وقتی یک فیلم مورد پسند همه واقع نشود یا به طور کلی تنها یک گروه کوچک اما مشتاق را به خود جذب کند، یک اثر کلاسیک کالت شناخته می‌شود. اغلب چنین فیلم‌هایی با گذشت سال‌ها یا حتی دهه‌ها طرفداران خود را پیدا می‌کنند. با نگاهی به گذشته متوجه می‌شویم که برخی از کلاسیک‌های کالت از زمان خود جلوتر بودند.
آثار کلاسیک کالت صرفا مختص فیلم‌های لایو اکشن نیستند، چون انیمیشن‌های زیادی می‌توان نام برد که در دسته‌ی آثار کالت قرار می‌گیرند؛ برخی از آن‌ها به سرعت طرفدار پیدا می‌کنند و برخی دیگر نیازمند زمان بیشتری برای شناخته شدن هستند.
در این مطلب 10 انیمیشن کلاسیک کالت را نام بردیم که تماشایشان تجربه‌ی متفاوتی خواهد بود.
10. پسر مادیان سفید (Son of the White Mare)
- محصول : 1981
- کارگردان : مارسل جانکوویکس
- صداپیشه‌ها : ورا پاپ، گیورگی سرهالمی، گیولا زابو
- امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10
پسر مادیان سفید یک انیمیشن فانتزی ماجراجویانه منحصربه‌فرد و هنری است. این فیلم با روشی جسورانه و غیرمعمول، داستانی فانتزی و کاملا سنتی را روایت می‌کند. داستان حول سه برادر، سه اژدها و سه شاهزاده‌خانم می‌چرخد. به راحتی می‌توان حدس زد که کدام گروه قهرمانان را تشکیل می‌دهند، کدام گروه قرار است از دست دشمن نجات پیدا کنند و کدام گروه شرور ماجرا هستند.
شاید بتوان نقش شخصیت‌های داستان پسر مادیان سفید را حدس زد اما هیچ چیز کلیشه‌ای یا قابل پیش‌بینی در آن وجود ندارد. انیمیشن آن هم در ابتدا ساده به نظر می‌رسد اما هر چه فیلم پیش می‌رود چشمگیرتر می‌شود. البته این فیلمی نیست که مورد پسند همه قرار بگیرد، اما غریب به اتفاق آن‌هایی که انیمیشن را تماشا کرده‌اند نظر کاملا مثبتی نسبت به آن داشتند.
9. بلادونای غم و اندوه (Belladonna of Sadness)
- محصول : 1973
- کارگردان : ایچی یاماموتو
- صداپیشه‌ها : تاتسویا ناکادای، ایکو ناگایاما، کاتسوتاکا ایتو
- امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10
انیمه‌های موفق و خوش‌ساخت زیادی می‌توان مثال زد که کاملا شایسته‌ی قرار گرفتن در فهرست آثار کلاسیک کالت هستند. بلادونای غم و اندوه با فانتزی سیاه و سورئال یکی از آن‌هاست. این فیلمی با عنوان عجیب و جالب توجه است و وقتی آن را تماشا کنید عجیب‌تر هم می‌شود. تماشای این انیمیشن تجربه‌ای جذاب و گاهی بسیار شوکه‌کننده و همیشه غم‌انگیز است.
در واقع بلادونای غم و اندوه درباره زنی است که می‌خواهد بدون در نظر گرفتن نتیجه‌ی اعمالش، انتقام خود را از یک ارباب شیطان‌صفت بگیرد. او برای رسیدن به هدفش با شیطان قرارداد می‌بندد. بلادونا ظاهر کاملا جدیدی به خود می‌گیرد و کاملا تغییر می‌کند تا برای اجرای نقشه‌ی انتقام خود آماده شود. این فیلم ممکن است از نظر روایی کمی گیج‌کننده به نظر برسد، اما انیمیشن، موسیقی و هر عنصر غیرروایی آن به کمکش می‌آید و اثری می‌سازد که در ذهن مخاطب باقی می‌ماند.
8. هوی متال (Heavy Metal)
- محصول : 1981
- کارگردان : جرالد پاترتن
- صداپیشه‌ها : جان کندی، سوزان رومن، هارولد رمیس
- امتیاز راتن تومیتوز: 66 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10
خلاصه کردن هوی متال مانند بسیاری از فیلم‌های آنتولوژی دیگر، به خاطر داشتن بخش‌های متعددی که هر کدام داستان مستقلی را روایت می‌کنند سخت است. هر قسمت از نظر ژانر و کمی از نظر موضوعی به هم گره خورده‌اند و در واقع یک مقدمه کلی وجود دارد که تمام داستان‌ها از آن سرچشمه می‌گیرند؛ یک کره درخشان که در هر قسمت داستانی ترسناک و اغلب خشونت‌بار درباره یک زن جوان را روایت می‌کند. انیمیشن هوی متال در برخی جاها می‌تواند بسیار خام باشد. با این حال، این ویژگی‌های هوی متال باعث می‌شود که یک انیمیشن کلاسیک کالت واقعی باشد. چرا که هرکسی از این سبک فیلم‌ها خوشش نمی‌آید.
