عسل از زمانهای قدیم برای درمان بیماریهای متعدد استفاده شده است و تا اواخر قرن نوزدهم بود که محققان دریافتند عسل دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی دارد. همچنین محققان دیگر خواص این محصول را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که عسل و محصولات جانبی آن همچون بره موم و ترکیبات موجود در نیش زنبور عسل، اثرات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارد که از طریق مکانیسمهای مختلف اعمال میشود و خواص ضد سرطانی ایجاد میکند.
عسل از بدن در برابر آسیبهای ناشی از باکتریها محافظت میکند. برخی از عسلها همچنین تولید سلولهای خاصی را تقویت میکنند که میتوانند بافت آسیب دیده در اثر عفونت را ترمیم کنند. عسل مانوکا دارای اثر ضد التهابی است که میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند، با این حال خواص همه عسلها یکسان نیست.
عسل موناکا
کیفیت ضد باکتریایی عسل بستگی به نوع عسل و همچنین زمان و نحوه برداشت آن دارد. برخی از انواع عسل ممکن است ۱۰۰ برابر قویتر از سایر عسلها باشند. اجزای عسل مانوکا پراکسید هیدروژن کیفیت آنتیبیوتیکی ایجاد میکند و دارای خواص ضد میکروبی منحصر به فردی است.
یکی از اجزای اصلی ضد باکتری عسل مانوکا، ترکیبی به نام متیل گلیوکسال (MGO) است. متیل گلیوکسال از تبدیل ترکیب دیگری در عسل مانوکا به نام دی هیدروکسی استون (DHA) به دست میآید که غلظت بالایی از آن در شهد گل مانوکا یافت میشود. هر چه غلظت متیل گلیوکسال بیشتر باشد، اثر ضد باکتری قویتر است.
کاربرد
کاربرد اصلی عسل مانوکا در پزشکی برای التیام زخم و سوختگی است. بهطور کلی برای درمان زخمها و سوختگیهای جزئی استفاده میشود. نتایج تحقیقات در این مورد نشان داد که عسل مانوکا در درمان سایر بیماریها مانند بیماریهای پوستی ازجمله اگزما و درماتیت، تسکیندهنده سرفه یا گلودرد و سلامت دستگاه گوارش موثر است.
عسلی که برای درمان زخمها استفاده میشود، عسل پزشکی است. مخصوصا استریل شده و بهعنوان پانسمان تهیه میشود. بنابراین شیشه عسل مانوکا نباید بخشی از جعبه کمکهای اولیه شما باشد. زخمها و عفونتها باید توسط متخصص مراقبتهای بهداشتی دیده و درمان شوند.
آنچه علم در مورد عسل مانوکا میگوید
نتایج چندین مطالعه اخیر نشان میدهد که عسل مانوکا میتواند برای زخمها استفاده شود و ممکن است با عفونت مبارزه کند و بهبودی را تقویت کند. عسل ممکن است زمان بهبودی را در سوختگیهای خفیف و زخمهای جراحی در مقایسه با پانسمانهای سنتی کوتاه کند البته در این مورد تحقیقات بیشتری باید انجام شود.
مطالعه دیگری نشان میدهد که عسل مانوکا ممکن است با کاهش تجمع پلاک از التهاب لثه و سایر بیماریهای پریودنتال جلوگیری کند. در برخی از مطالعات، به نظر میرسید که عسل مانوکا به جلوگیری از التهاب مری ناشی از پرتو درمانی و شیمی درمانی برای سرطان کمک میکند.
یکی دیگر از مزایای احتمالی عسل این است که بر خلاف آنتیبیوتیکها، به نظر نمیرسد که منجر به ایجاد باکتریهای مقاوم شود. این به اصطلاح «ابر میکروبها» پس از قرار گرفتن مکرر در معرض آنتیبیوتیکهای رایج ایجاد میشوند و برای درمان آنها نیاز به آنتی بیوتیکهای خاصی است.
بیشتر مطالعات روی عسل مانوکا با تعداد کمی از افراد انجام شده است و تاکنون نتایج تحقیقات نشان نداده است که عسل مانوکا به کلسترول بالا یا متعادل کردن باکتریهای روده کمک میکند. علاوه بر این، هیچ مطالعهای تاثیر عسل مانوکا بر سرطان، دیابت یا عفونتهای قارچی را بررسی نکرده است.
منابع
برگرفته از مقاله «معجزه عسل در نابودی سرطان» که در همایش ملی پرورش زنبور عسل و اولین جایزه ملی کیفیت عسل ایران
برگرفته از مقاله «بررسی خواص ضد سرطانی عسل و سایر محصولات زنبور عسل»، وجیهه جهانی