راهنماتو- سویه اومیکرون SARS-CoV-2 در اوایل سال جاری میلادی به سرعت سراسر جهان را درنوردید، و این در حالی بود که واکسیناسیون جهانی به مراتب در وضعیت بهتری قرار گرفته بود. همین موضوع محققان مؤسسههای گلادستون، دانشگاه کالیفرنیا برکلی و مؤسسه نوآورانه ژنومیکس را وا داشت تا از ذرات ویروس مانند برای تعیین اینکه کدام عناصر ویروس مسئول افزایش عفونت و انتقال آن هستند، استفاده کنند.
ملانی اوت، مدیر مؤسسه ویروس شناسی گلادستون و نویسنده ارشد این مقاله می گوید: «مطالعه جدید در مورد اومیکرون، به ما این امکان را میدهد تا در مورد اینکه چگونه این سویه در سطح مولکولی متفاوت از سایر گونه هاست، درک بهتری داشته باشیم.» جنیفر دودنا، دیگر نویسنده ارشد این مطالعه نیز گفت: «این رویکرد برای مطالعه سریع اثربخشی آنتیبادیها و واکسنهای قبلی بر روی یک سویه ویروسی تازه در حال ظهور فوقالعاده مفید است».
شواهد اپیدمیولوژیک نشان داده است که سویه اومیکرون SARS-CoV-2 که برای اولین بار در نوامبر 2021 در آفریقای جنوبی کشف شد، سریعتر از سویه اصلی ویروس گسترش می یابد. همچنین در افرادی که قبلاً به کووید-19 آلوده شده بودند یا به طور کامل علیه کووید-19 واکسینه شده بودند، منجر به تعداد بیشتری از عفونتهای جدید نسبت به سایر تغییرات شده است.
برای بررسی این موضوع، تیم تحقیقاتی در ماههای ابتدایی سال 2021 ذرات ویروسمانند را ایجاد کردند. این ذرات از غشای ساختار ذرات ویروسی، پوشش، نوکلئوکپسید و پروتئینهای سنبله تشکیل شدهاند. با این حال، از آنجایی که ذرات ویروس مانند فاقد ژنوم ویروس هستند، نمی توانند انسان را آلوده کنند و مقابله با آنها کمتر از ویروس زنده خطرناک است. علاوه بر این، محققان می توانند ذرات ویروس مانند جدید را بسیار سریعتر از آن که بتوانند انواع جدیدی از ویروس زنده را برای تجزیه و تحلیل رشد دهند، ایجاد کنند.
آنها دریافتند که جهش های اومیکرون در پروتئین اسپایک، ذرات ویروس مانند را دو برابر بیشتر از ذرات دارای پروتئین سنبله ویروس اصلی عفونی می کند و ذرات ویروس مانند حامل جهش های اومیکرون در پروتئین نوکلئوکپسید 30 برابر بیشتر از SARS-CoV-2 عفونی بودند. عبدالله سید، نویسنده اول این مطالعه می گوید: «اومیکرون جهش های زیادی دارد و یافته های جدید به ما می گوید که برخی از این جهش ها در واقع برای ویروس مضر هم هستند. اما این همچنین بدان معناست که اگر آن موانع برداشته شوند، ممکن است اومیکرون تکامل یابد و حتی عفونی تر شود.»
اوت میگوید: «یافتههای ما از این ایده حمایت میکند که اومیکرون نسبت به سویههای قبلی SARS-CoV-2 توانایی بیشتری در فرار از ایمنی ناشی از واکسن دارد. با این همه به نظر میرسد که واکسنهای تقویتکننده mRNA درجاتی از محافظت بیشتر را حتی در برابر اومیکرون فراهم میکنند.» سید میگوید اگرچه ما هنوز فاصله زیادی با درک کامل این سویه ها داریم ولی همین قدم مهم ما را قادر می سازد تا درک بهتری از عملکرد سویه های کرونا داشته باشیم و مسیر صحیح تری برای مهار آن پیدا کنیم.