7. زیردریایی زرد (Yellow Submarine)
- محصول : 1999
- کارگردان : جرج دانینگ
- صداپیشه‌ها : پل آنجلیس، جان کلایو، دیک امری
- امتیاز راتن تومیتوز: 97 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
به هیچ وجه نمی‌توان بیتلز را یک گروه موسیقی کالت نامید، زیرا به زبان ساده، هیچ گروه دیگری را نمی‌توانید پیدا کنید که به اندازه آن‌ها در سطح بین‌المللی برجسته‌تر، تحسین‌شده‌تر یا شناخته‌شده‌تر باشند. اما فیلم‌هایی که اعضای بیتلز در آن‌ها بازی کرده‌اند، تمایل دارند برای طرفدارانشان کمی مبهم‌تر یا از زوایایی جذاب‌تر باشند. زیردریایی زرد در حالی که احتمالا یکی از بهترین فیلم‌ها درباره بیتلز است، اما از آن دست انیمیشن‌هایی است که ذره ذره مخاطب را به خود جذب می‌کند و برای کسانی که به دنبال یک تجربه‌ی کمی عجیب هستند، بیشتر لذت‌بخش خواهد بود. این فیلم از نظر بصری خیره‌کننده است و اگرچه داستان پیچیده‌ای دارد، اما دنیایی که در آن اتفاق می‌افتد و انیمیشن پررنگ و لعابش واقعا تماشایی است.
6. جادوگران (Wizards)
- محصول : 1977
- کارگردان : رالف بکشی
- صداپیشگان : رالف بکشی، جس ولز، مارک همیل
- امتیاز راتن تومیتوز: 62 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10
تقریبا تمام آثار رالف بکشی می‌تواند کلاسیک کالت باشد، زیرا او یک فیلمساز منحصربه‌فرد است که کارهایش به خودش تعلق دارند؛ صرف نظر از کیفیت، به خوبی قابل شناسایی هستند. با این حال، تعداد کمی از کارهای او جسورانه‌تر، عجیب‌تر و (احتمالا) بهتر از جادوگران است، که محتوایی بزرگسالانه دارد و در دامنه و ترکیب ژانرها جاه‌طلبانه‌تر عمل می‌کند.
جادوگران یک ترکیب تمام عیار از علمی-تخیلی و فانتزی است که هزاران سال پس از نابودی جهان توسط سلاح‌های اتمی اتفاق می‌افتد. در این نسخه فرازمینی از زمین پری‌ها، جادوگران و موجودات جادویی دیگر سکونت دارند. این موجودات هر کدام بر سر تصاحب زمین می‌جنگند و نبردها با ترکیبی از عناصر افسانه‌ای، آینده‌نگر و قرن بیستمی به تصویر کشیده می‌شوند. توضیح آن سخت است. عجیب است. اما ارزش تماشا دارد.
5. آلیس (Alice)
- محصول : 2011
- کارگردان : یان شوانکایکر
- صداپیشه‌ها : کریستینا کوتوا، کامیلا پاور
- امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
اگر انیمیشن‌هایی که تا حالا معرفی کردیم به نظرتان عجیب می‌رسند، پس بد نیست با فیلم بعدی آشنا شوید. فیلم ترکیبی لایو اکشن و استاپ موشن آلیس یک برداشت از داستانی است که اکثرا احتمالا با آن آشنا هستند؛ ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب (Alice’s Adventures in Wonderland) اثر لوییس کارول. اما ارائه و احساس کلی آلیس محصول سال 1988 کاملا غریب و متفاوت است.
این شاید یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های فانتزی موجود باشد. آلیس از آن دسته فیلم‌هایی است که چیزهای صریحا نامناسب برای خانواده ندارند. مثلا هیچ فحشی وجود ندارد و خشونتی که در آن دیده می‌شود لزوما گرافیکی نیست، اما خود فیلم بعنوان یک کل، بیشتر شبیه یک کابوس ترسناک به نظر می‌رسد. فقط شخصیت اصلی داستان یعنی آلیس یک بازیگر لایو اکشن است و تمام شخصیت‌های دیگر با استفاده از انیمیشن استاپ موشن ساخته شده‌اند. در نتیجه شاید آلیس شبیه یک کابوس ترسناک به نظر برسد اما از لحاظ بصری خیره‌کننده است.
