
راهنماتو- ژاک دمورگان، باستانشناس فرانسوی در زمان ناصرالدین شاه قاجار به ایران آمد تا حفاریهای خود را در شوش آغاز کند. او در شوش موفق به کشف چندین اثر حیرت انگیز باستانی از جمله قانون حمورابی و کتیبه پیروزی نارامسین شد.
به گزارش راهنماتو، در زمان مظفرالدین شاه و در سال 1317 قمری، فردی از سوی شاه قاجار به شوش اعزام شد تا گزارشی از فعالیتهای تیم باستانشناسی فرانسوی تهیه کند. واقعیت امر این بود که شاه قاجار اهمیتی به اکتشافات باستانشناسی بجز جواهر و طلا نمیداد و این کشفیات برای او تنها یک اهمیت داشت و آن پیدا شدن گنجهای طلایی بود.
اما در مقابل فرانسوییها خوب میدانستند چیزهایی را که از زیر خاک شوش به بیرون میکشند چقدر از طلا و جواهرات ارزشمندتر است. سالها قبلتر زوج باستانشناس فرانسوی یعنی دیولافوا صندوقها صندوق از این آثار را به فرانسه برده بودند و دمورگان هم به خوبی میدانست هنوز چیزهای ارزشمند بسیاری باقی مانده است.
یکی از کشفیات بزرگ دمورگان در شوش، ستون پیروزی نارامسین، پادشاه اکد بود. نارامسین که از سال 2254 تا 2218 قبل از میلاد بر اکد سلطنت میکرد، دشمن همیشگی ایلام و پادشاهان شوش بود برای همین حمله بزرگی را به این سرزمین ترتیب داد. نارامسین پس از تصرف شوش به نواحی کوهستانی مغرب ایران نیز تجاوز کرد و با لولوبیها که در آن نواحی مسکن داشتند جنگید و پیروز شد.
او یادگار این پیروزی را بر روی لوحهای سنگی به صورت نقش برجسته نمایش داد و آن را در معبد شهر «سیپار» قرار داد. ولی پس از اینکه دو سده بعد ایلامیها موفق شدند اکدیها را از شهرهای سومر بیرون کنند این سنگ یادگار را به عنوان غنیمت جنگی به شوش آوردند.
سرانجام دمورگان در ضمن کاوشهای شوش در حدود 1898 میلادی آن را پیدا کرد به غارت برد و اکنون در موزه لوور در پاریس در کنار سایر اشیای مسروقه از تمدن ایران، موجود است.
عکس زیر مربوط به سال 1899 میلادی یا 1317 قمری است که توسط فرستاده مظفرالدین شاه قاجار گرفته شده. توضیحات این فرد در حاشیه عکس جالب توجه است و به نظر میرسد در آن زمان هنوز هویت سازنده و تاریخ این اثر باستانی معلوم نبوده است.