امروز مکمل‌های نوروبیون و به‌ویژه آمپول‌های این مکمل نامی آشنا برای بسیاری از افراد ازجمله ورزش‌کاران است. نوروبیون نوعی مکمل ویتامینی شامل ویتامین‌های گروه B است که ادعا می‌شود در متابولیسم کربوهیدرات‌ها نقش دارند و به این ترتیب با نگه داشتن قند خون در سطح طبیعی سبب حفظ رشد طبیعی، تولید آنتی بادی‌ها (پادتن ها) و هموگلوبین‌ها می‌شوند. همین اثرات کافی است تا بسیاری از افراد با اهداف مختلف به مصرف نوروبیون به صورت قرص و بیشتر به صورت آمپول روی بیاورند.
نوروبیون چیست و چه اثرات مثبتی بر بدن دارد؟ آیا همه افراد می‌توانند از نوروبیون استفاده کنند؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی را درباره نوروبیون‌ها در اختیار شما قرار بدهیم.
نوروبیون چیست؟
یکی از مکمل‌های رایج ویتامین که ورزش‌کاران با هدف افزایش عملکرد ورزشی و جلوگیری از آسیب سلولی عضلانی و برخی افراد با هدف‌های درمانی و تقویتی استفاده می‌کنند، مکمل ویتامین ترکیبی «نوروبیون» Neurobion است که ترکیبی از سه ویتامین گروه B یعنی B۱، B۶ و B۱۲ است. ویتامین‌های B همگی محلول در آب هستند که به طور طبیعی در طیف وسیعی از مواد غذایی وجود دارند. محلول در آب بودن به این معناست که وقتی آن را مصرف می‌کنید، بدن آنچه را لازم است، جذب کرده است و مابقی را از طریق ادرار دفع می‌کند.
هریک از ویتامین‌های B موجود در نوروبیون اثرگذاری خاص خود را در بدن دارند. ویتامین B۱ یا «تیامین» برای رشد و تکامل طبیعی سلول‌ها و حفظ عملکرد طبیعی قلب، اعصاب و سیستم گوارشی مهم است و به نسبت در عضلات متراکم‌تر است. ویتامین B۶ یا «پیرودوکسین» در متابولیسم انرژی، سنتز و غیر ضروری است و باعث حفظ و توسعه سیستم ایمنی بدن می‌شود. ویتامین B۱۲ یا «کوبال امین» از تخریب پوشش میلین سلول‌های عصبی جلوگیری می‌کند. در واقع نوروبیون با وجود چنین گروهی از ویتامین‌های B می‌تواند تأثیر به‌سزایی در حفظ سلامتی بدن ایفا کند. نوروبیون همچنین به دو صورت قرص و آمپول‌های تزریقی در دسترس قرار دارد.
عوارض کمبود ویتامین‌های گروه B
مزیت اصلی مصرف نوروبیون یا هر دارو و مکمل دیگری که حاوی ویتامین‌های B باشد، درمان یا پیشگیری از اختلالاتی است که به واسطه کمبود این ویتامین‌ها بروز پیدا می‌کنند. ویتامین‌های گروه B در حفظ سلامت و بهبود کارکرد قسمت‌های مختلفی از بدن تأثیرگذار هستند. مثلا به سالم ماندن دستگاه عصبی کمک می‌کنند، باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون می‌شوند و سوخت و ساز مواد مغذی در بدن و استفاده از آن‌ها را ساده‌تر می‌کنند. اگر بدن‌مان به دلایلی توانایی جذب ویتامین B را نداشته باشد یا میزان کافی از مواد غذاییِ حاوی این ویتامین را در طول روز مصرف نکنیم، با اختلالات ناشی از کمبود آن سروکار پیدا خواهیم کرد. ازجمله علائم اختلالات ناشی از کمبود این ویتامین عبارت‌اند از:
ــ خستگی مفرط
ــ ضعف
ــ کم خونی
ــ کاهش وزن یا دشواری در افزایش وزن
ــ علائم مرتبط با آسیب‌دیدگی عصب‌ها مثل مورمور یا خواب رفتن دست و پا
ــ ضعف عملکرد در سیستم ایمنی
ــ افسردگی
ــ اختلالات مختلف در اندام‌های مختلف بدن مثل کبد، کلیه یا پوست.
