به گفته انجمن آلزایمر، احساسات افراد مبتلا به آلزایمر بهطور مکرر تغییر میکند، از همین رو کنترل کمتری بر احساساتشان دارند که ارتباط را برای آنها دشوار میکند. دانا ایبل، مدیر بخش «شبکه پرستاران آلزایمر» (Alzheimer’s Caregivers Network) در دیترویت میشیگان، میگوید: «بیشتر مردم با مبتلایان به زوالعقل تعامل همیشگی ندارند، بنابراین دانستن بایدها و نبایدها درمورد اینکه چه باید بگویند و چگونه باید رفتار کنند دشوار است.
حتی با حسننیتترین تعاملها ممکن است افراد مبتلا به آلزایمر را با اضطراب یا سردرگمی مواجه کند.» به گزارش نیویورکپست، کارشناسان تاکید میکنند که برای ارتباط با افراد مبتلا به زوال عقل باید از زبان و لحن مناسبی استفاده کنیم و از برخی سوالات و جملات خاص که در اینجا آمده است اجتناب کنیم.
یادت نیست؟
به گفته کارشناسان این سوال بدترین چیزی است که میتوان از یک فرد مبتلا به زوال عقل پرسید. تیموتی فری، متخصص علوم اعصاب و تاثیر تغذیه بر آن در آتلانتا جورجیا، میگوید: این سوال برای افراد مبتلا به زوال عقل خستهکننده و خجالتآور است، زیرا از دستدادن حافظه از علائم اصلی این بیماری است. این پرسش باعث میشود که آنها در مواجهه با بیماری احساس ناتوانی و ناراحتی کنند. به باور متخصصان، مجبور کردن فرد مبتلا به زوال عقل به اعتراف به اینکه خاطره یا مکالمهای را به یاد نمیآورد احساس بدی در او ایجاد میکند.
بگذار این کار را برایت انجام دهم
به گفته آدریا تامسون، آسیبشناس گفتار- زبان در ماساچوست، یکی از سختترین بخشهای این بیماری درک و بهیادآوری روزانه اموری است که دیگر نمیتوان مستقل انجام داد. اغلب افرادی که نیت خوبی دارند شاید دلشان بخواهد که کارهایی را پیش از موعد انجام بدهند بدون آنکه بدانند آیا ضرورت دارد یا نه، اما این کار استقلال فرد مبتلا به آلزایمر را کاهش میدهد. بهترین کار این است که به آنها اجازه دهید تا آن کار را خودشان انجام دهند و اگر نیاز بود از شما کمک بخواهند، آن وقت میتوانید به آنها کمک کنید.
تو اشتباه میکنی
کارشناسان معتقدند بهتر است از مباحثه و مجادله با افرادی که به آلزایمر دچارند خودداری کنید، زیرا به احتمال زیاد عصبانیت و تحریک او را به دنبال خواهد داشت. به گفته الیزابت لندسورک، پزشک متخصص سالمندان در کالیفرنیا، وقتی فرد مبتلا به زوال عقل میگوید که امروز سهشنبه سیزدهم است و دوشنبه اول ماه نیست، نیازی به اصطلاح ندارد. بنابراین او را آزاد بگذارید تا هر جور که راحت است فکر کند.
میخواهی برای هفته دیگر برنامهریزی کنی؟
لئونی روزنستیل، رئیس شرکت «دیاسپرینگ ریسورس» (Dayspring Resources) در آلبوکرکی نیومکزیکو که در برنامهریزی و مواجهه با پیری به خانوادههای سالمندان کمک میکند، میگوید: «از آنجا که مبتلایان به آلزایمر نیستند زمان را احساس کنند، در ذهنشان ساختار مرجعی وجود ندارد که این سوال را برایشان معنادار کند.» بنابراین اگر میخواهید که در آینده کار خاصی را همراه با آنان انجام دهید، از آنها انتظار پیگیری نداشته باشید و به جایش از اطرافیان بیمار بخواهید تا این برنامه را یادداشت و پیگیری کنند.
خوب به نظر میرسی
تامپسون میگوید که جامعه اغلب درمورد اینکه زوال عقل چیست و چهطور عمل میکند «پیشفرض» دارد و اگر فردی هوشیاری استفاده از کلیشهها را نداشته باشد ممکن است استفاده از این جمله برایش جالب به نظر برسد، در حالی که این عبارت ممکن است کشمکشها و تجربیات روزانه فرد را کوچک جلوه دهد.
