کشف سکونتگاهی پنهان در شبه‌جزیره عربستان، جزئیاتی از روند آهسته‌ی شهرنشینی در این منطقه از خاورمیانه را آشکار می‌کند. کشف این شهرک کوچک با ۴٬۴۰۰ سال قدمت در عربستان سعودی، نشان می‌دهد که مردم منطقه در عصر برنز، برخلاف هم‌عصران خود در مصر و میان‌رودان، با روند کندتری به سمت شهرنشینی حرکت می‌کردند.
سکونتگاه باستانی در نزدیکی شهر العلا در منطقه‌ی حجاز در غرب عربستان کشف شد و باستان‌شناسان آن را «النطح» نامیدند. این سکونتگاه حدود ۱٫۵ هکتار وسعت داشته و شامل بخش مرکزی و محله‌های مسکونی بوده که توسط حصارهای محافظتی محصور شده‌اند. براساس مطالعه، شهرک النطح از حدود ۲٬۴۰۰ سال پیش از میلاد مسکونی بوده و فقط حدود ۵۰۰ نفر جمعیت داشته است. یافته‌های گروه محققان، چهارشنبه ۳۰ اکتبر در مجله PLOS One منتشر شد.
در منطقه سکونتگاه شهر النطح، مقادیر بسیاری سفال، سنگ‌های آسیاب و بقایای دست‌کم ۵۰ واحد مسکونی یافت شده است که احتمالاً از مصالح گلی ساخته شده بودند. در مرکز شهر نیز دو ساختمان برجای مانده که ممکن است برای کاربری‌های اداری به‌کار رفته باشند. همچنین، در بخش غربی منطقه مرکزی، گورستانی بزرگ با قبرهای دایره‌ای مرتفع کشف شده که باستان‌شناسان آن‌ها را «قبرهای برجی پلکانی» می‌نامند.
گیوم شارلو، نویسنده‌ی اصلی مطالعه و باستان‌شناس در مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، به لایوساینس گفت تاکنون هیچ اثری از نوشته یا کتیبه در محل شهرک یافت نشده است. او افزود شواهد بسیار اندکی از غلات در النطح به دست آمده، اما با توجه به یافته‌های دیگر مکان‌ها، ساکنان النطح احتمالاً به کشاورزی در اطراف سکونتگاه مشغول بوده‌اند.
شهر النطح در بازه زمانی بین ۱۵۰۰ تا ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد متروکه شد، اما هنوز علت این اتفاق کشف نشده است. شارلو می‌گوید: «این پرسش مهمی است و فعلاً نمی‌توانم پاسخی دقیق برای آن ارائه دهم؛ ما شواهد بسیار اندکی از آخرین مرحله‌ی سکونت در این محل در دست داریم.»
زمانی که شهر النطح مسکونی بود، شهرهای بزرگی در میان‌رودان، مصر و شرق مدیترانه در اوج شکوفایی قرار داشتند. اما یافته‌ها در النطح و محوطه‌های باستانی مشابه نشان می‌دهد که شهرنشینی در شبه‌جزیره عربستان با سرعتی آهسته‌تر پیش می‌رفت.
سکونتگاه‌های عصر برنز در عربستان سعودی در مقایسه با شهرهای بزرگ عصر برنز در میان‌رودان و مصر، به‌طور کلی کوچک‌تر نیز بوده‌اند. شارلو می‌گوید: «این‌ها شهرهای کوچکی بودند که به شبکه‌هایی از دیوارهای دفاعی متصل شده و در اطراف واحه‌های بزرگ محلی قرار داشتند.»
