عوارض داروی محبوبِ اوزمپیک در درمان چاقی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران عارضه های استفاده از داروی اوزمپیک در درمان چاقی را تشریح کرد.

اوزمپیک (سماگلوتید) نوعی دارو است که برای بهبود سطح قند خون در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. اما استفاده آن در بین افرادی که قصد لاغری دارند نیز بسیار محبوبیت پیدا کرده است. «علیرضا استقامتی» فوق متخصص غدد درون ریزو متابولیسم، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس هیات مدیره انجمن دیابت گابریک در گفت‌وگو با خبرنگار ما عارضه‌های این دارو را چنین تشریح کرد: اوزمپیک از جمله داروهای جدیدی است که به شکل تزریقی استفاده می‌شود و مکانیزم اثرش هم روی مرکز اشتها بر مغز اثر می‌گذارد و اشتها را کم می‌کند و هم بر روی دستگاه گوارش اثر می‌گذارد که تخلیه معده را نیز با تاخیر انجام می‌دهد. 

او ادامه داد: در نتیجه به دلیل اثر دارو بر روی دستگاه گوارش سبب تاخیر در تخلیه معده می‌شود و عارضه آن هم از همین جا ظاهر می‌شود که شامل تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست است. در واقع عمده عوارض این دارو عارضه گوارشی است. فردی که این دارو را استفاده می‌کند، احساس پری و سیری می‌کند، در نتیجه کمتر غذا می‌خورد و به کاهش وزنش کمک می‌کند. منتها عارضه تهوع و استفراغ معمولا موقتی است و ظرف چند هفته برطرف می‌شود، اما یبوست ممکن است شش تا هشت هفته طول بکشد و کم کم برطرف شود. بیشترین عوارض این دارو همین عارضه‌های در زمان مصرف است و گرنه داروی بسیار خوبی است. 

استقامتی عارضه‌های نادر این دارو را چنین عنوان کرد: این دارو به ندرت ممکن است در دستگاه گوارش ایجاد انسداد کند، در حقیقت این عارضه بسیار نادر است اما اتفاق می‌افتد. همیشه در هنگام تجویز این دارو، به افراد توصیه می‌کنیم برای اینکه عوارض آن کمتر شود، از دوز کم مصرف این دارو شروع کنند و به تدریج دوز را افزایش دهند.

این فوق متخصص غدد درون ریزو متابولیسم با اشاره به انواع داروی اوزمپیک گفت: عمدتا آمپول این دارو به صورت تزریق هفتگی برای درمان چاقی استفاده می‌شود. اما قرص آن به طور معمول در درمان دیابت استفاده می‌شود و برای درمان چاقی مصرف نمی‌شود. 

رئیس هیات مدیره انجمن دیابت گابریک درباره عوارض بلند مدت استفاده از داروی اوزمپیک گفت: عارضه بلند مدت این دارو به طور دقیق گزارش نشده است. 

استقامتی پاسخ داد: افرادی که سرطان مدولاری تیروئید دارند که یک نوع سرطان نادر از تیروئید است، استفاده این دارو برای آن‌ها ممنوع است. 

این فوق متخصص غدد درون ریزو متابولیسم متذکر شد: بعد از شش ماه از قطع دارو تقریبا نیمی از وزنی که از دست رفته است برمی گردد. معمولا مصرف این دارو را همراه با رژیم غذایی و ورزش توصیه می‌کنیم. اگر فردی شیوه زندگی‌اش را اصلاح کند و رژیم غذایی و ورزش را به خوبی ادامه دهد، اثرات دارو ممکن است تا مدتی پایدار باقی بماند. اما اگر اصلاحی در شیوه زندگی فرد صورد نگیرد پس از قطع دارو ۵۰ درصد از وزن از دست رفته باز خواهد گشت. 

رئیس هیات مدیره انجمن دیابت گابریک در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از داروی اوزمپیک برای درمان چاقی ممکن است فرد را به دیابت نوع ۲ مبتلا کند، گفت: این امر صحت ندارد چرا که این دارو برای درمان دیابت است و نمی‌تواند دیابت ایجاد کند. 

استقامتی گفت: از جمله مشکلات این دارو این است که گران قیمت است و تا زمانی که استفاده می‌شود اثراتش پایدار می‌ماند اما زمانی که استفاده آن قطع شود اگر شیوه زندگی فرد اصلاح نشود نصف وزنی که از دست داده است برمی گردد. در حالی که جراحی یک روش تهاجمی است که اثراتش پایداری بیشتری دارد.هنوز زود است که بگوییم استفاده از این دارو می‌تواند روش جایگزین جراحی های لاغری باشد. بیشتر به انتخاب افراد بستگی دارد، برخی افراد برای درمان لاغری از این دارو استفاده می‌کنند و برخی دیگر نیز عمل‌های جراحی را انتخاب می‌کنند. 

این فوق متخصص غدد درون ریزو متابولیسم با اشاره به نمونه‌های تقلبی از داروهای اوزمپیک که در بازارهای سیاه یافت می‌شود، گفت: هنوز مطالعات علمی در خصوص تبعات استفاده از نمونه‌های تقلبی این دارو صورت نگرفته است اما طبیعتا این نمونه‌های تقلبی اثری نخواهد داشت و پولی که فرد بابت تهیه آن پرداخت کرده است را از دست می‌دهد.