«همین الان گفتم» یا «قبلا گفته بودی»
در همان سوال اول «یادت نیست؟» کارشناسان توصیه میکنند از پرسشها و اظهار نظری که احتمالا باعث ناراحتی فرد میشود خودداری کنید. این سوال هم از همان چیزهایی است که اسباب ناراحتی میشود. به گفته تیموتی فری، اشاره مداوم به اینکه در حال تکرار چیزی هستید یا حرفی را تکرار میکنید به ناامیدی و یادآوری وضع موجود منجر میشود.
این هفته چه احساسی داشتی؟
اگر یک هفته از ملاقات با یکی از عزیزان یا دوستانتان میگذرد طبیعی است که این سوال را بپرسید، اما درمورد مبتلایان به زوال عقل بیش از آنکه مفید باشد مخرب است. به گفته کارشناسان، شاید این سوالات را از دوستانمان بپرسیم، اما فرد مبتلا به آلزایمر احساسات پنج دقیقه قبل را به یاد نمیآورد چه برسد به دیروز یا هفته گذشته.
تو هیچ منطقی نداری
به گفته مایکل کرامر، مربی مراقبت طولانیمدت و مدیر روابط اجتماعی در اقامتگاههای بازنشستگی، انتقاد از بیماران زوال عقل به عزت نفس آنها آسیب میرساند و آنها را از اینکه راحت درمورد خودشان حرف بزنند منصرف میکند.
این را به یاد داری؟
به باور کارشناسان درمورد اینکه آیا فرد اطلاعات خاصی مانند تاریخ یا رویداد خاصی را به خاطر میآورد پرسش نکنید، زیرا این کار او را تحت فشار قرار میدهد و احساس میکند درحال آزمودن او هستید.
عمدا سخت میگیری
کرامر میگوید که این عبارت «آسیبزننده» و «انکارکننده» است. او میگوید، چالشهای رفتاری نتیجه بیماری زوال عقل است و عامدانه نیست. با گفتن این جمله این واقعیت نادیده گرفته میشود. استفاده از قدرت همدلی و درک کردن بیمار به جای ناامیدی از مدیریت این نوع موقعیتها بسیار مهم است. تیموتی فری نیز تاکید میکند که برچسب «مشکل داشتن» به یک رفتار زدن ناامیدی و تنش به دنبال دارد.
استفاده از کلماتی مانند «پوشک»
متخصصان میگویند که با پیشرفت زوال عقل پرستاران احتمالا از محصولات بهداشتی مربوط به بیاختیاری ادرار یا پیشبند بچه برای غذاخوردن استفاده خواهند کرد، بنابراین بهتر است که از کلماتی مانند «لباس زیر محافظ» یا «پارچه» یا «پارچه غذاخوری» استفاده کنند.
آه، پارسال فوت کرد، تشییع جنازهاش رفته بودیم
متخصصان میگویند که یادآوری مرگ هر یک از عزیزان فرد مبتلا به زوال عقل بسیار ناراحت کننده است، زیرا احتمالا فرد اطلاعات مربوط به آنان را به خاطر ندارد. هر بار یادآوری چنین واقعهای میتواند برای او تازه باشد و با اندوه و غمی جدید واکنش نشان دهد. به جایش چیزی شبیه این بگویید: «انگار امروز خیلی به عمو فکر میکنی، از بچگیاش خاطرهای داری؟»
دوست داری امروز چی بپوشی؟
کارشناسان میگویند که انتخابهای آزاد بیماران مبتلا به زوال عقل را گیج و مستاصل میکند. افزون بر اینکه آنها درمورد اینکه ژاکت بپوشند یا نه نظری ندارند، زیرا گزارش هواشناسی یک ساعت پیش را به یاد نمیآورند.
کت و کفشت را بگیر، کیفت را بگیر و بیا دم در
به گفته متخصصان جملات طولانی با اجزای مختلف یا دستورات متعدد افراد مبتلا به آلزایمر را گیج میکند. برای پرهیز از این وضعیت میتوانید از جملات کوتاه یا دادن اطلاعات مختصر در زمانهای مختلف استفاده کنید.