مشخصا با استفاده از مکمل‌های حاوی ویتامین‌های گروه B ازجمله نوروبیون می‌توانیم خطر بروز این علائم را به حداقل برسانیم. مصرف مداوم و منظم قرص نوروبیون علاوه‌بر تأمین ویتامین‌های B مورد نیاز به بهبود وضعیت سلامتی عمومی بدن هم کمک می‌کند. البته اگر با علائم یاد شده مواجه شدید و به کمبود ویتامین B مشکوک هستید، از اقدام خودسرانه بپرهیزید و با پزشک متخصص مشورت کنید. او با انجام آزمایش خون و بررسی‌های دیگر به علت اصلی علائم پی خواهد برد. ممکن است عارضه دیگری سبب بروز آن‌ها شده باشد و به روش درمانی دیگری نیاز باشد.
نوروبیون محتوی چه ویتامین‌هایی است؟
به طور کلی تعداد ۸ عدد ویتامین گروه B داریم که هریک از آن‌ها نقش اساسی در ساختار و عملکرد سلول‌های بدن شامل سلول‌های عصبی، سلول‌های پوست و سلول‌های مغزی ایفا می‌کنند. اشاره شد که نوروبیون یک مکمل دارویی است که حاوی ترکیبات سه ویتامین گروه B شامل ویتامین ب ۱ یا تیامین، ویتامین ب ۶ یا پیریدوکسین و ویتامین ب ۱۲ است و به دو شکل قرص و آمپول در بازار دارویی ایران موجود است. ترکیبات ویتامین‌های گره B در قرص و آمپول نوروبیون تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
۱. ترکیبات قرص نوروبیون: قرص خوراکی نوروبیون حاوی:۱۰۰ میلی گرم ویتامین ب ۱ و ۲۰۰ میلی گرم ویتامین ب ۶ و ۲۰۰ میکروگرم ویتامین ب ۱۲ است.
۲. ترکیبات آمپول نوروبیون: آمپول نوروبیون حاوی ۱۰۰ میلی گرم ویتامین ب ۱ یا تیامین، ۱۰۰ میلی گرم ویتامین ب ۶ و ۱۰۰۰ میکروگرم سیانوکوبالامین و یا ویتامین ب ۱۲ است.
نوروبیون چه فوایدی برای بدن دارد؟
مهمترین فایده استفاده از مکمل نوروبیون، پیشگیری از ابتلا به کمبود ویتامین B است که می‌تواند اثرات منفی زیادی را بر بدن تحمیل کند. مهمترین اثرات مثبتی که نوروبیون می‌تواند در بدن انسان ایجاد کند عبارتند از:
۱. جبران کمبود ویتامین B: این آمپول ترکیبی از ویتامین‌های B است، به همین دلیل برای افرادی که با کمبود ویتامین B مواجه هستند و همچنین برای افراد سالمند بسیار مفید است. اگر کم خونی دارید یا جراحی خاصی انجام داده‌اید، این مکمل طبیعی را فراموش نکنید.
۲. بهبود سلامت سیستم عصبی: ویتامین‌های گروه B نقش مهمی در ترمیم و بازسازی سیستم عصبی بدن دارند. به دلیل نقش مهم این ویتامین‌ها در بدن آمپول نوروبیون در تسکین درد‌ها به‌خصوص درد‌های ناحیه کمر، افزایش سرعت انتقال عصبی و بازسازی اعصاب آسیب دیده بسیار مؤثر است.
۳. کمک به هضم غذا و بهبود سوخت و ساز بدن: ویتامین B۱ موجود در این مکمل که با نام تیامین نیز شناخته می‌شود، برای فعال شدن غده آدرنال و سیستم عصبی مرکزی مورد نیاز است. این ویتامین به عنوان کوآنزیم به کنترل اشتها و هضم؛ همچنین جذب مواد غذایی کمک می‌کند و در تبدیل قند به انرژی به عنوان سوخت نقش مهمی دارد. البته برای فعالیت‌های سلول‌های بدن هم بسیار واجب و ضروری است. این ویتامین‌ها همچنین باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون می‌شوند و سوخت و ساز بدن را بالا می‌برند.
۴. کمک به ورزش‌کاران: مکمل طبیعی با گروه ویتامین‌های B انرژی مورد نیاز ورزش‌کاران را تأمین می‌کند، به همین منظور ورزش‌کاران و بدن‌سازان به منظور تقویت بدن هفته‌ای یک مرتبه از این آمپول استفاده می‌کنند. درواقع زمانی که بدن‌سازان از گروه ویتامین B استفاده می‌کنند، عضلات از طریق عصب‌ها تحریک می‌شوند و این مورد برای انقباض، هماهنگی و رشد عضلات بسیار لازم و ضروری است.
