
راهنماتو- قابلیتهای زبان فارسی آنقدر بیحد و مرز است که حتی میتواند از دهان یک فرد با لکنت زبان هم خارج شود. بله، از زبان یک فرد با لکنت زبان! این قابلیت شگفتانگیز زبان فارسی است.
به گزارش راهنماتو، شعر امروز ما متعلق به میرزا حبیبالله متخلص به قاآنی، فرزند محمّدعلی گلشن از شاعران و قصیدهسرایان بزرگ دربار فتحعلی شاه، محمّدشاه و آغاز پادشاهی ناصرالدینشاه قاجار بود. وی تخلص خود را از اباقاآن پسر شجاعالسلطنه گرفته بود.
میرزا حبیبالله شیرزای (قاآنی) کیست؟
میرزا حبیب الله شیرازی متخلص به قاآنی فرزند محمدعلی گلشن از شعرای نامدار عهد قاجار است. وی در سال ۱۲۲۳ هجری قمری در شیراز متولد شد، تحصیلات مقدماتی را در همان شیراز گذراند. او در اوان جوانی عازم مشهد شد تا در آنجا به ادامهٔ تحصیل بپردازد. در سفر به تهران شعری در مدح فتحعلی شاه سرود و از وی لقب مجتهد الشعرا گرفت. قاآنی در ادبیات عرب و فارسی مهارت کافی یافت و به حکمت نیز علاقهٔ سرشاری داشت.
قاآنی شاید نخستین شاعر ایرانی است که به زبان فرانسه تسلط داشت. اشعار قاآنی از دیدگاه لفّاظی، بهکاربردن آرایههای شعری و ابتکار در قوافی بیهمتاست. قاآنی علاوه بر دیوان اشعارش که در حدود هفده هزار بیت است؛ کتابی منثور به نام پریشان به سبک گلستان سعدی نگاشته. وی در سال ۱۲۷۰ در تهران بدرود زندگانی گفت و در حرم شاه عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد.
شعر پیر لال و طفل الکن قاآنی
این شعر مکالمه جالبی میان یک پیرمرد و کودک است که هر دو لکنت زبان دارند. قاآنی به شکل بسیار زیبایی خروج اصوات از زبان این دو فرد را تقلید کرده است به نحوی که خواننده عملا از زبان این افراد شعر را میخواند. این شعر حیرتانگیز علاوه بر آرایههای عجیبش بعدها کاربرد جالب دیگری نیز پیدا کرد؛ تکرار حروف زبان فارسی پشت سر هم سبب شد تا این شعر یکی از سرمشهای نویسندگان برای آموزش خوشنویسی باشد.
پیرکی لال سحرگاه به طفلی الکن
میشنیدم که بدین نوع همی راند سخن
کای ز زلفت صصصبحم شاشاشام تاریک
وی ز چهرت شاشاشامم صصصبح روشن
تتتریاکیم و بی شششهد للبت
صصصبر و تاتاتابم رررفت از تتتن
طفل گفتا مَمَمَن را تُتُو تقلید مکن
گگگم شو ز برم ای کککمتر از زن
ممیخواهی مممشتی به ککلت بزنم
که بیفتد مممغزت ممیان ددهن
پیرگفتا وووالله که معلومست این
که که زادم من بیچاره ز مادر الکن
هههفتاد و ههشتاد و سه سالست فزون
گگگنگ و لالالالم به خخلاق زمن
طفل گفتا خخدا را صصصدبار ششکر
که برستم به جهان از مملال و ممحن
مممن هم گگگنگم مممثل تتتو
تتتو هم گگگنگی مممثل مممن