4. پایان اونگلیون (The End of Evangelion)
- محصول : 1997
- کارگردان : هیده‌آکی آنو، کازویا سوروماکی
- صداپیشه‌ها : مگومی اوگاتا، مگومی هایاشی‌بارا، یوکو میامورا
- امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10
نئون جنسیس اونگلیون (Neon Genesis Evangelion) یکی از مهم‌ترین انیمه‌های سریالی دهه 1990 بود که بعد از آن انیمیشن پایان اونگلیون ساخته شد. این انیمیشن در اصل یک پایان بلند برای سریال اصلی بود و تمام جنبه‌های خاص تاریک و گیج‌کننده آن مجموعه را ارتقا داد. این فیلم یک حمله بی‌وقفه به حواس و روح مخاطب است به گونه‌ای که هم او را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هم می‌ترساند. باید طرفدار سرسخت نئون جنسیس اونگلیون باشید تا نه تنها از این انیمیشن لذت ببرید، بلکه بتوانید آن را درک کنید.
3. خط قرمز (Redline)
- محصول : 2010
- کارگردان : تاکاشی کویکه
- صداپیشه‌ها : یو آوی، آکانه ساکای، تاتسویا گاشوین
- امتیاز راتن تومیتوز: 70 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10
خط قرمز یکی از جالب‌ترین و دست‌کم‌گرفته‌شده‌ترین انیمیشن‌های اکشن دهه خود است. طرح اصلی آن فوق‌العاده ساده و جذاب است. شخصیت‌های اصلی آن درگیر یک مسابقه دیوانه‌وار اتومبیل بین‌کهکشانی هستند و بخش زیادی از فیلم به نمایش این رویدادهای پر سرعت و پر از آدرنالین اختصاص داده شده است. خط قرمز در واقع ترکیب صحنه مسابقه فیلم جنگ ستارگان: تهدید شبح (The Phantom Menace) با خودروهایی بیشتر شبیه فیلم دیوارنویسی آمریکایی (American Graffiti) است. همچنین برای طرفداران فیلم مسابقه سرعت (Speed Racer)، یادآور این فیلم است که یک سال زودتر منتشر شد و از نظر فنی با بازیگران زنده بود، اگرچه به وضوح مقدار زیادی انیمیشن کامپیوتری داشت. خط قرمز در مقابل با انیمیشن دستی ساخته شده و به طور کل تماشایی و چشم‌نواز است.
2. سیاره شگفت‌انگیز (Fantastic Planet)
- محصول : 1973
- کارگردان : رنه لالوکس
- صداپیشه‌ها : الن گوراگوئر، دیک الیوت، کلود جوزف
- امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10
نمی‌شود از فیلم‌ها و انیمیشن‌های کلاسیک کالت گفت و اسمی از سیاره شگفت‌انگیز نبرد. انیمیشنی که امروزه نیز بعد از 50 سال به اندازه‌ی زمان اکرانش عجیب و فرازمینی است. این فیلم داستانی را درباره موجودات آبی غول‌پیکر با هوش بالا روایت می‌کند که انسان‌های با اندازه معمولی (که بنابراین کوچک به نظر می‌رسند) را به عنوان حیوان خانگی نگه می‌دارند.
سیاره شگفت‌انگیز فیلمی است که احتمالا در حین پخش کاملا شما را در خود غرق می‌کند و تا مدت‌ها پس از پایان در ذهن باقی می‌ماند. مقاومت در برابر فکر کردن بیشتر در مورد آن یا تماشای دوباره‌اش سخت است و حتی اگر به طور کلی فقط طرفداران پرشور انیمیشن قدیمی سیاره شگفت‌انگیز را دیده باشند، احتمالا به یک اندازه تحت آن تاثیر قرار گرفته‌اند.
1. آکیرا (Akira)
- محصول : 1991
- کارگردان : کاتسوهیرو اوتومو
- صداپیشه‌ها : میتسو ایوانا، نوزومی ساساکی، مامی کویاما
- امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100
- امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10
آکیرا یکی از انیمه‌های نفس‌گیر و تماشایی است و کاملا قابل درک است که به عنوان یک کلاسیک کالت علمی-تخیلی بی‌قید و شرط شناخته شود. این فیلم در توکیوی جدید، در سال 2019 آینده‌ای که در زمان خودش محسوب می‌شد اتفاق می‌افتد. داستان حول یک گروه موتورسوار می‌چرخد که یکی از اعضای آن قدرت‌های غیرمعمول به دست می‌آورد. در نهایت نیروی این شخص باعث تهدید جهان می‌شود و در نتیجه‌ی آن کل گروه تغییرشکل می‌دهد.
از سبک انیمیشن تا طراحی شخصیت‌ها و وسایل نقلیه، دنیاسازی و (به ویژه) موسیقی به طور کل آکیرا یک انیمیشن نمادین است. یک داستان مهیج و جذاب است و انیمه‌ای محسوب می‌شود که احتمالا به اندازه فیلم‌های افسانه‌ای مشابه مثل آثار هایائو میازاکی قابل درک نیست. اما برای کسانی که در ژانر علمی-تخیلی به دنبال داستانی کمی سنگین‌تر و از نظر احساسی بی‌قید و شرط هستند گزینه‌ی مناسبی است.