۵. درمان ریزش مو: ویتامین‌های گروه B ریزش موی شما را درمان می‌کنند، آمپول و قرص نوروبیون هم از این قاعده مستثنی نیستند. روی و ویتامین‌های B می‌توانند تولید دی هیدرو تستوتسترون (DHT) را مهار کنند. دی هیدرو تستوتسترون به عنوان علت اصلی ریزش مو وابسته به آندروژن است. درواقع دی هیدرو تستوتسترون باعث کاهش سریع سلول‌های فولیکول مو می‌شود؛ در نتیجه مکمل‌های فوری ویتامین‌های B برای معکوس شدن روند ریزش مو ضروری هستند.
۶. حفظ سلامت و زیبایی پوست: یکی از مزیت‌های قرص نوروبیون یا حتی آمپول آن با ویتامین‌های غنی که دارند، درمان جوش و لک‌های پوستی و زیبایی مو است، درواقع ویتامین B می‌تواند این زیبایی و سلامتی را برای پوست و موی شما تضمین کند.
۷. تقویت سیستم ایمنی بدن: ویتامین ۶ B موجود در نوروبیون می‌تواند واکنش سیستم ایمنی بدن را افزایش بدهد. در یک مطالعه مکمل ویتامین ۶ B واکنش ایمنی را در بیماران مبتلا به اختلالات بسیار جدی افزایش داد. شواهد معتبر نیز نشان می‌دهند که تعاملات مختلفی بین سیستم عصبی و ایمنی بدن وجود دارد. ویتامین B همچنین موجب افزایش سلامت مغز می‌شود. به این ترتیب این ویتامین‌ها همچنین ممکن است سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند. یکی دیگر از مطالعات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین ۶ B ممکن است بر ایمنی یک ارگانیسم اثر بگذارد و مصرف مکمل این ویتامین می‌تواند به بهبود سیستم ایمنی آن ارگانیسم کمک کند.
عوارض جانبی مصرف نوروبیون
در ابتدا باید دانست که مصرف مکمل نوروبیون را باید با تجویز پزشک انجام داد؛ زیرا پزشک با بررسی وضعیت جسمانی فرد لزوم استفاده از این مکمل‌ها و میزان مورد نیاز آن را به دقت مشخص می‌کند. در صورتی که نوربیون را با تجویز پزشک و براساس دستور عمل وی مصرف می‌کنید، احتمالاً با هیچ‌گونه عوارض جانبی مواجه نخواهید شد. در مواردی مصرف نوروبیون می‌تواند منجر به تغییر رنگ ادرار شود و آن را به رنگ زرد روشن تغییر بدهد. این تغییر رنگ موقت و بی‌ضرر است. همچنین مصرف مقادیر بیشتر از دوز توصیه شده سبب ایجاد عوارض زیر می‌شود:
ــ تکرر ادرار
ــ تهوع و استفراغ
ــ اسهال
ــ آسیب عصبی
ــ در موارد نادر واکنش‌های حساسیتی به مکمل‌های ویتامین ب هم ممکن است دیده شود. تمام افرادی که دچار علائم حساسیت به ویتامین‌های گروه ب می‌شوند، باید سریع به مرکز درمانی و بیمارستان مراجعه کنند. بعضی علائم حساسیت که باید جدی گرفته شود، عبارت‌اند از: کهیر یا راش پوستی، اشکال تنفس و تورم صورت و زبان.
چه کسانی به نوروبیون نیاز دارند؟
اشاره شد که مهمترین فایده نوروبیون پیشگیری از ابتلا به کمبود ویتامین B است. بیشتر مردم مقادیر کافی ویتامین‌های گروه ب را به صورت روزانه از رژیم غذایی خود دریافت می‌کنند. با این وجود بعضی از افراد بیشتر از بقیه افراد در معرض ابتلا به کمبود ویتامین هستند، این افراد عبارت‌اند از:
ــ زنان باردار
ــ افراد بالای ۵۰ سال
ــ افرادی که تحت رژیم‌های غذایی خاصی هستند که از فرآورده‌هایی با منشاء حیوانی کم‌تر استفاده می‌کنند، مانند گیاه‌خواران
ــ افرادی که داروی خاصی را مصرف می‌کنند که مقادیر ویتامین ب ۱۲ را در بدن کاهش می‌دهد، مانند متفورمین و کاهنده‌های اسید معده
ــ کسانی که جراحی بای پس معده انجام داده‌اند. در مورد این افراد مصرف نوروبیون جهت پیشگیری از ابتلا به کمبود ویتامین ب توصیه می‌شود.
