواس نیست یا شاید ما را دچار وسواس نمی کند؟
آسو می‌گوید:
«اگر نشانه‌هایی از مداخله تمیزکاری در زندگی روزمره مشاهده کردید و این کار احساس ناخشنودی و معذب‌بودنی ناپذیرفتنی ایجاد کرد. صرف وقت زیاد برای تمیزکاری، تجربه فشار شدید به دلیل تمیز نشدن چیزها یا زمانی که می‌گذاریم تمیزکاری در روابط شخصی یا فعالیت‌هایی که برایمان اهمیت دارد، مزاحمت ایجاد کند، آنگاه تبدیل به وسواس شده است.»
جمع کیلین‌فلوئنسرها
پائولا سایتون برای همه کسانی که با دستمال آشپزخانه احساس آرامش پیدا می‌کنند یک حساب اینستاگرامی در سال 2020 ایجاد کرد: «طی 18 روز هزار نفر دنبال‌کننده جذب کردم و دیدم چیزهایی که به اشتراک می‌گذارم و دوست دارم خیلی هم مفید هستند.»
او یاد می‌دهد که چطور یک تشک را کاملا تمیز کنیم، چطور فرمولی دست‌ساز برای اتو کردن درست کنیم و چطور آشپزخانه را برای صرفه‌جویی در فضا و زمان مرتب کنیم.
« فکر می‌کنم این‌ها ویدیوهای سریعی هستند که خیلی راحت می‌توان درک‌شان کرد و زندگی را برای ما ساده‌تر می‌کنند. در مورد نظم و ترتیب، دیدن خانه‌ای مرتب بسیاری را ترغیب می‌کند تا تغییراتی ایجاد کنند. در مورد پاکیزگی هم بسیاری از مشکلاتی که فکر می‌کردیم هیچ راه‌حلی ندارند، قابل حل شدن هستند.»
از نظر این کیلین‌فلوئنسر، بهترین محتواها ویدیوها هستند، «زیرا همچنان آموزش‌های کوچکی هستند، ترفندهای کوچکی که شاید زیاد پیچیده نباشند اما برای خیلی از کاربران نیز ناشناخته هستند.»
او جمعی را با آدم‌های شبیه به خودش شامل اِلی، لارا و ثریا شکل داده است. ثریا می‌گوید: «به نظر می‌رسد که در این حوزه برای همه جا باشد.»
برطبق داده‌های تیک‌تاک، در سال 2023 هشتگ #CleanTok تقریبا 98.5میلیون بازدید داشت که نشان می‌دهد این نوع اینفلوئنسرها تمیزکاری را برای مردمان سراسر جهان به یک نوع سرگرمی تبدیل کرده‌اند!