ــ در بعضی موارد افراد جهت پیشگیری از سایر علائم و بیماری‌ها مانند بیماری‌های عصبی از نوروبیون استفاده می‌کنند.
نحوه مصرف نوروبیون
پیش از مصرف نوروبیون در مورد دارو‌های دیگری که مصرف می‌کنید، از جمله دارو‌های بدون نیاز به نسخه مانند ویتامین‌ها و دارو‌های گیاهی، آلرژی، سابقه بیماری، شرایط پزشکی‌تان در حال حاضر مانند باردار بودن و یا برنامه‌ریزی برای انجام جراحی با پزشک مشورت کنید. برخی از شرایط پزشکی ممکن است شما را در برابر اثرات جانبی دارو آسیب‌پذیرتر کند. دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید و راهنمایی‌های موجود در بسته‌بندی دارو را به دقت مطالعه کنید. میزان و نحوه مصرف دارو با توجه به شرایط پزشکی شما ممکن است متغیر باشد. در صورتی که پس از مصرف دارو علائم بیماری همچنان ادامه داشت و یا رو به وخامت گذاشت، به پزشک مراجعه کنید. در صورت داشتن هریک از موارد زیر پزشک خود را مطلع کنید:
ــ کمبود فولیک اسید
ــ کمبود آهن
ــ بیماری کلیوی
ــ بیماری کبدی
ــ بارداری، برنامه‌ریزی برای باردار شدن و شیر دادن به نوزاد
آمپول نوروبیون یا مکمل‌های ب کمپلکس؟
امروز باتوجه به تولید و عرضه انبوه و متنوع انواع مکمل‌های غذایی به شکل خوراکی به‌ندرت به تزریق آمپول‌های ویتامین از جمله آمپول نوروبیون نیاز است؛ مگر در موارد خاص که شخص دچار اختلال در جذب ویتامین‌ها از راه دستگاه گوارش باشد. ویتامین‌های ب به صورت قرص‌های مجزا و یا به شکل ترکیبی که به آن ب کمپلکس گفته می‌شود، در دوز‌های مختلف در لابراتوار‌های گوناگون تولید می‌شوند. آمپول‌ها حاوی مواد نگه‌دارنده و فلزات سمی مانند آلومینیوم و جیوه هستند که برای بدن مضر است. تزریق محدود آمپول نوروبیون و با تجویز پزشک اصولا مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما نباید به شکل مستمر و به عنوان برنامه دائم از آن‌ها استفاده شود. در هر صورت مصرف ویتامین‌های ب به شکل مکمل غذایی (خوراکی) بهتر از شکل تزریقی آن است.
آیا آمپول نوروبیون چاق کننده است؟
در بیشتر موارد مصرف ویتامین B باعث افزایش وزن و چاقی نمی‌شود. با این حال افرادی که کمبود ویتامین B۱۲ دارند، ممکن است بعد از شروع مصرف مکمل احساس کنند که وزنشان زیاد شده است. جالب است بدانید که از دست دادن اشتها نشانه کمبود ویتامین B ۱۲ است. هنگامی که سطوح این ویتامین نرمال می‌شوند، اشتها باز می‌شود و البته ممکن است مقدار کمی اضافه وزن هم پیدا کنید.
منابع غذایی حاوی نوروبیون
ویتامین‌های B در بیشتر مواد غذایی که می‌خوریم، موجود هستند.. برخی از منابع عالی این گروه از ویتامین‌ها عبارت‌اند از:
ــ ماهی سالمون
ــ سبزیجات
ــ تخم‌مرغ
ــ جگر
ــ گوشت گاو
ــ شیر
ــ حبوبات
ــ صدف
ــ مرغ و بوقلمون
ــ ماست
ــ غلات
ــ تخمه آفتاب‌گردان
مصرف هریک از این مواد غذایی به صورت منظم باید نیاز‌های بدنتان را به ویتامین B تامین کند؛ بنابراین مصرف مکمل‌های نوروبیون در کنار دریافت این گروه از ویتامین‌ها تاثیری در سرعت بهبود علائم بیماری نخواهد داشت؛ بلکه ممکن است موجب مسمومیت و بروز عوارض جانبی جدی شود.
